Autor : Aleksandra Mroczek
2020-08-13 12:18
Unia Europejska odświeża politykę farmaceutyczną i każdy przy tej okazji chce wtrącić swoje 5 groszy. Komisja Europejska zobowiązana jest opublikować strategię jeszcze w tym roku, stawiając czoła m.in. deficytowi leków, potrzebie badań i innowacji, barierom cenowym oraz naciskom środowiskowym.
Grupy pacjentów, przemysł i politycy wyrazili chęć zmiany różnych obszarów polityki farmaceutycznej w nadchodzących latach. Uwagi przestawiono w czasie lipcowych konsultacji. Za dwa dni, tj. 15 sierpnia, kończy się druga tura konsultacji publicznych, która uwydatniła już głębokie różnice w podejściu do własności intelektualnej i dostępu do leków. Pojawiła się jednak również kilka punktów wspólnych w odniesieniu do treści strategii.
POLITICO przedstawia 5 najważniejszych kwestii, które zdominowały dotychczasową debatę.
1. Ile producenci leków zarabiają dzięki ochronie własności intelektualnej (IP) i powiązanych z tym benefitów, takich jak okresy produkowania leków na wyłączność?
Według posłów Parlamentu Europejskiego z ugrupowania Zieloni – Wolny Sojusz Europejski, "obecny system prawny w zakresie patentów jest źródłem niebotycznie wysokich cen, nieadekwatnych do kosztów badań i rozwoju leków, co nie prowadzi do innowacji służących interesowi publicznemu". Stoją oni na stanowisku, że okresy produkowania leków na wyłączność należy kończyć w momencie, kiedy zarobki ze sprzedaży leków zwrócą koszty inwestycji.
Tymczasem producent leków AbbVie stwierdził, że utrzymanie obecnego systemu ochrony intelektualnej jest priorytetem. “Każde ograniczenie systemu zachęt lub wyłączności danych defaworyzuje europejskich pacjentów i szkodzi pracom rozwojowo-badawczym (R&D)” - ocenił. Z kolei brytyjski producent AstraZeneca napisał, że utrzymanie obecnych ram własności intelektualnej jest konieczne, aby przyciągnąć talenty oraz inwestorów do dalszej pracy na rozwojem innowacyjnych terapii.
2. Kto będzie miał dostęp do leków?
Jeśli chodzi o kwestię nierównego dostępu do leków, to pomysły na rozwiązanie tego problemu są różne. Europejskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ESMO) apelowało, aby UE rozróżniła leki kluczowe od innowacyjnych, ponieważ różne są przyczyny ich niedoboru. European Alliance for Responsible R&D and Affordable Medicines sugerowało, że zaostrzenie systemu praw intelektualnych podniesie ceny, co utrudni dostęp do leków niektórym pacjentom. Ta "finansowa toksyczność", jak nazwała obecną sytuację organizacja, także jest jednym z powodów chęci wprowadzenia reglamentacji terapii, a jednocześnie utrapieniem dla stabilności systemu ochrony zdrowia i testem dla społecznej spójności.
3. Informacja to pieniądze
Koncerny farmaceutyczne wielokrotnie podkreślały rolę Brukseli we wdrożeniu technologii medycznych i powszechnych standardów danych. AstraZenca poparła plan Komisji Europejskiej, aby stworzyć EU Health Data Space w celu promowania wymiany danych i wspierania badań. Novartis się z tym zgodził. "Fragmentaryzacja zasad i formatów danych w całej Europie nie pozwala na korzystanie z tych danych" - napisał szwajcarski producent leków.
4. Powrót do oceny technologii medycznych
Wielu konsultantów wyraziło potrzebę wprowadzenia standaryzowanej oceny technologii medycznych (HTA). Zamysł jest taki, aby stworzyć mechanizm ewaluacji nowych leków i sprzętów. Reprezentująca pacjentów Europejska Organizacja Chorób Rzadkich stwierdziła, że konieczne jest "przyspieszenie wdrożenia tej propozycji". Odbiło się to szerokim echem w Biomedical Alliance in Europe, które reprezentuje 34 stowarzyszenia biomedyczne. "Kluczowe jest wprowadzenie nowych regulacji współpracy w zakresie HTA tak szybko, jak tylko jest to możliwe" - skomentowano w Biomedical Alliance in Europe.
5. Pacjenci chcą, by uwzględniano ich głos na każdym etapie badań
Organizacje pacjenckie czekają na reformę w nadziei, że ich rola się zwiększy. "Zbyt wiele prób klinicznych nadal nie uwzględnia jakości ostatnich chwil życia lub innych mierzalnych rezultatów terapii, które są ważne dla pacjentów" - napisało Europejskie Forum Pacjentów. Poinformowało także, że pacjenci powinni być włączani w proces opracowywania leków od fazy badań w laboratorium do wejścia na rynek.
Źródło: POLITICO
Czytaj więcej:
Szczepienia a COVID-19. Co Polacy sądzą o szczepieniach
KE - w tym sezonie szczepienia przeciw grypie priorytetem
Co robi UE, aby pomóc Europie gospodarczo stanąć na nogi po pandemii?
Polka przewodniczącą grupy roboczej Komisji Farmakopei Europejskiej