Autor : Katarzyna Lisowska
2021-06-17 10:03
Nowotwory skóry – a w szczególności czerniak - to wciąż poważne wyzwanie i obszar, gdzie mimo istotnego postępu w profilaktyce oraz leczeniu, nadal potrzeba ogromu pracy w zakresie edukacji i zmian postaw społecznych.
We wtorek (16 czerwca) zainaugurowano X. już edycję Tygodnia Świadomości Czerniaka, odbywającą się pod hasłem "Czerniak 18+", którą wspierają aktorzy: Artur Barciś oraz Katarzyna Ptasińska.
Zdaniem prof. Piotra Rutkowskiego, kierownika Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym i jednego z prelegentów konferencji prasowej, inaugurującej Tydzień Świadomości, ostatnie dziesięciolecie to czas kiedy w obszarze prewencji i leczenia czerniaka nastąpiło wiele pozytywnych zmian. Ekspert wyjaśniał, że liczba zachorowań przyrasta, ale coraz więcej chorych ma szansę na wyleczenie. Przywołał dane, z których wynika, że chory w Polsce ma już blisko 76 proc. szans na przeżycie 5 lat. W 2009 r. było to 64 proc. Zdaniem prof. Rutkowskiego wynika to z lepszej świadomości i wczesnego wykrywania, ale też z dostępu do nowych terapii.
- Bardzo poprawiła nam się dostępność terapii, więc w tej pandemii sporo rzeczy jednak się dzieje – podkreślał profesor. - Od stycznia 2021 mamy dostęp do wszystkich terapii, jak w krajach Europy Zachodniej – wyjaśniał.
Ale najlepiej, by zamiast leczyć, nowotworów skóry unikać. Nie bez znaczenia dla skuteczności działań w tym obszarze jest obchodząca swój jubileusz inicjatywa „Akademia Czerniaka”, która od dziesięciu lat skupia klinicystów i pacjentów, a jej głównym celem jest zwiększanie świadomości społecznej i szeroka popularyzacja wiedzy na temat czerniaka.
Jak podkreślał prof. Rutkowski, w profilaktyce kluczowa jest ciągłość działania, dlatego Akademia mimo, że wiedza o czerniaku w społeczeństwie wzrasta, działać będzie też w kolejnych latach. Ekspert wyjaśniał, że nawet osoby, które już mają wiedzę na temat szkodliwości promieniowania UV, opalanie kojarzą często z leżeniem na plaży, ale już nie np. siedzeniem na nasłonecznionym balkonie czy aktywnością sportową lub zawodową na zewnątrz.
Potrzeba większej świadomości
Tegoroczne działania Akademii Czerniaka skupiają się na realizacji dwóch kampanii – „Cała Polska sprawdza znamiona” oraz „Twoja skóra potrzebuje szczególnej ochrony”, których celem jest budowa świadomości społecznej w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrywania tego podstępnego nowotworu. Co roku w przededniu wakacji klinicyści przypominają, że czerniak może być zarówno nowym znamieniem na skórze, ale również może powstać z istniejącego, zdrowego znamienia, które pod wpływem słońca lub światła UV stosowanego w solariach przekształci się w nowotwór.
W ramach kampanii „Cała Polska sprawdza znamiona” powstały trzy filmy edukacyjne przedstawiające m.in. mechanizm powstawania czerniaka oraz działanie filtrów przeciwsłonecznych, a także gra typu memory, dzięki której zapamiętamy jakie cechy znamion powinny nas zaniepokoić. Materiały te w przystępny sposób przybliżają jak rozwija się choroba i jak można się przed nią uchronić.
Prof. Grażyna Kamińska - Winciorek, specjalista dermatolog- wenerolog, kierownik zespołu ds. raka i czerniaka skóry w Narodowym Instytucie Onkologii, oddział w Gliwicach, na konferencji prasowej przypomniała o złotych zasadach ochrony skóry oraz ABCDE czerniaka (A- jak asymetria, B- jak brzegi poszarpane, C- jak czerwony, czarny, D- jak duży rozmiar, E- jak ewolucja). Podkreślała, że trzeba obserwować skórę, a co charakterystyczne – w przypadku mężczyzn z podejrzeniem czerniaka - często na zmiany zwracają uwagę ich żony i partnerki i to one zapisują ich do lekarza.
Zadbajmy o skórę w trakcie leczenia
A co z tymi, którzy już chorują? W ramach kampanii „Twoja skóra potrzebuje szczególnej ochrony” na stronie Akademii Czerniaka powstała zakładka „Ochrona skóry”. Stanowi ona zbiór zasad dotyczących pielęgnacji skóry w trakcie leczenia onkologicznego. Dodatkowym elementem działań jest zamieszczona w sieci ankieta poświęcona, w której pacjenci są pytani o nawyki związane z pielęgnacją skóry w trakcie leczenia onkologicznego, a także o największe wyzwania związane z dbałością o wygląd skóry w trakcie terapii. Badanie to ma pomóc klinicystom w ocenie najczęstszych powikłań skórnych podczas leczenia onkologicznego oraz przedstawić poziom świadomości pacjentów w zakresie właściwej pielęgnacji cery.
X Tydzień Świadomości Czerniaka
W trakcie tegorocznego Tygodnia Świadomości Czerniaka zdecydowano się poruszyć wyobraźnię pacjentów prezentując nowy spot, w którym ambasadorzy tegorocznej akcji - Artur Barciś oraz Katarzyna Ptasińska - przenoszą się w przyszłość, gdzie poznają konsekwencje braku przestrzegania zasad profilaktyki skóry. Wideo ma oddziaływać na wyobraźnię odbiorców, zachęcać ich do ochrony przed słońcem, motywować do kontroli znamion i uwrażliwiać na symptomy nowotworu, który może rozwijać się u osób w każdym wieku.
Panterami X. Tygodnia Świadomości Czerniaka są: