Autor : Marta Markiewicz
2021-01-24 12:13
Od dymisji Pawła Piotrowskiego minął właśnie tydzień. Resort zdrowia rozpisał konkurs na nowego Głównego Inspektora Farmaceutycznego i w poniedziałek 25 stycznie upływa termin składania dokumentów przez chętnych. Redakcja CowZdrowiu.pl zapytała przedstawicieli środowiska farmaceutycznego o to, czego oczekują od nowego Głównego Inspektora Farmaceutycznego i jak oceniają pracę ustępującego szefa inspekcji.
Oto, jakimi przemyśleniami podzielili się z nami przedstawiciele samorządu oraz innych organizacji reprezentujących branżę:
Mgr farm. Michał Aleksiejczuk z Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
Zdecydowanie środowisko oczekiwałoby po nowym Głównym Inspektorze Farmaceutycznym normalizacji przepisów i doprowadzenia ich do standardów europejskich. Prawo u nas jest wyjątkowo ostre, a wszelkie niedoprecyzowania i pola interpretacyjne są wykorzystywane przeciwko przedsiębiorcom. W Polsce od dnia wejścia Dobrej Praktyki Dystrybucji (GDP) wydano wyłącznie 19 certyfikatów jego przestrzegania. Przykładowo, w mniejszej od nas Litwie jest ich 93. Różnica niestety nie wynika z faktu, iż utrzymujemy gorszy standard łańcuchów dystrybucyjnych, a często ze zwiększonych ponad przeciętną europejską wymagań. Życzę sobie i wszystkim uczestnikom rynku by nowy GIF prócz bycia surowym nadzorcą, stał się również doradcą i gospodarzem dbającym o rozwój i standard tej gałęzi branży.
Mgr farm. Wojciech Chmielak, prezes Zachodniopomorskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w Szczecinie
Inspekcja Farmaceutyczna jest niezwykle ważnym ogniwem łańcucha jakim jest system dystrybucji produktów leczniczych. Mimo, że od lat wskazuje się na jej niewystarczającą skuteczność i jednocześnie od lat znamy obszary, które mają na to wpływ, poprawa i zmiany są wciąż zbyt wolne i niewystarczające. Precyzyjne uregulowania prawne, właściwa liczebnie i merytorycznie kadra, dofinansowanie, sprawna jednolita struktur funkcjonowania, pozwalająca na uzyskiwanie precyzyjnych i powtarzalnych wyników – to narzędzia, których Inspekcji Farmaceutycznej wciąż brakuje. Mówiąc o bezpieczeństwie lekowym Państwa i zabezpieczeniu we właściwy dostęp do leków oraz prawidłowym działaniu rynku farmaceutycznego organy te muszą zostać wzmocnione i uzyskać dodatkowe wsparcie z innych instytucji państwowych jak US, UOKiK oraz zostać zabezpieczona przed bezkrytycznymi próbami dyskredytowania i zastraszania czy jakichkolwiek prób wpływania przed podmioty kontrolowane. Zmiana na stanowisku GIF budzi emocje i rodzi oczekiwania. Chciałbym by nastąpiło wzmocnienie nadzoru ale jednocześnie rozumiem, że myślenie w kategoriach oczekiwania natychmiastowej zmiany stylu i efektów działania IF wskutek zmiany GIF jest co najwyżej życzeniem. Oczywiście zakres działania i skala problematyki jest rozległa np. obrót pozaapteczny, ale też sądzę, że pewne działania poprawiające funkcjonalność działania możliwy jest już obecnie. Mam więc nadzieję, że osoba, która obejmie stanowisko GIF będzie o to skutecznie i efektywnie zabiegać.
Dr n. farm. Łukasz Fijałkowski, kierujący pracami Rady Franczyzobiorców Aptek Gemini
W ostatnich latach było wiele zmian w prawie farmaceutycznym, co na pewno nie sprzyja stabilizacji sytuacji na rynku aptecznym. Potwierdza to również fakt, że w ostatnich latach zamknęło się ponad 1200 placówek oraz ponad 1000 farmaceutów zrezygnowało z pracy w aptekach. Rozszerzona interpretacja przepisów Prawa Farmaceutycznego także nie pomaga podmiotom, które prowadzą apteki. Z perspektywy farmaceuty, jak i pacjenta niekorzystne było to, że w czasie pandemii Główny Inspektor Farmaceutyczny wydawał decyzje, powodujące znikanie aptek z rynku. Aptek, które nawet w opinii właściwych miejscowo Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych były prowadzone zgodnie z prawem.
Moim zdaniem Główny Inspektor Farmaceutyczny powinien zwrócić uwagę na czas trwania postępowań administracyjnych w inspekcji farmaceutycznej. Niejednokrotnie sprawy w organach I i II instancji trwają nawet kilka lat co doprowadza wielu przedsiębiorców na skraj upadku. Co więcej, znane są przypadki, gdzie zanim została wydana decyzja dochodzi do zmiany prawa i całe postępowanie okazuje się całkowicie bezzasadne.
Mgr farm. Mariusz Kisiel, inicjator i prezes Związku Aptek Franczyzowych
Jako, farmaceuta, ale i przedsiębiorca-franczyzobiorca oczekiwałbym po nowym GIF niezależności. W ostatnim czasie pojawiło się sporo głosów mówiących o zjawisku istnienia poważnych zależności między Inspekcją Farmaceutyczną, a Samorządem Aptekarskim i ich wspólnym działaniu ograniczającym rynek apteczny. ZAF może potwierdzić, że jego członkowie odczuwają skutki takiego działania jako blokadę rozwoju wybranych przedsiębiorców aptecznych w tym w szczególności tych działających w modelach franczyzowych. Może to czas by rolę inspekcji farmaceutycznej pełniły osoby spoza środowiska farmaceutów? Wolne od powiązań i niezależne w podejmowanych decyzjach? GIF powinien skupić się na prawidłowym i bezpiecznym obrocie produktami leczniczymi. Kwestie regulatorskie w tym te wpływające na wzajemną konkurencyjność podmiotów aptecznych powinien przejąć UoKiK.
Dr n. farm. Mikołaj Konstanty, prezes Śląskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w Katowicach
Paweł Piotrowski – dotychczasowy Główny Inspektor Farmaceutyczny – nie był z pewnością osobowością medialną, która często pojawiała się na konferencjach czy w gazetach. Natomiast na podstawie kilku momentów, kiedy nasze drogi zawodowe się zeszły, mogę powiedzieć, że był urzędnikiem, który szanował linię dotyczącą antykoncentracji na rynku aptecznym, a także konsekwentnie egzekwował zakaz reklamy aptek. Mieliśmy również zbliżone stanowiska w kontekście legislacji i ochrony rynku przed nadmierną koncentracją. To co dla nas było istotne to fakt, że inspekcja farmaceutyczna – pomimo braku zapowiadanej pionizacji – miała jednolite stanowisko w poszczególnych województwach.
Od nowego GIF’a środowisko farmaceutyczne oczekiwałoby jasnych wypowiedzi dotyczących stosowania zapisów prawa- szczególnie, że w naszym kraju nie jest ono zero-jedynkowe- a stosowanie aktów prawnych opiera się na licznych interpretacjach bądź linii orzeczniczej. Oczekiwałbym również pewnej konsekwencji w stosowaniu prawa. Liczyłbym również na to, że nowy Główny Inspektor Farmaceutyczny był nie tylko adresatem bolączek, ale również osobą, która wyjaśniałaby problemy farmacji naszym rządzącym. Pamiętamy również, że w kontekście rynku farmaceutycznego nadal jest bardzo wiele obszarów wymagających uporządkowania, a także rozwiązań czekających na wdrożenie Całe środowisko zostało zaskoczone decyzją o odwołaniu ministra Pawła Piotrowskiego. Nam nadzieję, że nie wpadniemy ponownie w czas hibernacji, kiedy stanowisko to nie będzie obsadzone przez kolejne miesiące.
Mgr farm. Marcin Wiśniewski, inicjator Ruchu Aptekarzy Polskich, prezes Związku Aptekarzy Pracodawców Polskich Aptek
Dotychczasowego GIF oceniam bardzo wysoko, jako człowieka po pierwsze uczciwego i niezwykle kulturalnego, a poza tym, z racji swoich doświadczeń zawodowych, świetnie znającego rynek apteczny. Doceniam jego ogromne zaangażowanie w poprawę organizacji samego urzędu, który, gdy pan PP przejmował stery, był, oględnie mówiąc, niezwykle zaniedbany. Niestety, w mojej ocenie, kadencja p.PP była zbyt krótka - nie zdążył przekuć zmian organizacyjnych urzędu w oczekiwaną przez rynek prężność tej instytucji. Stan rynku, nadużyć i bezprawia się pogłębia w ogromnym tempie, sieci apteczne zatrzymane ustawą AdA w praktyce nadal się rozwijają, omijając jej zapisy i kpiąc z instytucji państwa. Narasta też problem słupowania, który z jednej strony jest jednoznacznie negatywnie oceniany w sądach, z drugiej, jak na skalę tej nowej patologii, zbyt mało spraw zostało przez inspekcję „przerobionych” i trafiło do sądu. W efekcie pogłębia się przewaga rynkowa dużych korporacji, a więc niestabilność rynku, różnicowanie dostaw i braki dostępności do leków. Ponieważ AdA jest bezkarnie omijana, nie możemy liczyć na jej pełne efekty. Stąd, z mojej perspektywy, osoby nadzorującej prace ZAPPA, czyli związku, który powstał by oczyścić rynek apteczny z bezprawia i jego fatalnych społecznych i ekonomicznych skutków, walka z tym bezprawiem jest głównym oczekiwaniem wobec nowego GIF. Ma dobrze zorganizowany, kompetentny urząd (choć nieustannie wymagający pionizacji), postępujące bezprawie i czas, który nieubłaganie upływa. Oczekuję więc otwartej głowy, determinacji i bezkompromisowości w stosunku do podmiotów łamiących prawo. To zadanie jest w pełni wykonalne.