Autor : Aleksandra Kurowska
2021-06-02 17:53
W kwestie stosowania osocza ozdrowieńców wmieszała się w Polsce szeroko i polityka i biznes. Ale Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji opublikowała dziś (2 czerwca) zrewidowane zalecenia dotyczące leczenia COVID-19. I są dla osocza niekorzystne.
-Wobec niepotwierdzenia skuteczności interwencji w większości badań z randomizacją i ich metaanalizach, nie zaleca się rutynowego stosowania osocza ozdrowieńców u chorych hospitalizowanych z COVID-19 - czytamy w zaleceniach. Jeszcze pół roku temu rząd apelował o jego oddawanie.
Najdziwniejsze wydarzenia miały jednak miejsce we wrześniu. Jako pierwsi na świecie mamy lek na COVID-19. Lek, który działa. To wydarzenie przełomowe w skali świata – poinformował 23 września senator PiS Grzegorz Czelej na specjalnie zwołanej konferencji prasowej. Jak informowano, lek wyprodukowała lubelska spółka biotechnologiczna z osocza ozdrowieńców lub tych, którzy przeszli COVID-19 bezobjawowo. Ale czy był to lek? Wiele wskazuje na to, że nie - bo dopiero planowano zrobić badania kliniczne. Czyli raczej kandydat na lek. Ale sprytnie sprzedana informacja spowodowała, że akcje spółki szybko rosły, a eksperci medyczni alarmowali, że opinię publiczną wprowadzono w błąd. Co ciekawe było to wszystko po tym jak w sierpniu Agencja ds. Żywności i Leków wstrzymała zezwolenie na użycie w sytuacjach awaryjnych osocza ozdrowieńców w leczeniu chorych na COVID-19, argumentując, że badania nie dostarczają wystarczających dowodów skuteczność terapii.
Jak jest teraz? AOTMiT: minęły miesiące, dowodów skuteczności brak
Agencja informuje, zalecenie zostało sformułowane w oparciu o analizę dostępnych publikacji naukowych, przeprowadzoną w ramach Przeglądu doniesień naukowych dla osocza ozdrowieńców, stosowanego w leczeniu COVID-1910, opublikowanego na stronie AOTMiT: https://www.aotm.gov.pl/media/2021/05/Osocze-ozdrowiencow-w-COVID-19-Rapid-Review-wersja1.2-27-maja-2021-r..pdf Badania obserwacyjne (ah Yoon 2021, Abolghasemi 2020, Alsharidah 2020, Salazar E 2021, Hegerova 2020, Liu 2020) oraz opinie ekspertów klinicznych, sugerowały możliwość korzystnego efektu podawania osocza ozdrowieńców we wczesnej fazie wiremii, w szczególności u chorych z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby bądź obniżoną odpornością.
Skoro nie w stanie ciężkim, to może choć w łagodnym?
-Badania te sugerowały, iż terapia ta może mieć znaczenie w pierwszych trzech dniach choroby. Wyniki próby klinicznej z randomizacją Libster 2020 potwierdziły tę linię wnioskowania, gdyż wykazały znamienną skuteczność terapii osoczem, podanym do 72 h od początku objawów, względem placebo, w odniesieniu do punktu końcowego jakim było wystąpienie ciężkiej choroby układu oddechowego: 16% vs 31%; RR=0,52 (95% CI: 0,29; 0,94). Jednak w wynikach największego RCT (platforma badawcza RECOVERY) nie odnotowano znamiennie niższej śmiertelności w 28. dniu choroby u pacjentów otrzymujących osocze, w stosunku do grupy kontrolnej, nie otrzymującej osocza. Wykonano analizę podgrup w zależności od czasu podania osocza. W grupie, która otrzymała osocze (wysokie miano przeciwciał) w okresie do 4 dnia choroby włącznie, śmiertelność była nieznamiennie niższa niż w grupie kontrolnej, nieotrzymującej osocza: 268/933 (29%) vs 306/975 (31%); RR=0,91 (95% CI: 0,77; 1,07) - informuje Agencja.
Dokument został też uzupełniony o zalecenia dla macierzystych komórek mezenchymalnych - nie zaleca się ich rutynowego stosowania u pacjentów z COVID-19, ograniczając ich użycie do eksperymentu medycznego.
Warto jednak przy tym podkreślić, że osoby, które przechorowały COVID-19 i oddały osocze jako ozdrowieńcy, robiły to w dobrej wierze i chwała im za to. Szkoda, że nie okazało się panaceum na COVID-19. Może też trochę szkoda, że brnęliśmy w promowania osocza, gdy inni już z wykorzystania go rezygnowali.
Pełen dokument dotyczący różnych metod leczenia COVID - w tym leków - dostępny jest tutaj
Aktualizacja:
Są nowe zalecenia Ministerstwa Zdrowia w sprawie odstępów pomiędzy poszczególnymi dawkami szczepionek
Ile na drugą dawkę poczekają ozdrowieńcy? Ile na drugą dawkę poczekają dzieci, a ile inni szczepieni?
MZ wydaje nowe zalecenia w sprawie odstępów między dawkami
Polecamy także:
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl