Raport fundacji przedstawia zmiany w zakresie dostępu do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce. Opublikowany dziś "Barometr WHC - Polacy w kolejkach" przedstawia analizę danych zebranych w październiku i listopadzie 2022 r. - Pokazujemy sytuację w ochronie zdrowia widzianą oczami pacjenta, a nie sprawozdawczością Narodowego Funduszu Zdrowia. Dzwonimy do placówek jako pacjenci z konkretnymi dolegliwościami, badaniami i skierowaniami - tłumaczy Milena Kruszewska.

Podkreślała, że wiele wyników jest gorszych nie tylko niż rok temu, ale też niż 10 lat temu - wyjaśniała prezes Fundacji WHC.

Przypominamy: Kobieta w kolejce do lekarza stoi zbyt długo. Jak my wszyscy (wyniki Barometru WHC - Kobieta w kolejce).

Najważniejsze wyniki Barometru WHC 2022

Średni czas oczekiwania pacjentów:

• na świadczenia zdrowotne (świadczenia zdrowotne to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia, w Barometrze to łącznie porada lekarska, badanie, zabieg, operacja) - 3,6 mies. (rok temu było 3,4 mies.)

• do lekarza specjalisty - 4,1 mies. (rok temu było 2,9 mies.)

• na  badania diagnostyczne - 2,5 mies. (rok temu było 1,9 mies.)

DOSTĘP DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH

W listopadzie 2022 roku czas oczekiwania na pojedyncze świadczenie zdrowotne wynosi 3,6 mies.

W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC (stan na wrzesień 2021 r. - 3,4 mies.) odnotowano wzrost czasu oczekiwania o 0,2 mies.

Najdłużej pacjenci muszą czekać na świadczenia w dziedzinie neurochirurgii, gdzie średni czas oczekiwania wyniósł ok. 10,4 mies. Długo w kolejce będziemy też czekać do świadczeń z zakresu ortopedii i traumatologii ruchu - 10,2 mies. oraz stomatologii (8,4 mies.) i chirurgii plastycznej (8,4 mies.).

Najkrócej pacjenci zaczekają na realizację świadczeń z zakresu neonatologii - 0,7 mies. oraz radiologii onkologicznej, gdzie średni czas oczekiwania nie przekracza pół miesiąca.

PORÓWNANIE Z UBIEGŁYM ROKIEM

Najbardziej wydłużyły się kolejki do świadczeń w dziedzinach:

- stomatologia - o 4,4 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 8,4 mies.;

- neurologia dziecięca - o 2,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 5,3 mies.;

- neurochirurgia - o 2,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 10,4 mies.

Najbardziej skróciły się kolejki do świadczeń w dziedzinach:

- pediatria - o 2,4 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 1,9 mies.;

- nefrologia - o 1,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 1,8 mies.;

- kardiologia - o 1,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 2,5 mies.

DOSTĘP DO LEKARZA SPECJALISTY

Aby uzyskać poradę specjalisty trzeba poczekać średnio  4,1 mies.

W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC (stan na wrzesień 2021 r. - 2,9 mies.) odnotowano wzrost czasu oczekiwania do lekarzy specjalistów o 1,2 mies.

Najdłuższy czas oczekiwania dotyczy wizyt: u ortodonty - 11,7 mies., neurologa dziecięcego - 11 mies. oraz chirurga naczyniowego - 9,1 mies.

Z kolei specjaliści, do których czas oczekiwania jest najkrótszy to chirurdzy - 0,4 mies., ginekolodzy - 0,3 mies. i pediatrzy - 0,2 mies.

PORÓWNANIE Z UBIEGŁYM ROKIEM

Najbardziej wydłużyły się kolejki do specjalistów:

- ortodonta - o 9,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 11,7 mies.;

- neurolog dziecięcy - o 8,3 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 11 mies.;

- urolog dziecięcy - o 5,8 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 6 mies.

Najbardziej skróciły się kolejki do specjalistów:

- kardiolog - o 2,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 3 mies.;

- neurochirurg - o 2,3 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7 mies.;

- kardiochirurg - o 2,0 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 0,6 mies.

DOSTĘP DO BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

Średnio na badanie diagnostyczne trzeba poczekać 2,5 mies.

W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC (stan na wrzesień 2021 r. - 1,9 mies.) odnotowano wzrost czasu oczekiwania na badania diagnostyczne o 0,6 mies.

Najdłuższy czas oczekiwania dotyczy USG gałki ocznej - 7,7 mies., badania audiologicznego metodą elektrofizjologiczną - 7,5 mies. oraz sigmoidoskopii (badanie endoskopowe jelita grubego) - 7 mies.

Badaniami diagnostycznymi wykonywanymi zazwyczaj od razu są gazometria oraz test na boreliozę (badanie krwi za pomocą testu ELISA). Kilka dni poczekamy też na wykonanie scyntygrafii nerek - 0,1 mies.

PORÓWNANIE Z UBIEGŁYM ROKIEM

Najbardziej wydłużyły się kolejki do badań:

- badanie audiologiczne metodą elektrofizjologiczną - o 6,2 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7,5 mies.;

- sigmoidoskopia - o 4,1 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7 mies.;

- urografia - o 3,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 4,3 mies.

Najbardziej skróciły się kolejki do badań:

- echokardiografia - o 4,5 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 0,7 mies.;

- uroflowmetria - o 4,2 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 0,7 mies.;

- scyntygrafiia nerek - o 2,6 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 0,1 mies.

WYBRANE ŚWIADCZENIA

WIZYTA U DIABETOLOGA - KOLEJKA 7,4 MIES., BYŁO 2,6 MIES.

mężczyzna; 19 lat; nieuregulowana cukrzyca typu I; wielomocz (poliuria); w ostatnim miesiącu duży ubytek wagi ciała; mocz o zapachu acetonu; posiada skierowanie od lekarza rodzinnego

WIZYTA U ONKOLOGA - KOLEJKA 1,0 MIES., BYŁO 0,1 MIES.

mężczyzna; 38 lat; z usuniętym lewym jądrem (z powodu potwierdzonego badaniem histopatologicznym złośliwego nowotworu jądra - nasieniak) w zdjęciu RTG (rentgenowskim) wykryto zmiany przerzutowe do płuc

ZABIEG CHIRURGICZNY USUNIĘCIA ZMIANY - KOLEJKA 1,8 MIES., BYŁO 0,9 MIES.

mężczyzna; 67 lat; zdiagnozowany rak podstawnokomórkowy w lewej okolic oczodołowej ograniczony miejscowo; skierowanie od onkologa; pacjent zakwalifikowany na zabieg chirurgiczny usunięcia zmiany

OPERACJA RAKA ODBYTU - KOLEJKA 1,5 MIES., BYŁO 0,9 MIES.

mężczyzna; 65 lat; rak odbytnicy potwierdzony wynikami histopatologicznymi i badaniem rektoskopowym

WIZYTA U HEMATOLOGA - KOLEJKA 5,4 MIES., BYŁO 1,9 MIES.

dziecko; 6 lat; przewlekle powiększone węzły chłonne pachowe i pachwinowe; znacznie podwyższony poziom leukocytów pomimo leczenia antybiotykami o szerokim spektrum; nie ujawniono zakażenia i ognisk zapalnych

WIZYTA W PORADNI LECZENIA BÓLU - KOLEJKA 4,4 MIES., BYŁO 0,7 MIES.

kobieta 47 lat; obustronny rak płuc, przerzuty do kości; brak skuteczności dotąd stosowanych leków nienarkotycznych; posiada skierowanie od lekarza onkologa

WIZYTA W PORADNI ZDROWIA PSYCHICZNEGO - KOLEJKA 4,5 MIES., BYŁO 2,0 MIES.

dziecko; 16 lat; spadek aktywności życiowej, apatia i obojętność; nasilające się objawy lękowe, bezsenność; lekarz rodzinny podjął próbę leczenia, które okazało się nieskuteczne

WIZYTA U OKULISTY - KOLEJKA 8,8 MIES., BYŁO 4,4 MIES.

kobieta; 36 lat; silne bóle umiejscowione nad oczodołami; występowanie jaskry w rodzinie; podejrzenie jaskry; posiada skierowanie od lekarza rodzinnego

WIZYTA U ORTODONTY - KOLEJKA 11,7 MIES., BYŁO 1,8 MIES.

dziecko; 8 lat; zbyt wąska żuchwa, wyrastające zęby stałe zachodzą na siebie.

WSTAWIENIE PROTEZY AKRYLOWEJ - KOLEJKA 6,4 MIES., BYŁO 1,9 MIES.

kobieta; brak 5 zębów w jednym łuku zębowym na wskutek wypadku komunikacyjnego

ETAPOWOŚĆ ŚWIADCZEŃ

Wynik raportu pokazuje, że wyraźnie widoczny jest problem ograniczonego dostępu do lekarzy specjalistów oraz długi czas oczekiwania na świadczenia, do których kierują, co przekłada się na wydłużoną etapowość leczenia. Dla przykładu, w przypadku operacji wymiany zastawki serca, łącznie od wizyty u lekarza POZ do przeprowadzenia operacji mija 12,3 miesiąca, czyli ponad rok oczekiwania. Z kolei od wizyty u lekarza POZ do operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych czas oczekiwania wynosi ponad dwa lata - 30,8 mies. Zaś po wizycie u lekarza POZ pacjent doczeka się endoprotezoplastyki stawu kolanowego po 26,3 mies.

Jak Fundacja WHC mierzy kolejki?

Prezentowane średnie czasy oczekiwania wyznaczane są na losowej próbie co najmniej 6 świadczeniodawców z różnych regionów Polski dla każdego świadczenia wskaźnikowego, do których wykonywane są telefony. Jeśli rozrzut jest duży lub istnieją jakiekolwiek podejrzenia, że dane są nieprecyzyjne czy nieprawdopodobne, czasy oczekiwania w „podejrzanych placówkach” są jeszcze raz sprawdzane przez pracowników Fundacji oraz dodatkowo weryfikowane u 6 innych, dodatkowych świadczeniodawców.

Natomiast średni czas oczekiwania ogółem dla Polski, na podstawie wszystkich monitorowanych w Barometrze WHC dziedzin, jest obliczany na podstawie wszystkich kilkuset świadczeń wskaźnikowych ze wszystkich dziedzin. Weryfikacja czasu oczekiwania ma miejsce w ponad 1500 placówkach medycznych posiadających kontrakt z NFZ, co przekłada się na wysoką precyzję i obiektywność monitorowania zmian długości oczekiwania w kolejkach.

Pełen raport dostępny jest TUTAJ.