PAN opublikowała we wtorek kolejny z cyklu raportów przygotowywanych w ramach projektu Polskie Zdrowie 2.0.

W Polsce trwa kryzys zdrowotny

- W Polsce trwa kryzys zdrowotny. Nasz kraj należy do najszybciej starzejących się populacji Europy. Od roku 2015 r. notuje się skrócenie czasu życia kobiet i mężczyzn. W roku 2060 na 100 osób w wieku 20-64 lata będzie przypadać ponad 70 osób w wieku 65+. Na zredukowanie długości życia Polaków wpłynęła dodatkowo pandemia COVID-19 – diagnozują eksperci PAN.

Przypominają, że głównymi przyczynami zgonów w Polsce są choroby układu krążenia i choroby nowotworowe, które prowadzą do blisko 70 proc. wszystkich zgonów, a „ciągłe, pogłębiające się niezaspokajanie potrzeb zdrowotnych społeczeństwa w wyniku utrudnionego dostępu do skutecznej opieki zdrowotnej przyczynia się do niedrożności publicznego systemu zdrowia”.

Co zmienić w polityce zdrowotnej? PAN proponuje dwa scenariusze

Dlaczego Polacy żyją krócej?

W opinii ekspertów projektu Polskie Zdrowie 2.0 jednym z istotnych elementów odbudowy systemu zdrowia publicznego i ograniczania długu zdrowotnego jest zapewnienie społeczeństwu możliwie szerokiego i szybkiego dostępu do innowacyjnych technologii zdrowotnych lekowych i nielekowych. Ich zdaniem to właśnie ograniczenie dostępu do innowacyjnych terapii jest jedną z przyczyn gorszej kondycji zdrowotnej społeczeństwa Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Długość życia ich mieszkańców jest o cztery lata krótsza, a umieralność z przyczyn sercowo-naczyniowych trzykrotnie większa niż w krajach tzw. „starej” Unii (Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy).

Obecnie pacjenci z krajów Europy Środkowo-Wschodniej UE mają dwukrotnie mniejsze szanse na otrzymanie innowacyjnej farmakoterapii. Tylko 34 proc. medykamentów autoryzowanych przez Europejską Agencję Leków jest dostępnych w tych krajach, a okres oczekiwania na innowacyjną terapię jest aż o 304 dni dłuższy niż w przypadku innych krajów Unii. Podobnie ograniczony jest dostęp do nowoczesnych terapii sprzętowych (technologii nielekowych).

Co robić, by Polacy mniej palili? PAN ma 7 rekomendacji

Poprawić dostęp dla polskich pacjentów

Zdaniem autorów opracowania, z uwagi na szybki rozwój medycyny, zwłaszcza onkologii i kardiologii, a tym samym pojawianie się w szybkim tempie nowych technologii, konieczne jest pilne opracowanie mechanizmów poprawiających ich dostępność dla pacjentów w Polsce.

W opinii ekspertów projektu Polskie Zdrowie 2.0 w tym celu konieczne jest:

• zwiększenie wydatków publicznych na ochronę zdrowia z przeznaczeniem ich na leki, szczepionki i produkty medyczne terapii zaawansowanych

• stworzenie przejrzystych zasad eksperckiej, merytorycznej, klinicznej oraz ekonomicznej oceny nowych technologii medycznych przez wzmocnienie roli takich instytucji, jak np. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji czy Agencja Badań Medycznych oraz przez zaangażowanie wiodących ośrodków medycznych w kraju

• wdrażanie nowych technologii medycznych w tempie warunkowanym racjonalnością ekonomiczną oraz pilnością potrzeb określoną przez ekspertów. Analizy eksperckie powinny być oparte na wynikach rzetelnych badań i opracowań naukowych, danych rejestrowych i opinii specjalistów. Ostateczny, również polityczny, proces podejmowania decyzji w oparciu o te analizy powinien być przejrzysty publicznie i wyraźnie oddzielony od merytorycznej części eksperckiej

• zintegrowanie wprowadzania innowacji ze stabilnie zarządzanym systemem zdrowia publicznego w Polsce. Ważne jest też stworzenie lub powołanie spośród instytucji już istniejących, jak Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji czy Ministerstwo Zdrowia, instytucjonalnego centrum koordynującego o dużym poziomie niezależności i stabilnym budżecie

  Jakie efekty postulowanych zmian?

Według autorów raportu, zapewnienie polskiemu społeczeństwu szybszej i łatwiejszej dostępności do innowacyjnych terapii lekowych i nielekowych pozwoli na:

·        zmniejszenie śmiertelności

·        wydłużenie życia (w Europie żyje się nawet o 30 lat dłużej niż sto lat temu)

·        kontrolę chorób przewlekłych

·        „przekształcenie” niektórych nieuleczalnych nowotworów w choroby przewlekłe

·        poprawę jakości życia

·        personalizację terapii, czyli dostosowania leczenia do potrzeb określonego chorego

·        dokładniejszą i szybszą diagnostykę wielu chorób

·        kontrolę chorób, dla których dotychczas nie było skutecznego leczenia

Ograniczenie skutków chorób będzie też mieć pozytywny wpływ na gospodarkę. Analizy wskazują, że wzrost przewidywanej długości życia populacji o 1 proc. może przekładać się na zwiększenie PKB nawet o 6 proc., zaś PKB per capita - o 5 proc.

Szczegółowe omówienie rekomendacji jest dostępne tutaj: „Rekomendacje strategiczne na lata 2023-2027: WDRAŻANIE INNOWACJI W MEDYCYNIE – Polskie Zdrowie 2.0”. 

Cele projektu Polskie Zdrowie 2.0

Projekt pt. „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0” powstał z inicjatywy Komitetu Zdrowia Publicznego PAN. Działa on w ramach Wydziału V Nauk Medycznych Akademii. Naukowcy z Komitetu zaproponowali i koordynują działania w projekcie, ale grupa autorów zaangażowanych w Polskie Zdrowie 2.0 jest dużo większa.

Celem projektu jest edukacja i upowszechnianie nauki. Główną grupę docelową stanowią polscy politycy i osoby zajmujące się zdrowiem. Ekspertom zależy także na dotarciu do szerokiej opinii publicznej. Inicjatywa realizowana jest w okresie przedwyborczego przygotowywania programów dotyczących systemu ochrony zdrowia w Polsce przez główne podmioty polityczne. Autorzy liczą na wykorzystanie ich wiedzy w programach dotyczących polityki zdrowotnej w kraju.

Finanse: zmiana planu NFZ. Wyda więcej o 4,8 mld zł. Na co?