Autor : Anna Gumułka
2023-02-01 17:35
Dzieci z rodzin o niższym statusie społeczno-ekonomicznym częściej chorowały na choroby układu oddechowego – wynika z badania, przeprowadzonego przez naukowców Śląskiego Uniwersytetu Medycznego na grupie 3237 uczniów szkół podstawowych z województwa śląskiego.
- Wyniki analiz potwierdziły znaczenie czynników społecznych oraz środowiskowych w częstości występowania objawów ze strony układu oddechowego. Na podstawie badania można stwierdzić, że częstość występowania przewlekłego kaszlu i świszczącego oddechu w ciągu ostatnich 12 miesięcy jest wyższa u dzieci pochodzących z rodzin o niższym statusie społeczno-ekonomicznym – poinformowała w środę rzeczniczka uczelni Agata Pustułka.
Naukowcy z Katedry Epidemiologii i Biostatystyki Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach opublikowali na łamach międzynarodowego czasopisma (https://www.mdpi.com/1660-4601/19/22/15366) wyniki przekrojowego badania epidemiologicznego, dotyczącego zależności między wskaźnikami nierówności społecznych, a częstością występowania objawów ze strony układu oddechowego, astmy i zapalenia oskrzeli wśród uczniów szkół podstawowych w województwie śląskim.
Stwierdzili, że częstość występowania przewlekłego kaszlu i świszczącego oddechu w ciągu ostatnich 12 miesięcy jest wyższa u dzieci pochodzących z rodzin o niższym statusie społeczno-ekonomicznym. Zaobserwowany związek czynników środowiskowych, w tym: obecności pleśni w domach, środowiskowego narażenia na dym tytoniowy i ogrzewania węglem z występowaniem objawów oddechowych i astmy może wynikać z sytuacji społecznej badanych, ale potrzebne są dalsze dogłębne badania, aby potwierdzić lub wykluczyć ten związek – wskazują we wnioskach z badania.
- Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) "nierówności w zdrowiu to systematyczne różnice w stanie zdrowia różnych grup ludności. Nierówności te pociągają za sobą znaczne koszty społeczne i ekonomiczne zarówno dla jednostek, jak i społeczeństw". Warto nadmienić, że przeciwdziałanie społecznym nierównościom w zdrowiu stanowi cel strategiczny Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025 – komentuje dr Agata Wypych-Ślusarska z Zakładu Epidemiologii Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Ważnym czynnikiem wpływającym na nierówności zdrowotne są społeczne determinanty zdrowia, które - zgodnie z definicją WHO - oznaczają czynniki niemedyczne, które wpływają na wyniki zdrowotne. - Są to warunki, w których ludzie rodzą się, dorastają, pracują, żyją i starzeją się oraz kombinacja różnych uwarunkowań - środowiskowych, systemowych - kształtujących warunki życia codziennego. Determinanty stanu zdrowia różnych populacji są coraz częściej analizowane w odniesieniu do społecznych oraz środowiskowych czynników ryzyka. Są one wzajemnie powiązane i uwzględniają m.in. status społeczno-ekonomiczny, środowisko życia, w tym warunki mieszkaniowe i narażenie na zanieczyszczenie powietrza, środowisko społeczne i jego bezpieczeństwo, dostęp do opieki zdrowotnej, możliwości kształcenia i zatrudnienia - dodaje dr Wypych-Ślusarska.
Astma jest chorobą, której etiologia, oprócz czynników genetycznych i środowiskowych, obejmuje także uwarunkowania społeczne. Są one związane z czynnikami środowiskowymi i najczęściej są analizowane razem. Szacuje się, że astma może dotyczyć około 10 proc. dzieci w Polsce, ale jej częstość występowania może się różnić w zależności od czynników środowiskowych lub społecznych.
Wśród dobrze zbadanych czynników ryzyka astmy oskrzelowej są: alergeny wewnętrzne i zewnętrzne, w tym środowiskowy dym tytoniowy, roztocza kurzu domowego, pleśnie, alergeny zwierzęce lub zanieczyszczenia powietrza. Mogą one być związane z sytuacją ekonomiczną konkretnych grup, a także ich wykształceniem. - Bez dostępu do wysokiej jakości edukacji istnieje większe ryzyko bezrobocia lub nisko płatnych miejsc pracy, co będzie w równym stopniu związane ze zdolnością do życia w środowisku bezpiecznym fizycznie i psychicznie. Jednocześnie deprywacja ekonomiczna ograniczy również dostęp do dobrej jakości żywności oraz właściwie zbilansowanej pod względem jakościowym i ilościowym diety. Wyniki badań obserwacyjnych wskazują również na związek między zmniejszonym spożyciem witaminy D przez matkę w czasie ciąży, a wyższym ryzykiem astmy lub świszczącego oddechu u dzieci - wskazuje dr Karolina Krupa-Kotara z Zakładu Epidemiologii Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Ubóstwo ogranicza również dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej, a tym samym może wpływać na bardziej zaawansowane formy choroby.
Zgodnie z wiedzą badaczy, do tej pory w Polsce nie przeprowadzono badań dotyczących nierówności społecznych w częstości występowania astmy oskrzelowej wieku dziecięcego.
Polecamy także:
Izolacja przyspieszyła starzenie się mózgów nastolatków
Opieka onkologiczna w Polsce. Raport OECD i KE nie pozostawia złudzeń
Ruszyła loteria mająca zachęcać do badań Profilaktyka 40 Plus
Dziennikarka z blisko 25-letnim doświadczeniem. W latach 1999-2022 w PAP relacjonowała wydarzenia na Śląsku i w kraju, specjalizując się w tematyce zdrowotnej, społecznej, naukowej i kulturalnej. W 2004 była korespondentką PAP w Londynie. Kontakt: anna.gumulka@cowzdrowiu.pl