Autor : Maja Marklowska-Tomar
2020-08-06 17:29
4 sierpnia zmarł prof. Stanisław Pasyk, wybitny lekarz, wieloletni dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu (obecnie Śląskie Centrum Chorób Serca), pionier nowoczesnej kardiologii.
Stanisław Pasyk urodził się 16 sierpnia 1931 r. w Zamieściu. W 1954 r. ukończył studia medyczne na Akademii Medycznej w Krakowie. 10 lat później uzyskał tytuł doktora nauk medycznych, w 1973 r. habilitował się, a w 1985 r. otrzymał tytuł naukowy profesora. To właśnie dzięki niemu do Zabrza przyjechał prof. Zbigniew Religa.
– Kiedy w roku akademickim 1983/84 prof. Franciszek Kokot zaproponował prof. Stanisławowi Pasykowi zorganizowanie nowej placówki kardiologicznej w Zabrzu, był to czas największego kryzysu ekonomicznego panującego w Polsce od zakończenia II wojny światowej. Prof. Stanisław Pasyk nie tylko sprostał zadaniu, ale prześcignął oczekiwania, tworząc jeden z najlepszych ośrodków kardiologicznych nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie – mówi prof. Mariusz Gąsior, kierownik III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
To z inicjatywy Prof. Stanisława Pasyka w zabrzańskim ośrodku już w 1987 roku uruchomiono program 24-godzinnego dyżuru w zakresie interwencyjnego leczenia zawału serca, będącego podstawą współczesnego systemu terapii tego schorzenia (pierwszy w Polsce i drugi w Europie). Od tego czasu chory i lekarz przestali być bezbronni wobec toczącego się zawału serca. Do lat 90. metoda inwazyjnego leczenia zawału mięśnia sercowego była dostępna w nielicznych ośrodkach w kraju i za granicą. Dopiero w 2002 r. stała się metodą zalecaną w standardach leczenia towarzystw kardiologicznych.
– Już w 1977 r. z inicjatywy Stanisława Pasyka została uruchomiona pierwsza w Polsce karetka kardiologiczna. Tak zwana karetka „K” była w owym czasie rozwiązaniem pionierskim i innowacyjnym. Wielu z nas pracowało w zespole, który był kierowany do pacjentów z bólem w klatce piersiowej, do chorych z podejrzeniem zawału serca. Szybka interwencja zespołu i potwierdzenie w EKG zawału serca umożliwiało bezpośredni transport pacjentów z zawałem serca do naszego szpitala, co dawało możliwość niezwłocznego podjęcia leczenia inwazyjnego - dzisiaj, po prawie 30 latach, uznawanego za postępowanie optymalne. Wzorując się na Zabrzu, również inne miasta w Polsce wprowadziły później tę formę szybkiej fachowej pomocy chorym – wspomina prof. Andrzej Lekston, wieloletni kierownik tej karetki oraz kierownik Pracowni Hemodynamiki i Radiologii Zabiegowej ŚCCS.
Do 1999 r. 24-godzinny dyżur zawałowy w Zabrzu był unikatem na skalę Polski. Dopiero po kilkunastu latach zabrzański model leczenia zawału serca zaczęły przejmować kolejne ośrodki w kraju.
– Kiedy Prof. Stanisław Pasyk zaproponował prof. Zbigniewowi Relidze stworzenie w zabrzańskim ośrodku nowoczesnej kardiochirurgii, idea zaowocowała wdrożeniem pionierskiego w skali Polski i Europy leczenia pacjentów z zaawansowaną niewydolnością serca z wykorzystaniem metody transplantacji. Pierwszy udany przeszczep serca odbył się 5 listopada 1985 r. Po nim nastąpiła cała seria kolejnych udanych transplantacji, które stanowią dziś znak rozpoznawczy Śląskiego Centrum Chorób Serca – mówi prof. Zbigniew Kalarus, kierownik Katedry Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii SUM.
Prof. Pasyk był członkiem wielu polskich i zagranicznych towarzystw naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Towarzystwa Internistów Polskich, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, American Heart Association, European Society of Cardiology, International Society and Federation of Cardiology, American Physiological Society, New York Academy of Sciences oraz Paul Dudley White Cardiology Society at Harvard Medical School. W 1989 r. został przewodniczącym Społecznego Stowarzyszenia Kardiologicznego w Zabrzu.
W 1998 r., w uznaniu wybitnych osiągnięć w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny, za zasługi dla rozwoju naukowej współpracy międzynarodowej, został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
W czerwcu tego roku 41 kardiologów z zabrzańskiego ośrodka złożyło wniosek do Ministra Zdrowia w sprawie nadania Śląskiemu Centrum Chorób Serca w Zabrzu imienia Profesorów Stanisława Pasyka i Zbigniewa Religi. Nie został on jeszcze rozpatrzony.
Czytaj także: