W praktyce problem stwierdzania zgonów - i wystawiania kart zgonu - występuje w przypadku zgonów, które mają miejsce poza podmiotami udzielającymi świadczeń stacjonarnie i całodobowo. Projekt zmiany ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych znajduje się nadal w toku prac legislacyjnych (ostatnia wersja z 23 marca 2023 r.). W konsekwencji wciąż obowiązującą regulacją w tym zakresie jest ustawa pod tym samym tytułem z dnia 31 stycznia 1959 r. która w zasadniczy sposób odbiega o współczesnych realiów systemu ochrony zdrowia.

Do stwierdzenia zgonu lekarz czy ratownik?

Określenie w przepisie art. 7 ust. 2 wskazanego powyżej projektu ustawy katalogu osób uprawnionych do stwierdzenia zgonu spowoduje, że do stwierdzania zgonów będą - co do zasady - zobowiązani kierownicy zespołów ratownictwa medycznego, w rozumieniu ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r.  poz. 1720, 1733 i 2770) oraz ewentualnie lekarze podstawowej opieki zdrowotnej.

Jeśli jednak chodzi o lekarzy POZ w wielu przypadkach nie będzie to jednak możliwe, w szczególności w praktykach z jednym lekarzem, który zgodnie z umową zawartą z Narodowym Funduszem Zdrowia jest zobowiązany zabezpieczyć świadczenia opieki zdrowotnej w godzinach 8–18. Ponadto problemem będą sytuacje, w których zgon będzie musiał być stwierdzony u pacjenta, który złożył deklarację wyboru do lekarza POZ udzielającego świadczeń na przykład w innym mieście, co jest prawnie dopuszczalne.

Ratownicy chcą zmian w ustawie o cmentarzach. Jakich?

W konsekwencji - wobec brzmienia przepisu art. 7 ust. 2 pkt 6 lit. b projektu ustawy - to kierownicy zespołu ratownictwa medycznego, będą co do zasady stwierdzać zgony, co może przełożyć się negatywnie na działanie całego systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Zgodnie bowiem z przywołanym przepisem to właśnie kierownik zespołu ratownictwa medycznego w rozumieniu ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r.  poz. 1720, 1733 i 2770) ma stwierdzać zgon i to także u osób, u których nastąpił zgon jeszcze przed podjęciem medycznych czynności ratunkowych.

Przy takim ujęciu należy też zauważyć, że zgodnie brzmieniem przepisu art. 36 ust. 5 ustawy o PRM, już nie tylko lekarz, ale także ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu, będą uprawnieni do stwierdzania zgonów.

Potrzebujemy koronerów

Jednocześnie przepis art. 11 projektu ustawy przewiduje, że lekarz będzie umocowany udzielenia upoważnienia do wystawiania karty zgonu na podstawie protokołu zgonu lub danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczących stwierdzenia zgonu, w jego imieniu, osobie wykonującej: zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej lub czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Może powstać więc trudność ze wskazaniem, który z lekarzy określonych w przepisie art. 7 ust. 2 projektu będzie takiego upoważnienia udzielał.

Racjonalnym rozwiązaniem byłoby przyjęcie, że w przypadku wszystkich pozostałych zgonów (za wyjątkiem zgonów w podmiotach leczniczych udzielających świadczeń stacjonarnie i całodobowo oraz po odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych) uprawnionymi co do zasady do stwierdzania zgonu i wystawienia karty zgonu powinni być powołani w ramach struktur administracji publicznej (na szczeblu powiatu) tzw. lekarze koronerzy. Konieczne byłoby także określenie źródeł finansowania stwierdzeń zgonów oraz wydawania kart zgonów, oraz określenie okresu, w którym czynności te powinny być zrealizowane.

Polecamy także:

Grażyna Cebula-Kubat: potrzebujemy koronerów

 Ustawa o koronerach utrudni życie lekarzom rodzinnym