Autor : Aleksandra Kurowska
2021-04-28 21:51
Ustawie złożonej dziś przez Lewicę w Sejmie towarzyszy projekt rozporządzenia, zgodnie z którym leki i wyroby medyczne będą dla pacjentów z odpłatnością 5 zł. Co miałoby się zmienić w ustawie refundacyjnej? Proponowane zmiany wprowadzają też nowy podział budżetu na refundację. Planowany jest budżet dodatkowy oparty na podstawie wolumenu sprzedaży z roku poprzedniego.
O złożeniu zapowiadanego już od pewnego czasu projektu przedstawiciele Lewicy mówili dziś na konferencji: Projekt ustawy "Leki za 5 zł" złożony w Sejmie.
Cele
Autorzy projektu tłumaczą, że celem jest uproszczenie przepisów. Projekt ustawy rozszerza zakres refundowanych leków i wyrobów medycznych na wszystkie leki na receptę oraz wprowadza dwa modele refundacji: pełna refundacja lub odpłatność ryczałtowa.
- Proponowane zmiany zapewniają równy dostęp do produktów leczniczych wszystkim obywatelom, co przyczyni się do poprawy zdrowia, wzrostu oczekiwanej długości życia oraz zmniejszenia poziomu ubóstwa - czytamy w uzasadnieniu.
Nowe i zmienione pojęcia
Wprowadza się pojęcie "pełnej refundacji" oraz zmienia się znaczenie pojęcia "odpłatności ryczałtowej". Zgodnie z proponowanymi zmianami, pierwszy z tych modeli oznacza 100-procentową refundację oraz bezpłatną dostępność leków w przypadkach określonych w ustawie i przepisach odrębnych. Odpłatność ryczałtowa oznacza refundację leku powyżej kwoty określonej przez ministra właściwego ds. zdrowia. Z punktu widzenia pacjenta, oznacza to dostępność każdego leku w tej kategorii w stałej, jednolitej cenie.
Ustawa ogranicza wysokość odpłatności ryczałtowej do 40 proc. minimalnej stawki godzinowej, która jest określana przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia. W 2019 roku odpłatność ryczałtowa mogłaby wynosić maksymalnie 5,88 zł. Projekt rozporządzenia określa, że będzie to dokładnie 5 zł.
Nowy podział budżetu na refundację
Dotychczasowe rozwiązania wskazują na ograniczony budżet w wysokości 17 proc. sumy środków publicznych przeznaczonych na finansowanie świadczeń gwarantowanych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia. Zgodnie z proponowanymi zmianami, część ta będzie oznaczona jako budżet podstawowy i zostanie uzupełniony przez budżet dodatkowy wpisywany do ustawy budżetowej na podstawie wolumenu sprzedaży z roku poprzedniego.
Obecne przepisy zobowiązują NFZ do przeprowadzania analiz rynku farmaceutycznego w segmencie leków na receptę. Proponowane przepisy przewidują nowe wykorzystanie wspomnianych analiz.
Rozszerzony zakres refundacji
W myśl proponowanego art. 11a odpłatności ryczałtowej będzie podlegać każdy lek na receptę, który nie jest przedmiotem pełnej refundacji. Oznacza to, że dany lek trafi do grupy leków refundowanych sensu largo z mocy prawa, a nie na podstawie decyzji administracyjnej ministra właściwego ds. zdrowia, jak dotychczas. Przesłanką będzie wskazanie odpowiedniej kategorii dostępności w decyzji Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Urzędowa cena zbytu
Zgodnie z proponowaną zmianą art. 13 ustawy o refundacji, minister właściwy ds. zdrowia ustala urzędową cenę zbytu leku dla wszystkich leków objętych przepisami niniejszej ustawy. Jest to znaczące rozszerzenie zakresu przedmiotowego decyzji ministra w zakresie urzędowej ceny zbytu. Rozwiązanie to ma na celu uniknięcie znacznego, nieuzasadnionego rynkowo, wzrostu cen leków na receptę. Samo zwiększenie nakładów w tym zakresie nie może być wystarczającą przesłanką do podwyżek. Dlatego wprowadza się dodatkowe rozwiązanie w postaci ustawowego ograniczenia wnioskowanego podwyższenia ceny urzędowego na rok 2021 do 5,06 proc. wartości z dnia 1 stycznia 2019 roku (art. 6 proponowanej ustawy). Jest to równoważne z dwuletnim poziomem inflacji według celu Narodowego Banku Polskiego.
Już od września pierwsze przepisy?
Wyznacza się w ustawie termin wydania rozporządzenia ws. odpłatności ryczałtowej na 1 września 2021 r. To ważne z punktu widzenia prac nad ustawą budżetową, obliczenia kwoty przekroczenia i ustalenia wysokości budżetu dodatkowego - pisze Lewica. Podobnie, art. 4 zobowiązuje ministra właściwego ds. zdrowia do zaktualizowania wykazu leków objętych pełną refundacją w tym samym terminie. W art. 5 ustala się tryb ustalenia pierwszego budżetu podstawowego i dodatkowego. Jest to tryb szczególny rozporządzenia ministra właściwego ds. zdrowia ze względu na to, że rok poprzedzający w rozumieniu nowelizowanego art. 4 ust. 2 obejmuje okres przed obowiązywaniem proponowanej ustawy. Termin został ustalony na 30 dni po terminie wydania rozporządzenia i wykazu, o których mowa w art. 3 i 4. W art. 7 przewiduje się, że recepty wystawione, ale nie zrealizowane przed wejściem proponowanej ustawy w życie są realizowane na zasadach sprzed wejścia ustawy w życie. Recepty elektroniczne są realizowane na dotychczasowych zasadach do upływu 30 dni od ich wystawienia. Oznacza to, że okres przejściowy występowania dwóch systemów refundacji będzie wynosił maksymalnie 30 dni.
W art. 8 określono termin wejście w życie ustawy - 1 stycznia 2023 roku.
Źródła finansowania
Szacuje się, że dodatkowe roczne wydatki wynikające z niniejszej ustawy wyniosą do 8 mld zł. Na konferencji prasowej mówiono o 6-8 mld zł. Koszty te mają być pokryte z tej części budżetu państwa, jaką ma do dyspozycji minister zdrowia.
Choć poselski, to projekt był konsultowany
Konsultacje społeczne - jak podają autorzy projektu - były między listopadem 2020 r. a styczniem 2021 r. i pytano w ich ramach o zdanie przedstawicieli samorządu zawodowego oraz organizacje pozarządowe.
Pełen projekt tutaj: http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-496-2021/$file/9-020-496-2021.pdf
.
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl