Autor : Anna Rokicińska
2021-05-13 15:19
Choć w dobie pandemii chwalimy się postępami w cyfryzacji ochrony zdrowia, to patrząc globalnie Polska zajmuje dopiero 20 miejsce spośród 28 krajów europejskich w indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (Digital Economy and Society Index). Dotyczy to usług publicznych w tym także tych z dziedziny ochrony zdrowia.
Raport opublikował 300 Research. Powstał w maju 2021 r. Autorzy raportu informują, że w tym roku globalne wydatki na ochronę zdrowia 10 bln dolarów. 600 mld dol. będzie wart w 2025 r. światowy rynek e-zdrowia (technologii HCIT, czyli rozwiązań informatycznych w obszarze zdrowia). Sektor telemedycyny w 2025 r. będzie wart 175,5 mld dol. rosnąc do tego czasu prawie o 20 proc. Niemal 600 mln dol. wart jest sektor wirtualnych usług diagnostyki medycznej. Przez najbliższą dekadę ma rosnąć o około 15 proc. rocznie. W związku z Funduszem Odbudowy Unii Europejskiej, a co za tym idzie Krajowym Planem Odbudowy (opracowanym na lata 2021 do 2025) około 4 mld euro dotacji ma zostać przeznaczone na poprawę jakości systemu ochrony zdrowia w tym także na rozwój e-usług medycznych.
Jak przedstawia się podział środków z europejskiego tortu?
Według autorów raportu Parlament Europejski, Komisja Europejska oraz szefowie państw Unii Europejskiej zatwierdzili największy pakiet środków pomocowych w historii UE, tzw. Plan odbudowy dla Europy. W sumie kraje Unii otrzymają w latach 2021 - 2027 aż 1,8 bln euro na poprawę sytuacji po kryzysie gospodarczym wywołanym pandemią. Co się na to składa? Pieniądze z długoterminowego budżetu UE oraz 750 mld euro ze specjalnie uchwalonego, tymczasowego instrumentu odbudowy gospodarczej NextGenerationEU, w Polsce nazywanego Funduszem Odbudowy. Najważniejszym narzędziem Funduszu Odbudowy jest europejski Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), mający do podziału między członkami UE 672,5 mld euro. W ramach RRF Polska otrzyma 58,1 mld euro, z czego 23,9 mld euro w formie bezzwrotnych dotacji i 34,2 mld w pożyczkach (MFiPR, 2021). Czyni to Polskę jednym z największych beneficjentów tego programu w Europie. Będzie to główne źródło inwestycji mających na celu rozwój sektora opieki zdrowotnej, w tym jego gruntowną digitalizację.
Drugim ważnym źródłem kapitału do wsparcia cyfrowej transformacji sektora zdrowia będzie wart 5,1 mld euro Program UE dla zdrowia (EU4Health). Został on przyjęty w Brukseli w marcu 2021 r. Harmonogram prac zostanie zaaprobowany i wdrożony przez KE po konsultacji z państwami członkowskimi w ramach grupy sterującej. Na razie wiadomo, że program będzie realizowany przez nową Agencję Wykonawczą ds. Zdrowia i Cyfryzacji, która rozpoczęła działalność 1 kwietnia 2021 r. Co ważne, EU4Health przewiduje przekazywanie środków nie tylko krajom, ale także organizacjom działającym w sektorze zdrowia i organizacjom pozarządowym. Wnioski o finansowanie będzie można składać już w 2021 r. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, transformacja cyfrowa sektora opieki zdrowotnej krajów Unii Europejskiej opierać się ma na trzech głównych filarach:
Bezpiecznym dostępie do danych i ich bezpiecznej wymianie
Wspólnym działaniu i wymianie danych dotyczących zdrowia na potrzeby badań naukowych oraz szybszego diagnozowania
Wzmocnieniu pozycji obywateli i indywidualnej opieki za pośrednictwem usług cyfrowych
Co w zakresie cyfryzacji zdrowia zawarto w Krajowym Planie Odbudowy?
Chociaż zakres działań filaru C „Transformacja cyfrowa” generalnie wychodzi poza sektor zdrowia, to na pewnych polach będzie on wspierał także komponent D. Cyfrowa transformacja ma być zapewniona poprzez:
• zapewnienie dostępu do bardzo szybkiego internetu na obszarach białych plam (1,2 mld euro);
• wzmocnienie potencjału komercyjnych inwestycji w nowoczesne sieci łączności elektronicznej (1,4 mld euro);
• zwiększenie zakresu publicznych e-usług (420 mln euro);
• wyrównanie poziomu wyposażenia szkół w przenośne urządzenia multimedialne (550 mln euro);
• inwestycje w rozwijanie e-kompetencji (184 mln euro);
• rozwój cyfrowego otoczenia procesu wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego (700 mln euro);
• budowa infrastruktury służącej cyberbezpieczeństwu (443 mln euro).
W ramach komponentu D (ochrona zdrowia), zaplanowano 1 mld euro na przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej sektora ochrony zdrowia poprzez rozwój e-usług w ochronie zdrowia. Ta kwota została zwiększona z pierwotnych 800 mln euro w czasie kwietniowych konsultacji. Wielu ekspertów ze środowisk medycznych apelowało, że była zbyt mała.
Biorąc pod uwagę, że Polska w Unii Europejskiej znajduje się dopiero na 20. miejscu w Indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (Digital Economy and Society Index) w kategorii cyfrowych usług publicznych (w tym usług sektora ochrony zdrowia) za rok 2020, działania wymienione w KPO wydają się być niezbędne, aby przynajmniej zrównać się ze średnią unijną.
Autorzy raportu oceniają, że przedstawione przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej plany inwestycyjne to dobry krok w kierunku budowy nowoczesnego sektora ochrony zdrowia, odpornego na przyszłe kryzysy, efektywnego kosztowo i gotowego na wyzwania XXI wieku. Pozytywnie należy ocenić wielowymiarowe podejście, które obejmuje nie tylko inwestycje w infrastrukturę IT, ale także bierze pod uwagę konieczność edukacji kadry oraz, co bardzo ważne, edukacji pacjentów w zakresie korzystania z cyfrowych narzędzi. Analitycy podkreślają, że kwota zabudżetowana na cyfryzację sektora ochrony zdrowia jest niewystarczająca, żeby przeprowadzić z sukcesem dogłębną i całościową transformację cyfrową sektora. Ze wszystkich funduszy przeznaczonych na poprawę jakości systemu ochrony zdrowia jedynie 21 proc. zabudżetowano na jego cyfryzację. Środki te mogą pomóc w digitalizacji dokumentacji medycznej czy implementacji rozwiązań telemedycznych, natomiast całościowa zmiana wymaga znacznie większego finansowania.
Autorom raportu nie podobają się, także przedstawione w KPO inwestycje w cyfryzację. brakuje szczegółów dotyczących sposobu realizacji poszczególnych komponentów, a są one kluczowe dla oceny szans powodzenia projektów informatycznych. Brak szczegółowych informacji o procesie wdrożenia rozwiązań uniemożliwia właściwą ewaluację planowanych inwestycji. W konsekwencji, trudno o zasugerowanie korzystnych korekt planu.
Całość raportu tutaj
Polecamy także:
Rekomendacje Rady Przejrzystości ws. leków w raku płuc i łuszczycy
Szykują się zmiany w szkoleniach inspektorów ochrony radiologicznej
K. Bukiel komentuje: „szaleństwa” pana Adama
Minister zdrowia zapowiada „godne” płace dla pielęgniarek