Do konsultacji skierowano długo wyczekiwany projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wskaźników jakości opieki zdrowotnej. Na uwagi do niego resort zdrowia czeka tylko przez 10 dni.

Choć ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta weszła w życie już rok temu, nadal nie ma do niej wszystkich aktów wykonawczych. O określenie wskaźników jakości szpitale i samorządy upominały się jeszcze w zeszłym roku, podkreślając, że ten akt prawny z pewnością wymagał będzie szerokich konsultacji. Prace nad nimi się jednak przeciągały. Agnieszka Pietraszewska-Macheta, dyrektorka Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia, która była członkinią zespołu do spraw wskaźników, mówiła w rozmowie z CowZdrowiu.pl, że 30 kwietnia przedstawił on minister zdrowia raport ze swoich prac. - Myślę, że ten raport pozwoli na to, żeby zacząć dyskutować o wskaźnikach – podkreśliła. 

Przypominamy: Akredytacja dla placówek medycznych powinna być dobrowolna (wywiad)

Jakie obszary będą oceniane?

Celem projektu rozporządzenia – jak wskazano w uzasadnieniu – jest określenie wskaźników jakości opieki zdrowotnej, biorąc pod uwagę specyfikę świadczenia, którego wskaźnik dotyczy (lub grupy świadczeń) oraz konieczność zapewnienia świadczeń wysokiej jakości. Jakość mierzona z wykorzystaniem wskaźników będzie oceniała świadczenia finansowane ze środków publicznych w odniesieniu do obszarów:

1) klinicznego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych przez parametry:

a) efektu leczniczego,

b) powtórnych hospitalizacji z tej samej przyczyny,

c) śmiertelności po zabiegach: w trakcie hospitalizacji w okresie 30 dni, 90 dni oraz roku od zakończenia hospitalizacji,

d) doświadczenia w wykonywaniu określonych świadczeń opieki zdrowotnej,

e) struktury procedur medycznych wykonywanych w przypadkach określonych problemów zdrowotnych;

2) konsumenckiego – rozumianego jako wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej;

3) zarządczego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania, opisywanych przez parametry dotyczące:

a) posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę,

b) stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu,

c) długości hospitalizacji,

d) struktury realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej.

Jakie wskaźniki będą oceniane?

Projektowane rozporządzenie określa:

I. 29 wskaźników opieki jakości mieszczących się w zakresie obszaru klinicznego, w tym:

1) 11 dotyczących parametru efektu leczniczego - są nimi:

a) liczba zatorów płucnych na 1000 hospitalizowanych pacjentów,

b) wystąpienie sepsy na 1000 hospitalizacji zabiegowych,

c) wykorzystanie leczenia trombolitycznego w leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu,

d) wykorzystanie trombektomii mechanicznej w leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu,

e) odsetek pacjentów, u których zastosowano leczenie trombolityczne oraz następnie poddanych trombektomii mechanicznej w niedokrwiennym udarze mózgu,

f) częstość rehabilitacji po zabiegach endoprotezoplastyki stawu biodrowego,

g) częstość występowania pęknięcia torebki tylnej po usunięciu zaćmy,

h) częstość pogorszenia ostrości widzenia po usunięciu zaćmy,

i) częstość występowania zapalenia wnętrza gałki ocznej po usunięciu zaćmy,

j) współczynnik rehabilitacji po udarze niedokrwiennym mózgu lub krwotoku wewnątrzczaszkowym,

k) współczynnik rehabilitacji kardiologicznej po zawale serca;

2) dwa dotyczące parametru powtórnych hospitalizacji z tej samej przyczyny - są nimi:

a) readmisje pacjentów hospitalizowanych z powodu schizofrenii,

b) częstość rehospitalizacji z powodu niewydolności serca;

3) trzy dotyczące śmiertelności po zabiegach: w trakcie hospitalizacji w okresie 30 dni, 90 dni oraz roku od zakończenia hospitalizacji - są nimi:

a) śmiertelność pacjentów z ostrym zawałem serca poddanych zabiegom interwencyjnym na naczyniach wieńcowych,

b) śmiertelność pacjentów z zapaleniem płuc,

c) śmiertelność po udarze niedokrwiennym mózgu lub krwotoku wewnątrzczaszkowym;

4) sześć dotyczących parametru doświadczenia w wykonywaniu określonych świadczeń opieki zdrowotnej - są nimi:

a) wykonywanie pierwotnych endoprotezoplastyk stawu kolanowego,

b) wykonywanie rewizyjnych endoprotezoplastyk stawu kolanowego i biodrowego,

c) wykonywanie pierwotnych całkowitych endoprotezoplastyk stawu biodrowego,

d) liczba zabiegów związanych z leczeniem jaskry lub zaćmy,

e) liczba zabiegów witrektomii lub fakowitrektomii,

f) liczba zabiegów pomostowania aortalno-wieńcowego;

5) siedem dotyczących parametru struktury procedur medycznych wykonywanych w przypadkach określonych problemów zdrowotnych - są nimi:

a) współczynnik cięć cesarskich,

b) wykorzystanie małoinwazyjnych technik w zabiegach radykalnej prostatektomii,

c) wykorzystanie małoinwazyjnych technik w zabiegach usunięcia pęcherzyka żółciowego,

d) wykorzystanie małoinwazyjnych technik w zabiegach wycięcia wyrostka robaczkowego,

e) wykorzystanie małoinwazyjnych technik w zabiegach usunięcia macicy,

f) wykorzystanie małoinwazyjnych technik w zabiegach usunięcia jajników,

g) częstość stosowania znieczuleń zewnątrzoponowych w porodach samoistnych.

II. Sześć wskaźników opieki jakości mieszczących się w zakresie obszaru konsumenckiego, które obejmują:

1) skuteczność procesu wpisywania pacjentów na listy oczekujących na udzielenie świadczenia;

2) zaangażowanie personelu medycznego;

3) komunikacja z pacjentem;

4) warunki hospitalizacji i wyżywienia pacjenta;

5) respektowanie praw pacjenta;

6) rekomendowanie świadczeniodawcy przez pacjenta.

III. 15 wskaźników opieki jakości mieszczących się w zakresie obszaru zarządczego, w tym:

1) jeden dotyczący parametru posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę obejmujący posiadanie akredytacji udzielanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia;

2) trzy dotyczące parametru stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu - są nimi:

a) liczba porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej na pacjenta,

b) średnia liczba świadczeń opieki zdrowotnej udzielana przez lekarza w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej,

c) średnia liczba świadczeń opieki zdrowotnej w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej przypadająca na pacjenta;

3) jeden dotyczący parametru dotyczącego długość hospitalizacji obejmujący średni czas hospitalizacji;

4) 10 dotyczących parametru struktury realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej – są nimi:

a) odsetek wybranych świadczeń opieki zdrowotnej o charakterze jednodniowym w trybie planowym,

b) struktura hospitalizacji w ramach której są udzielane zabiegi z zakresu leczenia szpitalnego,

c) odsetek hospitalizacji zabiegowych we wszystkich hospitalizacjach u danego świadczeniodawcy.

d) odsetek radioterapii udzielanej w trybie ambulatoryjnym,

e) odsetek podania chemioterapii udzielanej w trybie ambulatoryjnym,

f) odsetek teleporad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,

g) odsetek porad, na których wystawiono recepty w ogólnej liczbie porad w ramach podstawowej opieki zdrowotnej,

h) odsetek porad domowych lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,

i) struktura świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w poradniach w ambulatoryjnej opieki specjalistycznej,

j) odsetek teleporad w ogólnej liczbie porad w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.

Ustawa jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta – co przewiduje?

Zgodnie z ustawą system jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta składa się z czterech elementów:

1. autoryzacji;

2. wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem;

3. akredytacji;

4. rejestrów medycznych w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.

Autoryzacja

Autoryzacja ma na celu wprowadzenie do polskiego systemu opieki zdrowotnej rozwiązań, w wyniku których dochodzi do potwierdzenia spełnienia przez szpital warunków realizacji świadczeń - w zakresie dotyczącym miejsca ich udzielania, personelu i wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną, określonych w przepisach.

Autoryzację może uzyskać podmiot, który prowadzi wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem oraz realizuje świadczenia z zachowaniem ustawowo określonych warunków. Autoryzacja będzie wydawana „na zakresy świadczeń”, na pięć lat, po dokonaniu wizyty autoryzacyjnej (możliwe będzie także wydanie autoryzacji warunkowej na rok).

Zgodnie z ustawą autoryzację wydaje, odmawia wydania oraz cofa Prezes NFZ w drodze decyzji administracyjnej.

Wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem

Zgodnie z ustawą każdy podmiot leczniczy udzielający świadczeń w ramach umowy z NFZ jest zobowiązany do posiadania takiego systemu, który składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.

W ramach wewnętrznego systemu jakości i bezpieczeństwa podmiot leczniczy musi m.in. wdrażać rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzania tym ryzykiem, identyfikować obszary priorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń, monitorować zdarzenia niepożądane, szkolić personel w zakresie jakości i bezpieczeństwa oraz badać opinie i doświadczenia pacjentów na podstawie ankiety.

Akredytacja

Ma ona na celu potwierdzenie spełniania przez podmiot leczniczy standardów akredytacyjnych. Akredytacji udziela minister zdrowia (po uzyskaniu rekomendacji Rady Akredytacyjnej) na okres czterech lat w formie certyfikatu akredytacyjnego.

Rejestry medyczne

Ustawa wprowadziła również przepisy dookreślające zasady tworzenia, prowadzenia i finansowania rejestrów medycznych oraz zakresu danych udzielanych wskazanym w ustawie podmiotom. Jednym z celów przetwarzania danych w rejestrach jest monitorowanie jakości świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą.

Polecamy także:

Standardy w szpitalach i POZ. Czy są spełniane? Dane CMJ