Autor : Aleksandra Mroczek
2020-10-23 15:42
Niezależny Zespól Ekspertów Continue Curatio w liście do ministra Adama Niedzielskiego prosił o publikacje konkretnych wytycznych, które można zastosować podczas udzielania teleporad. Sam także zaproponował własne rekomendacje. -Jesteśmy głęboko przekonani, że opracowane przez nasz Zespół rekomendacje [...] pozwolą ułatwić postępowanie lekarzom w lecznictwie otwartym podczas pandemii - czytamy w piśmie do MZ.
Niezależny Zespól Ekspertów Continue Curatio został założony w odpowiedzi na pogarszający się stan zdrowia naszych pacjentów. Nie możemy pozwolić na sankcjonowanie aktualnego stanu, spowodowanego między innymi brakiem konkretnych wytycznych oraz kontroli ich realizowania.W skład zespołu weszli: prof. dr hab. med. Bolesław Samoliński, specjalista zdrowia publicznego, alergolog, prof. dr hab. n. med. Marek Brzosko, reumatolog, prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, specjalista chorób wewnętrznych i diabetologii, prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong, internista, prof. dr hab. n. med. Marcin Grabowski, kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, hipertensjolog, prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, pediatra, hematolog i onkolog dziecięcy, prof. dr hab. n. med. Jacek Jassem, onkolog, prof. dr hab. n. med. Anna Kostera-Pruszczyk, neurolog, prof. dr. hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, specjalistka medycyny rodzinnej, prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja, chirurg, prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski, internista, kardiolog, prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, gastroenterolog, internista, dr Michał Sutkowski, specjalista medycyny rodzinnej, prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, okulista, dr hab. n. med. Jarosław Woroń, farmakolog kliniczny.
Eksperci określili ogólnie, w jakich sytuacjach telewizyta nie może być realizowana:
• Nagłego pogorszenia stanu zdrowia (ale zdalny kontakt z lekarzem może być uzasadniony w celu uzyskania informacji co do pierwszych działań przedlekarskich czy przedratowniczych).
• Gdy niezbędne jest przeprowadzenie jakiegokolwiek elementu badania przedmiotowego.
• W przypadku noworodków i dzieci poniżej 12 tyg. życia, z objawami które niepokoją rodziców.
• Każdy stan pacjenta, który w opinii lekarza prowadzącego wymaga osobistej wizyty pacjenta.
.
W dokumencie przedstawione zostały również szczegółowe rekomendacje w dziedzinach: diabetologii, pediatrii, gastroenterologii, alergologii, kardiologii, okulistyki, onkologii, farmakologii klinicznej, reumatologii oraz neurologii.
DIABETOLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Diagnostyka zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
• Leczenie stanów przedcukrzycowych.
• Kontynuacja leczenia cukrzycy typu 1 oraz innych specyficznych typów cukrzycy, zwłaszcza przy użyciu osobistych pomp insulinowych
• Kontynuacja leczenia cukrzycy typu 2.
• Kontynuacja leczenia cukrzycy ciążowej.
• Leczenie cukrzycy w trakcie planowania ciąży i w czasie ciąży u kobiet z cukrzycą typu 1.
• Weryfikacja efektów i ustalenie celów leczenia chorych na cukrzycę prowadzonych w POZ w ramach corocznej kontroli.
• Edukacja diabetologiczna.
• Konieczność uzyskania pilnej porady w sytuacji nagłego pogorszenia stanu zdrowia.
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• Przypadki nowo wykrytej cukrzycy typu 1, cukrzycy typu 2 oraz cukrzycy ciążowej.
• Inicjacja insulinoterapii.
• Inicjacja terapii pompowej i/lub użytkowania systemu ciągłego monitorowania glikemii.
• Leczenie ostrych powikłań cukrzycy. Zaostrzenie, zwłaszcza nagłe, przewlekłych powikłań cukrzycy oraz wystąpienie chorób współistniejących pogarszających wyrównanie metaboliczne cukrzycy.
• Konieczność wydania sprzętu medycznego i przeszkolenia w zakresie jego użytkowania (wstrzykiwacze do insuliny, glukometry), konieczność wydania zaświadczeń o stanie zdrowia, możliwości prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz weryfikacja uprawnień do otrzymywania refundowanych zestawów infuzyjnych do osobistych pomp insulinowych.
KARDIOLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Ocena stanu chorego, kontrola i optymalizacja przewlekłego leczenia.
• Ocena zleconych badań dodatkowych wykonanych przez pacjenta.
• Kontynuacja opieki nad pacjentami stabilnymi.
• Kontrola w pierwszych 30 dniach od hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Kontrola urządzeń wszczepialnych z opcją telemonitoringu.
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• Nasilenie przewlekłych objawów choroby serca.
• Objawy kardiologiczne występujące po raz pierwszy, celem ustalenia wstępnego rozpoznania i planowanych badań diagnostycznych.
• Konieczność wykonania badań kardiologicznych np. echokardiografii serca.
• Kwalifikacja do planowych zabiegów diagnostycznych (np. tomografia komputerowa serca, koronarografia) i terapeutycznych (np. wszczepienie stymulatora, kardiowerteradefibrylatora, zastawki aortalnej).
• Kontrola urządzeń wszczepialnych bez opcji telemonitoringu lub w przypadku podejrzenia nieprawidłowego funkcjonowania urządzenia.
• Każdy stan pacjenta, który w opinii lekarza prowadzącego wymaga osobistej wizyty pacjenta.
OKULISTYKA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Wstępna ocena stanu zdrowia pacjenta a następnie planowanie i koordynacja postępowania diagnostycznego i leczniczego, stosownie do zgłaszanych objawów i sytuacji pacjenta.
• Kontynuacja leczenia nad pacjentami stabilnymi, wystawianie recept, szczególnie w terapii jaskry
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• Wykonanie badania okulistycznego, badania dna oka, ocena skuteczności leczenia.
• Ocena ostrości wzroku, ciśnienia wewnątrzgałkowego, pola widzenia, widzenia barw oraz innych badań okulistycznych.
• Diagnostyka chorób oczu.
• Korygowanie wad wzroku poprzez dobór szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych
• Wykonanie zabiegów laserowych i chirurgicznych.
• Wystawianie zaświadczeń o stanie zdrowia
PEDIATRIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Wstępna ocena stanu zdrowia pacjenta, zebranie wywiadu epidemiologicznego, a następnie planowanie i koordynacja postępowania diagnostycznego, stosownie do problemu pacjenta.
• Kontynuacja leczenia chorób przewlekłych u starszych dzieci.
• Wstępna kwalifikacja do szczepienia i bilansu zdrowia (tylko wywiad kliniczny i epidemiologiczny)
• Porada żywieniowa i pielęgnacyjna
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• W przypadku noworodków i niemowląt poniżej 2 roku życia z gorączką lub objawami, które niepokoją rodziców (w tym z objawami z dróg oddechowych),
• W przypadku objawów które niepokoją rodziców bez względu na wiek dziecka,
• W przypadku braku poprawy stanu zdrowia dziecka po zastosowanym leczeniu w czasie ostatniej telewizyty,
• W przypadku konieczności podania antybiotyku na podstawie objawów ustalonych w czasie telewizyty,
• U noworodków i niemowląt po wypisaniu z oddziału noworodkowego przed pierwszą wizytą w poradni,
• W przypadku kwalifikacji do szczepień ochronnych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
• W przypadku wykonywania bilansów zdrowia zgodnie z ustalonymi terminami.
• W przypadku konieczności zlecenia badań laboratoryjnych i obrazowych. Dopuszczalne jest zlecenie badań laboratoryjnych w czasie telewizyty z następnie niezwłoczną oceną pacjenta w poradni z wynikami badań laboratoryjncych.
• W każdym przypadku niepokojącej rodzica zmiany stanu zdrowia dziecka, zwłaszcza, gdy wywiad od rodzica jest niepewny.
FARMAKOLOGIA KLINICZNA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• U pacjentów w stanie stabilnym, wymagających monitorowania terapii z uwagi na przyjmowanie pojedynczych leków jak i ich kombinacji stosowanych w polifarmakoterapii.
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• Pacjenci z utrudnioną percepcją zaleceń, szczególnie osoby w podeszłym wieku, z uwagi, że ryzyko prowadzonej farmakoterapii przeważy nad potencjalną korzyścią terapeutyczną.
• Pacjenci ze zmieniającą się w krótkim czasie funkcją nerek wpływającą na parametry eliminacyjne stosowanych leków.
• Pacjenci stosujący leki o wąskim indeksie terapeutycznym, z uwagi na zagrożenie występowania objawów niepożądanych.
• Pacjenci, u których pojawiają się często działania niepożądane jako konsekwencja farmakoterapii, szczególnie gdy występują one przy wprowadzaniu nowych leków do terapii.
ONKOLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Wstępna ocena stanu zdrowia pacjenta a następnie planowanie i koordynacja postępowania diagnostycznego, stosownie do problemu pacjenta.
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• W przypadku jakiegokolwiek objawu mogącego sugerować chorobę nowotworową.
ALERGOLOGIA, ASTMA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Kontrola stabilnie przebiegającej, skutecznie leczonej (dobrze kontrolowane objawy) alergii wziewnej, skórnej i pokarmowej mająca na celu przedłużenie terapii.
• Kolejna wizyta mająca na celu interpretację i ocenę wyników badań dodatkowych wykonanych w międzyczasie przy dobrym/stabilnym stanie chorego.
• Konsultacja telefoniczna mająca na celu rozstrzygnięcie, czy chory może pozostać bez konsultacji kontaktowej, czy też jest ona bezwzględnie pożądana i w jakim czasie.
• Omówienie z chorym strategii profilaktyki drugorzędowej dotyczącej zasad unikania alergennych czynników uczulających danego chorego.
Kiedy telewizyta nie powinna być zastosowana:
• Wizyta pierwszorazowa.
• Zaostrzenie lub zmiana charakteru objawów chorobowych.
• Konieczność wykonania badań dodatkowych in vivo.
• Ciężkie postacie alergii, w tym szczególnie w trakcie lub tuż po reakcji anafilaktycznej.
GASTROENTEROLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Ocena stanu chorego, kontrola i optymalizacja przewlekłego leczenia, jedynie pod warunkiem, że odbywa się ona u lekarza wcześniej prowadzącego pacjenta i posiadającego wgląd w jego dokumentację
• Ocena zleconych badań dodatkowych wykonanych przez pacjenta.
• Kontynuacja opieki nad pacjentami stabilnymi, w tym ewentualne przedłużenie lub zmiana terapii
• Kontrola w pierwszych 30 dniach od hospitalizacji z przyczyn gastroenterologicznych, uwzględniając zalecenia szpitalne
• W przypadku wizyt pierwszorazowych jest możliwa wyłącznie jako wstępna ocena problemu diagnostycznego i zaplanowanie niezbędnej diagnostyki
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• Zaostrzenie objawów chorób przewlekłych
• Konieczność wykonania badań endoskopowych i/lub obrazowych
• Kwalifikacja do planowych zabiegów diagnostycznych
• Każdy stan pacjenta, który w opinii lekarza prowadzącego wymaga osobistej wizyty
pacjenta.
REUMATOLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• U chorych ze stabilnym przebiegiem choroby reumatycznej uprzednio zdiagnozowanej przez lekarza reumatologa i wymagającej jedynie okresowej oceny przebiegu i bezpieczeństwa leczenia.
• Gdy telewizyta ma na celu ocenę wyników badań dodatkowych i stosowanie się do zaleceń terapeutycznych.
Kiedy telewizyta nie może być zastosowana:
• U chorych z pierwszymi objawami zapalenia stawów lub układowej choroby tkanki łącznej.
• U chorych na choroby reumatyczne z zaostrzeniem objawów choroby lub zmianą ich charakteru, w szczególności u chorych leczonych immunosupresyjnie.
• U każdego chorego, którego stan w opinii lekarza prowadzącego wymaga osobistej wizyty.
NEUROLOGIA
Kiedy telewizyta jest dobrym rozwiązaniem:
• Kontrola stabilnie przebiegającej, skutecznie leczonej (dobrze kontrolowane objawy) przewlekłej choroby neurologicznej mająca na celu przedłużenie terapii.
• Kolejna wizyta mająca na celu interpretację i ocenę wyników badań dodatkowych wykonanych pomiędzy wizytami przy dobrym/stabilnym stanie chorego.
• Konsultacja telefoniczna mająca na celu rozstrzygnięcie, czy chory może pozostać bez konsultacji kontaktowej, czy też jest ona bezwzględnie pożądana i w jakim czasie.
• Omówienie z chorym strategii postępowania w razie pogorszenia stanu zdrowia (konsultacja osobista/hospitalizacja).
Kiedy telewizyta nie powinna być zastosowana:
• Wizyta pierwszorazowa.
• Zaostrzenie, zmiana charakteru, wystąpienie nowych objawów chorobowych.
• Konieczność wykonania badań dodatkowych wymagających osobistego badania
Czytaj więcej:
Powstał raport o wpływie epidemii na system opieki zdrowotnej w Polsce
Fundacja My Pacjenci – Choroby nie czekają na koniec pandemii