Autor : Jan Jałowczyk
2022-05-17 15:49
Budowanie świadomości oraz zachęcenie do rozwagi i ochrony skóry przed promieniami UV podczas wakacyjnego odpoczynku to cel rozpoczętego dziś (17 maja br.) XI Tygodnia Świadomości Czerniaka. Uwagę na konieczność przestrzegania zasad profilaktyki wśród wszystkich dorosłych, bez względu na wiek, preferencje i wybrany sposób spędzania wolnego czasu zwracają uwagę eksperci: prof. Piotr Rutkowski, prof. Grażyna Kamińska - Winciorek oraz dr. Tomasz Sobierajski. Tegoroczna edycja kampanii odbywa się pod hasłem ,,Baw się dobrze! #NIEspieczRAKA”.
Mimo, że czerniak stanowi około zaledwie 6 proc. (około 4 tys. nowych rozpoznań) wszystkich diagnozowanych nowotworów skóry w skali roku, to jest tym najbardziej złośliwym. Zachorowania pojawiają się już u osób w wieku poniżej 20 lat.
Prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie przypomniał, że głównym czynnikiem wywołującym nowotwory skóry jest promieniowanie ultrafioletowe, odpowiedzialne za 90 proc. zmian skórnych. Kluczowe dla zapobiegania zachorowaniom jest zmniejszenie intencjonalnego narażania skóry na promieniowanie UV.
Profesor P. Rutkowski mówił o poprawie wyleczalności czerniaka w Polsce w ostatnich latach o 15 proc., o dobrze zlokalizowanych ośrodkach oraz o poprawie leczenia uzupełniającego, zmniejszającego ryzyko nawrotu czerniaka o 20 proc. Ekspert zaznaczył jednak, że mimo tych pozytywnych zmian nasz kraj cały czas znajduje się poniżej innych krajów Europejskich przede wszystkim w kwestii wyleczalności.
- Niezwykle istotna jest nieustanna edukacja, zarówno społeczeństwa, jak i środowiska medycznego. Mam tu na myśli nie tylko dermatologów czy chirurgów onkologów, ale głównie lekarzy rodzinnych, do których często w pierwszej kolejności zgłaszają się pacjenci z wątpliwościami dotyczącymi swoich znamion - mówił prof. Rutkowski.
Prof. Rutkowskiego wymieniał elementy kluczowe dla kompleksowej walki z nowotworami: wpływ zaangażowania lekarzy rodzinnych, wzmocnienie działania oraz roli Internetowego Konta Pacjenta, a także skuteczna realizacja Narodowej Strategii Onkologicznej, poprzez inwestycje: w kadry, edukację (prewencja pierwotna oraz kwestia stylu życia), pacjenta (prewencja wtórna), naukę i innowacje oraz system opieki onkologicznej.
Kolejny z zaproszonych ekspertów - prof. nadzw. dr hab. n. med. Grażyna Kamińska-Winciorek, kierownik Zespołu ds. Raka i Czerniaka Skóry, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Gliwicach, podkreślała niezwykle istotną rolę profilaktyki pierwotnej oraz kilku podstawowych zasad - codziennego życia, mogących radykalnie zmniejszyć ryzyko zapadalności na czerniaka.
- Nieustannie zachęcam też do regularnych kontroli znamion i zgłaszania się do specjalistów, gdy coś nas zaniepokoi. Badanie dermatoskopowe jest krótkie, nieinwazyjne i bezbolesne, a może pomóc w rozpoznaniu czerniaka, dlatego nie powinno powstrzymywać nikogo przed udaniem się do dermatologa czy chirurga onkologa. W tej sytuacji czas jest naszym wielkim sprzymierzeńcem – mówiła ekspertka.
Z socjologicznego punktu widzenia opalenizna często jest synonimem luksusu, czasu spędzonego w ciepłych krajach, a przekonanie o atrakcyjności mocno opalonej skóry towarzyszy nam od lat. Jak przekonywał dr. Tomasz Sobierajski, socjolog, adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, ten niezdrowy stereotyp może wpędzić w pułapkę, gdy staramy się uzyskać hebanowy odcień skóry, a do dyspozycji mamy jedynie kilka dni urlopu.
- Zdecydowanie coraz więcej podróżujemy, nie tylko w wakacje, ale przez cały rok. Nawet jeśli pandemia na chwilę wstrzymała tę tendencję, to na nowo wracamy już do swoich przyzwyczajeń, a także do realizacji odkładanych planów wyjazdowych – mówił dr Tomasz Sobierajski – Da się zauważyć, że często jako naszą główną destynację, wybieramy ciepłe rejony, w których jesteśmy narażeni na bardzo silną ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Niestety nie przekłada się to w żaden sposób na wzrost uważności i troski o zdrowie - dodał ekspert.
- Jako chirurg onkolog zawsze będę podkreślał, jak ważna jest troska o zdrowie, przede wszystkim skóry i zapobieganie rozwojowi czerniaka. Dlatego tak samo na co dzień, ale przede wszystkim w okresie wakacyjnym, szczególnie podczas ekspozycji na promieniowanie słoneczne, ważne są odpowiedzialne zachowania i przestrzeganie prostych zasad ochrony skóry. Można pomyśleć, że to restrykcje, które odbierają całą frajdę z wakacyjnej zabawy. Wręcz przeciwnie! Wciąż można świetnie spędzać czas na świeżym powietrzu czy to jeżdżąc na rowerze czy leżąc na leżaku. Niestety właśnie w takich sytuacjach ludzie często zapominają, że ich skóra narażona jest na niekorzystne działanie promieni słonecznych. Tymczasem kapelusz lub czapka na głowie i krem z filtrem UV nie odbiorą nam radości, mogą za to pomóc zachować same dobre i zdrowe wspomnienia na lata – wyjaśniał prof. Rutkowski, który jest także Przewodniczącym Rady Naukowej Akademii Czerniaka. – Dlatego w ramach XI Tygodnia Świadomości Czerniaka chcemy zachęcić wszystkich dorosłych, w każdym wieku, zarówno fanów aktywności, jak i spokojnego relaksu na świeżym powietrzu, do zapoznania się z podstawowymi – i podkreślam – niezwykle prostymi zasadami profilaktyki czerniaka, które naprawdę warto stosować – dodał.
Ambasadorkami tegorocznej, XI już edycji Tygodnia Świadomości Czerniaka zostały aktorki Maria Winiarska oraz Zofia Zborowska – Wrona.