Autor : Anna Rokicińska
2021-04-14 09:10
Ministerstwo Zdrowia opublikowało wytyczne dotyczące funkcjonowania punktów szczepień drive-thru oraz te obejmujące powszechnych punktów szczepień. Dokumenty zawierają podstawowe wymogi bezpieczeństwa oraz sposób organizacji szczepień w takich miejscach.
Jak informuje MZ wytyczne zostały opracowane przez zespół Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, resort, Narodowy Fundusz Zdrowia, Główny Inspektorat Sanitarny i Centrum e-Zdrowia.
Kto może tworzyć punkty drive-thru?
● obecne populacyjne punkty szczepień, które chcą otworzyć dodatkowy punkt w formie DT,
● nowo tworzone Punkty Szczepień Powszechnych,
● ewentualnie inne podmioty przy współpracy z PWDL uczestniczącym w NPS (lub nowym PWDL w systemie szczepień).
Każdy punkt DT powinien operować we współpracy z istniejącym punktem szczepień - prowadzonym przez podmiot wykonujący działalność leczniczą (PWDL). PWDL odpowiada za następujące czynności:
● zamówienia szczepionek w SDS: współpracujący PWDL poinformuje RARS o wzroście potencjału szczepień w związku z dodaniem punktu DT (RARS odpowiednio podwyższy wystawiane oferty),
● odbiór i przechowywanie szczepionek dedykowanych dla punktów DT (opcjonalnie),
● pomoc punktowi DT w zapisywaniu pacjentów (e-Rejestracja) i wypełnianiu e-kart szczepień (opcjonalnie),
● rozliczenie wykonanych szczepień z NFZ.
Podmiot organizujący punkt DT odpowiada za:
● wybór i przygotowanie odpowiedniego miejsca spełniającego minimalne wymogi sanitarne oraz umożliwiającego sprawne przeprowadzenie szczepień,
● zapewnienie i przygotowanie kadry obsługującej szczepienia,
● zarządzanie zapisami pacjentów,
● zapewnienie bezpieczeństwa i sprawności wykonywanych szczepień,
● zapewnienie środków ochrony osobistej dla kadry medycznej.
Zgodę na otwarcie punktu DT wydaje NFZ po zweryfikowaniu spełnienia wymogów formalnych, analizie zapotrzebowania na dodatkowy punkt szczepień w danej okolicy oraz wizytacji przed rozpoczęciem szczepień (włączając weryfikację odpowiedniego oznaczenia punktu szczepień).
Jak ma działać punkt szczepień drive-thru?
W punktach DT muszą być zachowane podstawowe zasady bezpieczeństwa obowiązujące w związku z epidemią Covid-19 (osłona ust i nosa, odpowiednie odstępy między pacjentami, członkami personelu medycznego i pracownikami administracyjnymi).
Przy tworzeniu punktów DT powinny zostać uwzględnione następujące czynniki:
● natężenie ruchu, łatwość w dotarciu do punktu szczepień,
● warunki pogodowe (m.in. kierunek i natężenie wiatru, nasłonecznienie),
● dopasowanie liczby zapisanych pacjentów do dostępnych miejsc parkingowych i dróg wewnętrznych dla pojazdów.
Oznaczenie punktów drive-thru
DT muszą być oznaczone tak jak punkty szczepień populacyjnych w celu zapewnienia jednolitych standardów w każdym punkcie szczepień. Wykorzystanie odpowiednich oznaczeń jest jednym z niezbędnych warunków włączenia DT do Narodowego Programu Szczepień. Wzory oznaczenia i materiały można znaleźć pod linkiem: https://www.gov.pl/web/szczepimysie/materialy-informacyjne-dla-szpitali-i-pacjentow-dotyczace-szczepien-przeciw-covid-19
Kto może może się zaszczepić się w punkcie drive-thru?
Punkty DT przeznaczone są wyłącznie osobom przyjeżdżającym pojazdem dopuszczonym do ruchu drogowego (włączając motocykl).
Wymogi / wytyczne dot. pacjentów
● przed udaniem się do punktu DT na szczepienie pacjenci powinni wydrukować i wypełnić kwestionariusz wstępnego wywiadu przed szczepieniem,
● szczepieni pacjenci i osoby towarzyszące muszą mieć osłonięte maseczką usta i nos,
● zakaz posiadania zwierząt w pojazdach,
● zalecenie: przybycie do punktu DT nie wcześniej niż 10 min przed planowaną godziną szczepienia,
● zaszczepieni kierowcy pojazdów powinni odczekać minimum 20 min. po szczepieniu na wyznaczonym parkingu poszczepiennym znajdującym się w pobliżu stanowiska szczepień.
Podczas kwalifikacji i wykonywania szczepienia pacjenci co do zasady znajdują się w swoim samochodzie. W wyjątkowych sytuacjach punkt DT powinien umożliwić szczepienie poza pojazdem - np. na miejscu siedzącym.
Jakie są podstawowe wymogi wobec punktów drive-thru?
Punkty DT powinny być zlokalizowane w miejscach z odpowiednio dużą powierzchnią na parkingi dla pojazdów, tak żeby każdemu pacjentowi zapewnić swobodne warunki do przemieszczania się i parkowania na poszczególnych etapach procesu szczepienia. Organizacja ruchu w obrębie punktów DT powinna być jednokierunkowa.
Liczba przygotowanych miejsc parkingowych i zaplanowanych terminów w kalendarzu musi uwzględniać zakładane tempo szczepienia pacjentów oraz zalecany czas oczekiwania na parkingu poszczepiennym - minimum 20 min. w przypadku kierowców.
Przykładowo, punkt DT zakładający szczepienie pacjentów z 4 samochodów przez 20 minut na jednym stanowisku szczepień, potrzebuje:
● minimum 4 miejsc na parkingu poszczepiennym na 1 stanowisko szczepień,
● minimum 6 miejsc na pojazdy czekające w kolejce przed stanowiskiem szczepień.
Podstawowe elementy punktu DT:
● wydzielone miejsca na pojazdy z osobami oczekującymi w kolejce,
● wydzielone stanowiska szczepień, czyli miejsca na pojazdy ze szczepionymi pacjentami,
● wydzielone miejsca parkingowe pozwalające na postój pacjentom przez co najmniej 15 minut po szczepieniu (minimum 20 min. gdy szczepiony jest kierowca pojazdu),
● wydzielona przestrzeń (pomieszczenie / kontener / namiot) przeznaczona do udzielenia pierwszej pomocy (włączając pomoc w przypadku wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych),
● wydzielona przestrzeń (pomieszczenie / kontener / namiot) przeznaczona dla obsługi administracyjnej,
● toalety dla pacjentów i personelu z umywalką w pobliżu punktu DT.
● rekomendowane jest zapewnienie wydzielonej strefy socjalnej dla pracowników punktu DT.
Stanowiska szczepień
Badanie kwalifikacyjne i szczepienie wykonywane są w tym samym miejscu - na tzw. stanowisku szczepień. Na stanowisku szczepień muszą być zapewnione wymagane warunki bezpieczeństwa (szczegółowe wymogi sanitarne dot. punktów DT znajdują się w części Minimalne wymogi Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia). Punkty DT powinny przygotować odpowiednie rozwiązania aby ochronić osoby szczepione przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, które znacząco utrudniają wykonywanie szczepień lub zwiększają ryzyko z nim związane.
Jakie są wymogi dotyczące kadry w punkcie szczepień drive-thru?
Punkt DT powinien zapewnić odpowiednie osoby do obsługi i szczepienia pacjentów:
● osoby z uprawnieniami do kwalifikowania i wykonywania szczepień,
● osoby wykonujące czynności administracyjne (m.in. wypełnianie e-kart szczepień, porządkowanie kwestionariuszy wstępnego wywiadu przed szczepieniem i innych wymaganych dokumentów),
● osoby porządkujące ruch pojazdów na terenie punktu DT,
● osoby nadzorujące stan pacjentów na parkingu poszczepiennym,
● opcjonalnie: karetka pogotowia.
Kto może przeprowadzać kwalifikacyjne do szczepień w punkcie drive-thru?
Uprawnione do kwalifikowania są osoby wykonujące zawód: lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, felczera, ratownika medycznego, higienistki szkolnej, fizjoterapeuty, farmaceuty, diagnosty laboratoryjnego oraz osoby, które kształcą się: na piątym lub szóstym roku studiów na kierunku lekarskim albo na trzecim roku studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo.
Uprawnieni do przeprowadzania szczepień są: lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, felczerzy, ratownicy medyczni, fizjoterapeuci, farmaceuci, higienistki szkolne i diagności laboratoryjni.
Osoby wykonujące niektóre z w/w zawodów powinny uzyskać dokument potwierdzający posiadanie umiejętności kwalifikowania i/lub wykonywania szczepień. Szczegółowe wymogi opisane są w Rozporządzeniu (szczegóły poniżej); informacje o kursach uprawniających do kwalifikowania i wykonywania szczepień przeciwko Covid-19 znajdują się m.in. na stronie internetowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19.
Jak mają wyglądać zespoły szczepiące?
Szczepienia w nowych punktach będą przeprowadzane przez zespoły szczepiące, w skład jednego zespołu wchodzą 1-4 osoby:
● 1-2 osoby kwalifikujące i wykonujące szczepienia (kwalifikacja i szczepienie mogą być wykonywane przez tę samą osobę),
● 0-2 osoby w administracji.
Jeden zespół powinien być w stanie wykonać średnio min. 100 szczepień dziennie.
W każdym punkcie szczepień musi być dostępna osoba z doświadczeniem w udzielaniu pierwszej pomocy: lekarz lub ratownik medyczny – co najmniej jeden lekarz lub ratownik medyczny na 4 zespoły szczepiące.
Jak ma wyglądać szczepienie w punkcie drive-thru?
● pacjenci powinni mieć już wypełniony kwestionariusz wywiadu wstępnego przed szczepieniem,
● po uzyskaniu zgody do wjazdu na teren punktu DT, pacjent ustawia się w kolejce samochodów do wskazanego stanowiska szczepień,
● po odpowiedniej sygnalizacji pacjent podjeżdża na stanowisko szczepień, zatrzymując się przy osobie kwalifikującej i wykonującej szczepienie,
● na stanowisku szczepień pacjent zostaje zakwalifikowany do szczepienia i zaszczepiony w pojeździe (w wyjątkowych sytuacjach możliwe będzie podanie szczepionki poza pojazdem),
● po zaszczepieniu pacjent odjeżdża na parking “poszczepienny”, kierowca powinien czekać minimum 20 min. przed opuszczeniem punktu DT,
● po odczekaniu wymaganego czasu, pacjent opuszcza teren punktu DT.
Minimalne wymogi Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia
Niezbędne wyposażenie punktów szczepień
● sprzęt biurowy (dla administracji): stolik, krzesła, szafka/pudełko na dokumentację medyczną, telefon, sprzęt komputerowy (laptop, drukarka, dostęp do Internetu),
● szafka/stolik na artykuły sanitarne i inne materiały medyczne,
● stolik/taca do przygotowania szczepionki,
● zestaw do udzielania pierwszej pomocy lekarskiej, w tym zestaw przeciwwstrząsowy (zestawy do przetaczania płynów infuzyjnych),
● aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, stetoskop, termometr,
● środki do odkażania i dezynfekcji,
● środki do dezynfekcji powierzchni dotykowych,
● lodówka/ urządzenie chłodnicze (niezbędne urządzenia do przechowania szczepionek we właściwych warunkach).
Dodatkowo w punktach DT konieczne jest zapewnienie:
● co najmniej jednej umywalki z baterią z ciepłą i zimną wodą oraz dozownika z mydłem w płynie/ szybkiej i łatwej możliwości umycia rąk ciepłą wodą z mydłem,
● dozownika/ dozowników ze środkiem dezynfekcyjnym,
● pojemnika z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnika na zużyte ręczniki,
● toalety dla personelu i pacjentów w miejscu/ w pobliżu miejsca udzielania świadczenia,
● pojemników na odpady medyczne (szczegóły w tabeli poniżej),
● zabezpieczenia odpadów medycznych i ich odbiór oraz utylizację przez podmiot realizujący szczepienia.
Odpady o ostrych końcach i krawędziach | Sposób postępowania |
- Igły bezpośrednio po szczepieniu lub podaniu leków w iniekcji. - Ampułki i fiolki po zużytych szczepionkach - Ampułkostrzykawki | Wrzuca się do plastikowego sztywnego, odpornego na przekłucie lub przecięcie, pojemnika jednorazowego użycia |
Inne odpady medyczne | Sposób postępowania |
- Fiolki z gumowymi korkami po zużytych szczepionkach - Strzykawki jednorazowego użytku (bez igieł) - Szpatułki jednorazowego użytku - Materiały opatrunkowe (gaziki, gaza, lignina, wata) zużyte w związku ze szczepieniem, udzielaniem pierwszej pomocy po dezynfekcji powierzchni dotykowych | Wrzuca się do pojemnika wyłożonego workiem jednorazowego użycia z folii polietylenowej koloru czerwonego |
Przechowywanie i transport szczepionek
● Szczepionki przechowuje się wg zaleceń producentów dotyczących zarówno transportu, jak i przechowywania produktów immunologicznych, w tym również szczepionek, zapewniając temperaturę w przedziale od +2°C do +8°C jako warunek zachowania ich trwałości oraz skuteczności (jeśli produkt wymaga innych temperatur to muszą być zapewnione warunki przechowania zgodnie z CHPL).
● Szczepionki są transportowane i przechowywane z zachowaniem łańcucha chłodniczego, który oznacza środki techniczne i rozwiązania organizacyjne służące utrzymaniu oraz monitorowaniu, zgodnych z zaleceniami wytwórcy warunków przechowywania, transportu i dystrybucji produktów immunologicznych w rozumieniu przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne, w celu zachowania ich trwałości i zapobieżenia zmniejszeniu ich skuteczności.
Dokumentacja medyczna
● Dokumentacja medyczna przechowywana w sposób zapewniający zachowanie poufności wrażliwych danych osobowych (ważne z uwagi na m. in. potwierdzenie przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego, ew. przeprowadzenia konsultacji i badań dodatkowych w celu kwalifikacji ustalenia istnienia przeciwwskazań do szczepienia lub wskazań do czasowego odroczenia przeprowadzania szczepienia, zaszczepienia z odnotowaniem rodzaju i numeru seryjnego szczepionki, odtworzenie informacji na wypadek wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego),
● Dokumentacja medyczna zewnętrzna - po przeprowadzonym szczepieniu osobie szczepionej wydawane jest zaświadczenie o przeprowadzonym szczepieniu ochronnym.
Co ze zgłaszaniem NOP?
Lekarz lub felczer zgłasza do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (w ciągu 24 godzin licząc od podejrzenia lub rozpoznania wystąpienia NOP):
● za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl,
● wyłącznie w przypadku niemożności zgłaszania NOP za pośrednictwem ww. aplikacji, na Karcie zgłoszenia niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP), tj. według dotychczasowych sposobów zgłaszania NOP jednak nie dłużej niż do 31.12.2021 roku.
Całość dokumentu na stronie w linku tutaj
Wytyczne dotyczące Punktów Szczepień Powszechnych
Jak informuje MZ, docelowo w każdym powiecie (lub mieście na prawach powiatu) powinny być co najmniej 2 duże punkty szczepień funkcjonujące jako Punkty Szczepień Powszechnych:
● Jeden prowadzony przez PWDL (populacyjny punkt szczepień), najlepiej szpital z dużym potencjałem szczepień.
● Drugi jako element sieci koordynowanej przez wojewodów - organizowany „od podstaw” przez samorządy we współpracy z wybranym podmiotem wykonującym działalność leczniczą (PWDL) oraz w porozumieniu z NFZ. Nowe punkty powinny być co do zasady organizowane poza obecną siecią placówek medycznych (np. w domu kultury, w formie namiotów lub punktów drive-thru).
W powiatach o największej gęstości punktów szczepień opartych o istniejące placówki medyczne i dużej wydajności wystarczające może być funkcjonowanie tylko jednego PSP.
PSP powinny być w stanie szczepić znaczną liczbę osób. Docelowy potencjał szczepień zależy od lokalizacji punktu, orientacyjna wydajność jest następująca:
A. miasta do 50 tys. mieszkańców: wydajność min. 200 dawek dziennie,
B. miasta powyżej 50 tys. mieszkańców: wydajność min. 500 dawek dziennie.
Samorządy powinny zgłaszać do wojewodów listę proponowanych lokalizacji nowych PSP oraz współpracujących z nimi PWDL. NFZ po przeanalizowaniu zgłoszeń ogłosi, które miejsca zostaną włączone do Narodowego Programu Szczepień jako Punkty Szczepień Powszechnych. Decyzja zostanie podjęta na podstawie poniższych kryteriów:
● Spełnienie wymogów formalnych i niezbędnych wymogów bezpieczeństwa (szczegóły znajdują się w załączniku).
● Potencjał istniejących punktów szczepień zestawiony z liczbą mieszkańców do zaszczepienia w danym powiecie. W celu zapewnienia efektywnego wykorzystania zasobów w systemie ochrony zdrowia, w powiatach z relatywnie wieloma punktami szczepień będzie funkcjonować odpowiednio mniej PSP (ale co do zasady minimum 2 w każdym powiecie: w placówce medycznej i poza nią - we współpracy z JST). Tak jak wspomniano wcześniej, w powiatach z najbardziej rozwiniętą siecią istniejących punktów szczepień wystarczające może być funkcjonowanie tylko jednego PSP.
Jak powinien być zorganizowany Punkt Szczepień Powszechnych?
PSP organizowane przez samorządy powinny działać przy wybranym podmiocie wykonującym działalność leczniczą (PWDL) jako oddzielny punkt szczepień.
Rolą samorządu tworzącego PSP jest:
● wybór i organizacja miejsca PSP (we współpracy z PWDL),
● wysłanie do wojewody listy proponowanych nowych PSP (miejsca utworzenia PSP i współpracujące PWDL),
● skompletowanie personelu obsługującego PSP, w tym zespołów szczepiących (we współpracy z PWDL),
● zapewnienie odpowiedniego wyposażenia PSP (we współpracy z PWDL),
● odpowiednie oznaczenie nowego PSP (wykorzystując materiały dostarczone przez wojewodów),
● zarządzanie procesem szczepień w PSP, m.in. zapisy pacjentów, zamówienia dawek, zarządzanie personelem itd. (we współpracy z PWDL).
Rolą współpracującego PWDL jest:
● zamawianie potrzebnych dawek w SDS oraz pomoc w odbiorze i przechowywaniu dawek przeznaczonych dla PSP,
● pomoc PSP w zapisywaniu pacjentów (e-Rejestracja) i wypełnieniu e-karty szczepień (opcjonalnie),
● rozliczenie wykonanych szczepień z NFZ (podział płatności między JST i PWDL zależy od sposobu prowadzenia PSP i może być dowolnie ustalany przez te podmioty),
● pomoc JST w zapewnieniu personelu medycznego i odpowiedniego wyposażenia.
Rolą wojewodów jest:
● koordynacja procesu na terenie województwa
● nadzorowanie procesu zgłaszania list z proponowanymi PSP,
● analiza z NFZ zgłoszonych PSP,
● ogłoszenie listy ostatecznie zaakceptowanych nowych PSP,
● wysłanie materiałów informacyjnych niezbędnych do odpowiedniego oznaczenia nowych PSP,
● praca nad zwiększeniem potencjału szczepień i zachęcanie do tworzenia kolejnych PSP, jeżeli jest taka potrzeba w niektórych powiatach.
Rolą NFZ jest:
● weryfikacja spełnienia wymogów formalnych przez zgłoszone PSP,
● analiza (z wojewodami) wzrostu potencjału szczepień w poszczególnych powiatach i wydanie decyzji które spośród proponowanych punktów zostaną włączone do Narodowego Programu Szczepień jako PSP,
● wizytacja w nowych PSP i sprawdzenie spełnienia wymogów (uwzględniając odpowiednie oznaczenie punktów szczepień).
Jak mają wyglądać zespoły szczepiące?
Szczepienia w nowych punktach będą przeprowadzane przez zespoły szczepiące, w skład jednego zespołu wchodzą 1-4 osoby:
● 1-2 osoby kwalifikujące i wykonujące szczepienia (kwalifikacja i szczepienie mogą być wykonywane przez tę samą osobę).
● 0-2 osoby w administracji.
Jeden zespół powinien być w stanie wykonać średnio min. 100 szczepień dziennie.
W każdym punkcie szczepień musi być dostępna osoba z doświadczeniem w udzielaniu pierwszej pomocy: lekarz lub ratownik medyczny – co najmniej jeden lekarz lub ratownik medyczny na 4 zespoły szczepiące.
Dodatkowo w każdym PSP rekomendowany jest udział osób odpowiedzialnych za sterowanie ruchem pacjentów i pilnowanie przestrzegania zasad sanitarnych i bezpieczeństwa. Samorządy będą mogły w tym celu korzystać z pomocy wolontariuszy lub wsparcia Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej, Straży Miejskiej, WOT, czy innych służb.
Potencjalne miejsca tworzenia PSP przez samorządy:
● Dobrze zlokalizowane budynki z odpowiednią infrastrukturą - np.: hale sportowe, szkoły, domy kultury, remizy;
● Namioty: odpowiednio zorganizowane namioty (szczegóły w załączniku), umożliwiające łatwy dojazd, z wieloma miejscami parkingowymi (np. parkingi lokalnych supermarketów);
● Punkty Drive Thru: szczepienia w samochodach i/lub wyznaczonych miejscach w punkcie szczepień (szczegóły organizacji punktów DT zostaną określone w oddzielnym dokumencie);
● Inne miejsca wskazane przez samorząd – spełniające warunki bezpieczeństwa i dostępności.
Jak ma być oznaczony Punkt Szczepień Powszechnych?
PSP muszą być oznaczone tak jak punkty szczepień populacyjnych w celu zapewnienia jednolitych standardów w każdym punkcie szczepień. Wykorzystanie odpowiednich oznaczeń jest jednym z niezbędnych warunków włączenia PSP do Narodowego Programu Szczepień. Wojewodowie przekażą JST gotowe materiały do znakowania nowych PSP.
Finansowanie Punktów Szczepień Powszechnych i rozliczenia
Punkty Szczepień Powszechnych powinny być organizowane przez JST we współpracy z PWDL. Każdy powiat może zwrócić się do wojewody o jednorazową dotację w wysokości 5 tys. zł. na utworzenie jednego nowego PSP. Przyznanie dotacji na większą liczbę zaakceptowanych PSP w miastach na prawach powiatu zależy od istniejącej sieci punktów szczepień i potrzeb realizacji Narodowego Programu Szczepień na danym terenie.
Pozostałe środki i zasoby powinny być udostępnione przez JST lub PWDL w zależności od ustaleń pomiędzy tymi podmiotami. Nie ma potrzeby budowania zaawansowanych konstrukcji – powinno się wykorzystywać zasoby pozostające w dyspozycji samorządu i podległych jednostek. Specjalne wyposażenie (np. namioty) można pozyskać we współpracy z lokalnymi instytucjami (jeżeli dysponują odpowiednim sprzętem).
Rozliczenia z NFZ dokonywane będą przez PWDL. Obowiązują takie same stawki jak przy szczepieniach w populacyjnych punktach szczepień. W zależności od podziału obowiązków między PWDL i JST może dochodzić do dodatkowego rozliczenia między tymi podmiotami.
Procedura zamawiania dawek
Zamówienia dawek i zapisy pacjentów w nowych PSP odbędą się we współpracy z koordynującymi PWDL poprzez dostępne systemy IT: SDS oraz e-Rejestrację.
Zamówienia dawek
Dawki dla PSP zamawiane są przez PWDL (mające dostęp do SDS). PWDL współpracujące z nowymi PSP poinformują RARS o wzroście potencjału, dzięki czemu RARS odpowiednio powiększy wystawiane oferty. JST i PWDL będą odpowiedzialne za zarządzanie zapasami szczepionek i dostarczanie dawek przeznaczonych dla nowych PSP.
Procedura zapisywania pacjentów
Zarządzanie terminami szczepień i zapisami pacjentów na szczepienie w PSP będzie podlegać samorządom lub PWDL – w zależności od indywidualnie uzgodnionych warunków współpracy.
W nowych PSP min. 90% wystawianych terminów będzie zewnętrznych (widocznych we wszystkich kanałach rejestracji), co oznacza max. 10% terminów wewnętrznych (widocznych tylko dla punktów szczepień). Na wolne terminy będą zapisywane osoby z aktywnymi e-skierowaniami przez centralną e-Rejestrację.
Będą obowiązywały poniższe kanały zapisów:
● kontakt telefoniczny z PWDL,
● infolinia, SMS, IVR,
● IKP.
Dodatkowo wraz ze wzrostem dostępności szczepionek i terminów szczepień, możliwa będzie rejestracja i szczepienie pacjentów zgłaszających się bezpośrednio do punktu szczepień.
Orientacyjny harmonogram i procedura tworzenia punktów szczepień powszechnych - wskazane daty mają charakter poglądowy i zależą od dostępności szczepionek
Do 12 kwietnia:
● Wojewodowie przekażą NFZ listę proponowanych nowych PSP w każdym powiecie.
● NFZ przeanalizuje zgłoszenia i przygotuje ostateczną listę nowych PSP (z miejscem utworzenia i danymi współpracującego PWDL). W razie potrzeby będzie możliwe zgłaszanie nowych punktów w późniejszym terminie.
Do 19 kwietnia:
● JST we współpracy z PWDL przygotują niezbędne wyposażenie dla nowych PSP.
● JST we współpracy z PWDL, wojewodami i NFZ przygotują listy osób pracujących w nowych PSP, w tym składy zespołów szczepiących.
● Wojewodowie i NFZ dokonają analizy skali zwiększenia potencjału szczepień i ewentualnie wypracują plan działań w regionach z niedostatecznym wzrostem potencjału szczepień.
Do 25 kwietnia
● JST przygotują punkty szczepień i zespoły szczepiące (odpowiednie oznaczenie, wydzielenie przestrzeni, przygotowanie urządzeń i mebli, wyposażenie kadry przeprowadzającej szczepienia). Wyposażenie powinny zapewnić JST we współpracy z PWDL.
● JST odpowiednio oznaczą przygotowane PSP, wykorzystując materiały dostarczone przez wojewodów.
● NFZ zweryfikuje spełnienie wymogów i dokona wizytacji w przygotowanych nowych punktach.
● CeZ, RARS i MZ przeprowadzą szkolenia dla personelu PSP. Szkolenia będą dotyczyć głównie obsługi systemów IT – m.in. Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS), obsługi e-Rejestracji i wypełniania e-Karty Szczepień.
● Centrum e-Zdrowia doda do systemu nowe PSP, które będą mogły zamówić pierwsze dawki szczepionek i zacząć zapisy pacjentów na szczepienie (przez e-Rejestrację).
Po 25 kwietnia
● Odbiór szczepionek i szczepienie pierwszych pacjentów.
Pilotaż
W ramach pilotażu wybrane PSP w powiatach z niedostatecznym potencjałem szczepień zaczną szczepienia pierwszych pacjentów po 20 kwietnia. Pilotażowe PSP otrzymają wszelkie potrzebne materiały, oznaczenia i dostępy do systemów IT z odpowiednim wyprzedzeniem (harmonogram ustalany indywidualnie).
Załączniki
Wymogi Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia dotyczące Punktów Szczepień Powszechnych
W pomieszczeniach w których będą wykonywane szczepienia powinny zostać:
1) wyodrębnione stanowiska:
a) punkt badań,
b) stanowisko szczepień,
c) poczekalnia/ miejsce do oczekiwania dla osób przed i po szczepieniu,
Punkt badań i stanowisko szczepień, powinny być oddzielone, co najmniej parawanem.
2) zapewnione wyposażenie:
a) sprzęt biurowy (stolik, krzesła dla lekarza, pielęgniarki i osoby szczepionej, szafka/pudełko na dokumentację medyczną, telefon),
b) sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu, drukarka,
c) lodówka/ urządzenie chłodnicze.
d) szafka/stolik na artykuły sanitarne i inne materiały medyczne,
e) stolik/taca do przygotowania szczepionki,
f) zestaw do udzielania pierwszej pomocy lekarskiej, w tym zestaw przeciwwstrząsowy (zestawy do przetaczania płynów infuzyjnych),
g) aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, stetoskop, termometr
h) środki do odkażania i dezynfekcji,
i) środki do dezynfekcji powierzchni dotykowych,
j) zalecana kozetka lekarska,
3) konieczne jest zapewnienie
a) co najmniej jednej umywalki z baterią z ciepłą i zimną wodą oraz dozownika z mydłem w płynie/ szybkiej i łatwej możliwości umycia rąk ciepłą wodą z mydłem (z łatwym dostępem dla personelu),
b) dozowników ze środkiem dezynfekcyjnym,
c) pojemnika z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnika na zużyte ręczniki,
d) toalety dla personelu i pacjentów w miejscu/w pobliżu miejsca udzielania świadczenia,
e) pojemników na odpady medyczne (szczegóły w tabeli poniżej)
f) zabezpieczenia odpadów medycznych i ich odbiór oraz utylizację przez podmiot realizujący szczepienia.
Odpady o ostrych końcach i krawędziach | Sposób postępowania |
- Igły bezpośrednio po szczepieniu lub podaniu leków w iniekcji. - Ampułki i fiolki po zużytych szczepionkach - Ampułkostrzykawki | Wrzuca się do plastikowego sztywnego, odpornego na przekłucie lub przecięcie, pojemnika jednorazowego użycia |
Inne odpady medyczne | Sposób postępowania |
- Fiolki z gumowymi korkami po zużytych szczepionkach - Strzykawki jednorazowego użytku (bez igieł) - Szpatułki jednorazowego użytku - Materiały opatrunkowe (gaziki, gaza, lignina, wata) zużyte w związku ze szczepieniem, udzielaniem pierwszej pomocy po dezynfekcji powierzchni dotykowych | Wrzuca się do pojemnika wyłożonego workiem jednorazowego użycia z folii polietylenowej koloru czerwonego
|
Podstawowe wymogi organizacyjne
Przechowywanie i transport szczepionek
● Szczepionki przechowuje się wg zaleceń producentów dotyczących zarówno transportu, jak i przechowywania produktów immunologicznych, w tym również szczepionek, zapewniając temperaturę w przedziale od +2°C do +8°C jako warunek zachowania ich trwałości oraz skuteczności (jeśli produkt wymaga innych temperatur to muszą być zapewnione warunki przechowania zgodnie z CHPL).
● Szczepionki są transportowane i przechowywane z zachowaniem łańcucha chłodniczego, który oznacza środki techniczne i rozwiązania organizacyjne służące utrzymaniu oraz monitorowaniu, zgodnych z zaleceniami wytwórcy warunków przechowywania, transportu i dystrybucji produktów immunologicznych w rozumieniu przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne, w celu zachowania ich trwałości i zapobieżenia zmniejszeniu ich skuteczności.
Dokumentacja medyczna
● dokumentacja medyczna przechowywana w sposób zapewniający zachowanie poufności wrażliwych danych osobowych (ważne z uwagi, m. in. potwierdzenie przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego, ew. przeprowadzenia konsultacji i badań dodatkowych w celu kwalifikacji ustalenia istnienia przeciwwskazań do szczepienia lub wskazań do czasowego odroczenia przeprowadzania szczepienia, zaszczepienia z odnotowaniem rodzaju i numeru seryjnego szczepionki, odtworzenie informacji na wypadek wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego),
● dokumentacja medyczna zewnętrzna - po przeprowadzonym szczepieniu osobie szczepionej wydawane jest zaświadczenie o przeprowadzonym szczepieniu ochronnym.
Jak mają być realizowane szczepienia?
● W miejscu organizacji szczepień wyznaczona jest osoba koordynująca wykonywanie szczepień, zapraszająca poszczególne osoby do poczekalni/ miejsca oczekiwania i pilnująca liczby osób znajdujących się w niej.
● Osoba wchodząca do poczekalni/miejsca oczekiwania dezynfekuje dłonie.
● Między osobami w poczekalni/ miejscu oczekiwania powinna być zapewniona odległość min. 1,5 m.
● Osoba wchodząca do poczekalni/ miejsca oczekiwania oraz punktu badania, a następnie szczepienia ma osłonięte maseczką usta i nos.
● Poczekalnia w pomieszczeniu stałym wietrzona jest raz na 1h w sposób pośredni lub bezpośredni.
● Pomieszczenie stałe, w którym jest wykonywane szczepienie oraz punkt badań są wietrzone raz na 1h przez co najmniej 5 minut.
● Punkt badań i stanowisko szczepień jest dezynfekowane na bieżąco – procedura realizowana przez personel po każdej osobie zaszczepionej.
● Raz na godzinę wykonywana jest przerwa podczas której dezynfekowane są elementy często dotykane przez klientów: klamki, poręcze, oparcia krzeseł, itd., podłoga w poczekalni.
● Między osobą badaną, a osobą szczepioną należy zapewnić odstęp, w tym z użyciem parawanów czy przesłon, zapewniających intymność podczas badania i szczepienia.
● Osoba przed szczepieniem wypełnia w poczekalni/miejscu oczekiwania ankietę lub przynosi ją wypełnioną ze sobą.
● Zachowanie minimalnych wymagań zawsze wpływa na poziom zaufania społecznego do szczepień.
● Odpowiedzialność za przeprowadzanie szczepień, zgłaszanie NOP, czyli szeroko pojęte bezpieczeństwo szczepień itd. pozostaje zawsze po stronie osób przeprowadzających szczepienia ochronne.
Kto może przeprowadzać kwalifikację do szczepień?
Uprawnione do kwalifikowania są osoby wykonujące zawód: lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, felczera, ratownika medycznego lub higienistki szkolnej, fizjoterapeuty, farmaceuty, diagnosty laboratoryjnego oraz osoby, które kształcą się: na piątym lub szóstym roku studiów na kierunku lekarskim albo na trzecim roku studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo.
Uprawnieni do przeprowadzania szczepień są: lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, felczerzy, ratownicy medyczni, fizjoterapeuci, farmaceuci, higienistki szkolne i diagności laboratoryjni.
Osoby wykonujące niektóre z w/w zawodów powinny uzyskać dokument potwierdzający posiadanie umiejętności kwalifikowania i/lub wykonywania szczepień. Szczegółowe wymogi opisane są w Rozporządzeniu (szczegóły poniżej); informacje o kursach uprawniających do kwalifikowania i wykonywania szczepień przeciwko Covid-19 znajdują się m.in. na stronie internetowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19.
Zgłaszanie NOP
Lekarz lub felczer zgłasza do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (w ciągu 24 godzin licząc od podejrzenia lub rozpoznania wystąpienia NOP):
● za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl,
● wyłącznie w przypadku niemożności zgłaszania NOP za pośrednictwem ww. aplikacji, na Karcie zgłoszenia niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP), tj. według dotychczasowych sposobów zgłaszania NOP jednak nie dłużej niż do 31.12.2021 roku.
Szczegóły dotyczące organizacji szczepień w namiotach
Wybór lokalizacji:
Punkty badań i stanowiska szczepień powinny zostać ustawione na stronę zacienioną, nie słoneczną, zadaszone, ze ściankami osłaniającymi przed: bezpośrednim dostępem promieni słonecznych, wiatrem, kurzem, deszczem, stabilne.
Wymogi techniczne i organizacyjne:
● rekomendowane jest wykorzystywanie pneumatycznych namiotów modułowych dedykowanych dla służb szybkiego reagowania o pow. 40m2,
● konstrukcja namiotu przystosowana do montażu oświetlenia oraz zapewniająca odporność na warunki atmosferyczne,
● zapewnienie szybkiego dojazdu karetki,
● dostęp do mobilnego stanowiska umywalkowego,
● zapewnienie kontenerów sanitarnych dla pacjentów i personelu,
● zapewnienie ogrzewania namiotów (np. nagrzewnice olejowe),
● dostęp do Internetu,
● agregat prądotwórczy,
● podstawowe wyposażenie wskazane w sekcji „Wymogi Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia dotyczące Punktów Szczepień Powszechnych”.
Całość dokumentu w linku tutaj
Polecamy także:
Co NFZ dofinansuje przychodniom w ramach informatyzacji?
Mapy Potrzeb Zdrowotnych - rządowy projekt odrzucony
S.Gadomski: o wykazie innowacyjnych leków i planie dla chorób rzadkich