Autor : Maja Marklowska-Tomar
2020-05-15 14:37
Obecność matki, jej ciepło, dotyk i pokarm są kluczowe dla rozwoju każdego noworodka, a w szczególności dla wcześniaka.
Wszystkie te elementy łączy w sobie kangurowanie, czyli kontakt "skóra do skóry" rodzica i dziecka. Obchodzony dziś Światowy Dzień Kangurowania dla wielu mam jest bardzo smutnym świętem - z powodu pandemii koronawirusa nie mogą nie tylko przytulić, ale nawet zobaczyć z bliska swojego maleństwa.
– Trzeba jak najszybciej rozwiązać tę uciążliwą sytuację, kiedy rodzic nie może być przy swoim dziecku, wspólnie znaleźć rozwiązanie bezpieczne dla dzieci, matek i personelu medycznego, aby rodzice wcześniaków mogli jak najszybciej wrócić do swoich dzieci przebywających na oddziałach neonatologicznych i otoczyć je opieką, swoim dotykiem, ciepłem i miłością – mówi prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezes Fundacji Koalicja dla wcześniaka.
Dlaczego bezpośredni kontakt "skóra do skóry" jest taki ważny?
Kangurowanie zostało wprowadzone w 1978 roku w Bogocie przez lekarza dr Edgara Reya Sanabaria jako metoda zastępująca rolę inkubatora, dostarczająca ciepło wcześniakom. Zabezpieczenie noworodka przed utratą ciepła bezpośrednio po urodzeniu, ale także w dalszych dniach, tygodniach i miesiącach życia, to jeden z najważniejszych elementów opieki nad dziećmi, a zwłaszcza nad wcześniakami i chorymi noworodkami. W krajach rozwijających się, w których nadal brakuje inkubatorów i innego nowoczesnego sprzętu do leczenia noworodków, metoda kangurowania zmniejsza w znacznym stopniu zachorowalność i umieralność bardzo niedojrzałych wcześniaków.
Kangurowanie, czyli bezpośredni kontakt "skóra do skóry", jest stosowane u wszystkich noworodków bezpośrednio po urodzeniu i zgodnie ze standardem opieki okołoporodowej powinno trwać nieprzerwanie 2 godziny. Kontakt nagiej skóry matki z nagą skórą noworodka stabilizuje jego stan w pierwszej tzw. złotej godzinie po urodzeniu – zapewnia prawidłową ciepłotę ciała noworodka i ochronę przed jego utratą, wpływa także na prawidłową regulację czynności serca i oddechu.
Kangurowanie wcześniaków tak wcześnie, jak tylko jest to możliwe
U dzieci urodzonych przedwcześnie, zwłaszcza tych z bardzo małą (poniżej 1500 g) i ekstremalnie małą masą ciała (1000 g), kontakt "skóra do skóry" bezpośrednio po urodzeniu trwa bardzo krótko, czasem jedynie kilka minut.
– Kontakt "skóra do skóry" jest możliwy i konieczny na oddziale intensywnej terapii noworodka i na wszystkich oddziałach patologii noworodka. Nazywamy go wtedy kangurowaniem. Rozpoczynamy go na zlecenie lekarza neonatologa i tak wcześnie, jak tylko na to pozwala stan kliniczny wcześniaka. Zminimalizowanie czasu separacji dziecka od matki ma fundamentalne znaczenie dla przyszłego rozwoju dziecka. Wiele światowych publikacji, opierających się na dużych badaniach z randomizacją, wskazuje na znaczne zmniejszenie reakcji bólowych podczas wykonywania niezbędnych procedur, ale przede wszystkim na zmniejszenie zachorowalności i umieralności wcześniaków, także z powodu sepsy, oraz skrócenie czasu hospitalizacji – podkreśla prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka.
Co czuje dziecko podczas kangurowania?
Na pewno wyczuwa bicie serca matki, które słyszało podczas przebywania w jej łonie. Gdy mama łączy kangurowanie z czytaniem lub śpiewaniem swojemu dziecku, rozpoznaje ono także jej głos z okresu życia wewnątrzmacicznego.
Kangurowanie u najbardziej niedojrzałych noworodków leczonych mechaniczną wentylacją rozpoczyna się od kilku minut i czas ten jest stopniowo wydłużany. Pomoc pielęgniarek wyszkolonych w opiece nad chorym wcześniakiem jest niezbędna, a bezpieczny przebieg kangurowania ocenia się w oparciu o parametry życiowe noworodka wyświetlane na monitorach.
U wcześniaków w dobrym stanie kangurowanie połączone jest z karmieniem piersią. Stabilny wcześniak może być kangurowany przez matkę i ojca bez ograniczeń nawet przez 90 proc. doby. Czas kangurowania musi zapewnić komfort zarówno dziecku, jak i rodzicowi, i obie strony muszą odczuwać wzajemną przyjemność. Kangurowanie nie tylko wzmacnia więzy uczuciowe między dzieckiem a matką, czy dzieckiem a ojcem, ale także wpływa korzystnie na wzajemne więzi między obojgiem rodziców.
Polecamy także:
Neonatolodzy: Nic nie zastąpi wcześniakowi dotyku matki
Dlaczego kobiety w ciąży powinny się szczepić przeciw grypie?
Ponownie ruszają szczepienia ochronne dla dzieci i ze wskazania
Ciąża i karmienie piersią: zalecenia w związku z wirusem SARS-CoV-2