Autor : Marta Markiewicz
2022-06-08 14:20
Neurologia przeżywa obecnie prawdziwą rewolucję jeśli chodzi rozwój nowych technologii i terapii. Klinicyści i pacjenci przyznają jednak, że system ochrony zdrowia stoi przed ogromnymi wyzwaniami organizacyjnymi. Zdaniem ekspertów postępujące starzenie się społeczeństwa oraz jednoczesny postęp w medycynie sprawią, że wyzwaniem będzie zapewnienie polskim pacjentom dostępu do technologii na poziomie obserwowanym w innych krajach UE.
Wyzwaniem jest również ogromny dług zdrowotny jaki powstał w czasie pandemii, który sprawia, że wielu chorych wymaga kompleksowego leczenia. To co napawa optymizmem to działania systemowe jakie udało się podjąć w ostatnich dwóch latach.
- Polskie Towarzystwo Neurologiczne wspólnie z Uczelnią Łazarskiego przygotowało Narodową Strategię Neurologiczną, która opisuje wszystkie wyzwania stojące przed naszą dziedziną i sformułowaliśmy postulaty, które adresujemy do MZ- wskazał podczas konferencji Neurologia 2022 prof. dr hab. Konrad Rejdak, kierownik Kliniki Neurologii, SPSK nr 4 w Lublinie, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Jakie kluczowe kwestie znalazły się wśród postulatów? W pierwszej kolejności konieczne jest uznanie neurologii za specjalizację priorytetową w polityce zdrowotnej państwa, powołana przez MZ Krajowa Rada ds. Rozwoju Neurologii powinna wydzielić zespoły eksperckie, które zajmą się kluczowymi obszarami terapeutycznymi. Dla środowiska ważnym jest również przyjęcie ustawą Narodowej Strategii Neurologicznej i powierzenie jej dedykowanego budżetu.
- Konieczna jest również ścisła współpraca z organizacjami pacjenckimi, tak, by wypracować optymalny model opieki, który będzie dobrze służyć pacjentom- wskazał prezes PTN.
W ocenie klinicysty ważnym elementem nadrabiania zaległości w obszarze neurologii jest korzystanie z nowoczesnych technologii. – Warto również zwrócić uwagę na długofalowa profilaktykę, edukację oraz jakość życia pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi. Nadal nie mamy bowiem terapii, która pozwalałaby na wyleczenie pacjenta- podkreślił Rejdak.
Ekspert zwrócił również uwagę na działania, które powinny zostać podjęte w ramach Krajowej Sieci Neurologicznej. Jednym z proponowanych przez środowisko rozwiązań jest utworzenie Krajowej Sieci Udarowej (KSU) oraz ośrodków kompleksowej i koordynowanej opieki nad pacjentami z wybranymi schorzeniami. Wśród tych ostatnich wskazano m.in. chorobę Alzheimera, chorobę Parkinsona, padaczkę, migrenę oraz stwardnienie rozsiane (SM). W ośrodkach tych obowiązywałyby określone standardy diagnostyczno-terapeutyczne, a udzielane świadczenia obejmowałyby, obok postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, także rehabilitację neurologiczną, opiekę psychologiczną oraz społeczną.
Profesor przyznał, że w ostatnich latach w Polsce obserwować możemy ogromny postęp w leczeniu stwardnienia rozsianego. - Pojawiło się kilkanaście nowych leków, mamy dobrze rozwinięte placówki prowadzące programy lekowe, a tym samym chorzy mają szansę na nowoczesne leczenie- wskazał prezes PTN. Zwrócił jednak uwagę, że zastosowanie nowoczesnych molekuł wymaga wysokiego stopnia specjalizacji lekarzy i ośrodka, w którym odbywa się leczenie. – Najnowsze leki są zdecydowanie bardziej bezpieczne i generują mniej działań niepożądanych. Natomiast proces planowania terapii i przewidywania zmian w sekwencyjności terapii wymaga by dokonywało się to w placówkach najbardziej doświadczonych- wskazał prof. Rejak. Jednym z proponowanych rozwiązań jest stworzenie przyszpitalnych poradni specjalistycznych leczenia SM, gdzie możliwa byłaby diagnostyka dzienna pacjentów bez konieczności ich hospitalizacji.
Omawiając wyzwania związane z leczeniem SM profesor zwrócił również uwagę na wielowymiarowość samej choroby. – Pacjenci z SM muszą mierzyć się z wieloma problemami w sferze urologicznej, psychicznej, ginekologicznej czy okulistycznej. Wymagają również stałej opieki fizjoterapeutów- wskazał prezes PTN. Dodał, że w tych obszarach Europejskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego ECRIMS ma swoje wytyczne i wyznacza kierunki rozwoju tego obszaru terapeutycznego. – Liczę, że nasze ośrodki będą spełniać wymogi ECRIMS również w kontekście dostępu do różnorodnych świadczeń – podkreślił klinicysta.
Środowisko neurologiczne od lat apeluje również o utworzenie rejestru pacjentów zmagających się z SM, który pozwoli m.in. na monitorowanie skuteczności terapii i wdrożenie nowoczesnych trendów takich jak telemedycyna.
Odwołując się do międzynarodowych wytycznych, a także polskich rekomendacji leczenia farmakologicznego SM, prof. Konrad Rejdak wskazał, że nowoczesne molekuły pojawiają się już w pierwszej linii leczenia. – Mają one udokumentowane działanie na wczesnym etapie choroby i pozwalają na uchronienie pacjentów przed skutkami progresji SM- wskazał prezes PTN. Dodał również, że z punktu widzenia klinicznego leki te mają podwyższoną skuteczność i mogłyby być rekomendowane w pierwszej linii leczenia. Poprawę jakości życia pacjentów – w ocenie klinicysty mogłyby również przynieść nowe, wygodniejsze w zastosowaniu formy podania leków.
Tomasz Połeć, prezes Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego przyznał, że na przestrzeni ostatnich lat sytuacja chorych na SM uległa diametralnej poprawie – szczególnie w kontekście możliwości doboru terapii. Postęp jest o tyle znaczący, że twierdzenie o tym, że SM prowadzi do kalectwa nie ma racji bytu. – SM jest chorobą bardzo różnorodną, mamy wiele jej postaci, dlatego też ważnym jest by pacjenci mieli dostęp do szerokiego wachlarza terapii- ocenił Tomasz Połeć. Przypomniał również, że właściwie leczeni pacjenci nie tylko nie obciążają systemu rentowego, ale wręcz pozostają aktywni zawodowo i aktywnie partycypują w systemie podatkowym.
Natomiast Malina Wieczorek, prezes Fundacji SM Walcz o Siebie zwróciła uwagę, że obecnie leczenie chorych zmagających się z SM jest personalizowane. – Wybierając obecnie lek nie patrzymy wyłącznie na stan kliniczny pacjenta, ale również staramy się uwzględniać jego plany życiowe dotyczące np. macierzyństwa czy też planów zawodowych. Wiemy bowiem, że niektóre leki mogą wywoływać skutki uboczne- wskazała Malina Wieczorek. Dodała również, że myśląc o pełnej personalizacji nie można zapominać o tym, że pacjenci mogą borykać się z innymi schorzeniami.
– Ta wielochorobowość, a także wywiad rodzinny mogą również wpływać na dobór terapii- wskazała prezes Fundacji SM Walcz o Siebie. Przedstawicielka pacjentów podkreśliła również znaczenie szerokiej edukacji i podnoszenia świadomości wśród chorych, którzy na co dzień powinny być traktowani przez lekarzy po partnersku.
Czy wiesz, że…
• w Polsce specjalizację z dziedzinie neurologii ma około 4,6 tys. lekarzy.
• według szacunków prezesa PTN nieco ponad połowa z nich pracuje w publicznym systemie ochrony zdrowia.
• nawet 33 proc. neurologów pracujących w systemie jest w wieku emerytalnym.
Migrena - ból głowy, który uniemożliwia funkcjonowanie (wideo)
Jakie są „Priorytety w obszarze neurologii” na 2022? - relacja