Autor : Anna Gumułka
2023-01-09 14:59
Związek Zawodowy Pracowników Lecznictwa Psychiatrycznego i Uzależnień (ZZPLPiU) znów zaapelował o uwzględnienie w ustawie o zawodach medycznych 2 zawodów – specjalisty psychoterapii/terapii uzależnień oraz instruktora terapii uzależnień. W piśmie skierowanym do wiceministra zdrowia władze związku proszą o spotkanie w tej sprawie.
- Ponieważ projekt jest nadal w legislacji, skierowaliśmy postulat jako związek, który otrzymuje od Ministerstwa Zdrowia różne projekty do konsultacji publicznych, aby podkreślić nadal konieczność zamieszczenia naszych uwag do projektu oraz prosząc o spotkanie w celu omówienia naszego
stanowiska – powiedział w poniedziałek CowZdrowiu.pl przewodniczący Komisji Krajowej ZZPLPiU Grzegorz Święch.
- W naszym przekonaniu brak postulowanych zawodów stanowi nierówne traktowanie prawne w ochronie zdrowia i nie będziemy się temu biernie przyglądać. Tym bardziej, że minister zdrowia jak mantrę powtarza, jak to mu zależy na podnoszeniu standardów, jakości itd. W tej sytuacji ministerstwo dość łatwo może to potwierdzić – dodał.
W piśmie skierowanym do odpowiedzialnego za ten projekt wiceministra Brombera związek przypomina, że procedowany właśnie projekt ustawy (nr projektu: UD328) zakłada regulację prawną dotyczącą 16 nowych zawodów medycznych. To: asystentka stomatologiczna, dietetyk, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, logopeda, masażysta, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, profilaktyk, protetyk słuchu, technik dentystyczny, technik farmaceutyczny, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.
Zdaniem związku, dotychczasowa argumentacja Ministerstwa Zdrowia odmawiająca certyfikowanym specjalistom terapii uzależnień regulacji ustawowej i uznania bezpośrednio za zawód medyczny „nie może się dłużej ostać” w świetle znowelizowanych ustaw o przeciwdziałaniu narkomanii oraz o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, które regulują proces kształcenia do zawodu. Dodatkowo kwestię kwalifikacji i realizacji świadczeń medycznych przez przedstawicieli tych zawodów reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorstwami.
„W związku z powyższym uważamy, że certyfikaty wydane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii specjalistom i instruktorom mają rangę dokumentu państwowego potwierdzającego kwalifikacje, tak jak dokumenty czy dyplomy uzyskiwane przez inne zawody w ochronę zdrowia. Ponadto Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii udzielało akredytacji podmiotom szkolącym specjalistów i instruktorów. W/w instytucje podległe Ministerstwu Zdrowia akredytowały także podmioty szkolące w psychoterapii uzależnień. Rozumiemy, że skoro to jednostki podległe Ministerstwu Zdrowia, to resort decydował o kształcie i warunkach szkolenia w psychoterapii uzależnień i czynił to zgodnie z obowiązującym prawem w obszarze ochrony zdrowia i szkolnictwa” – argumentuje ZZPLPiU.
Związek polemizuje również z innym argumentem podnoszonym przez Ministerstwo Zdrowia, jakoby zawód psychoterapeuty nie był ściśle zawodem medycznym, a to z uwagi na fakt, że psychoterapeuci pracują również w ośrodkach pomocy społecznej. „Należy zwrócić uwagę, że terapeuta zajęciowy również może pracować w ośrodku pomocy społecznej, co jednak - zdaniem Ministerstwa Zdrowia – w przypadku tego zawodu nie jest przeszkodą w uznaniu go za zawód medyczny. Podobnie przedstawia się kwestia miejsca udzielania świadczeń przez przedstawicieli zawodu masażysty czy dietetyka. W tym zakresie zwracamy uwagę na nierówne traktowanie przez Ministerstwo Zdrowia wskazanych zawodów i zawodu specjalisty psychoterapii/terapii uzależnień oraz instruktora terapii uzależnień” – wskazują psychoterapeuci.
Przypominają też, że to Ministerstwo Zdrowia jest organem uprawnionym do potwierdzenia kwalifikacji zawodowych w celu ich uznania w innym niż Polska państwie UE lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub Konfederacji Szwajcarskiej. - To Minister Zdrowia potwierdza kwalifikacje do wykonywania medycznego zawodu regulowanego, jakim (zgodnie z wpisem na stronie internetowej Ministerstwa) jest: instruktor terapii uzależnień, specjalista terapii uzależnień, specjalista psychoterapii uzależnień. Świadczy to o braku konsekwencji w klasyfikowaniu naszych zawodów, które w przypadku uznawania kwalifikacji zawodowych w celu ich uznania za granicą są regulowanymi zawodami medycznymi, a w przypadku regulacji ustawowej – „nie są zawodami stricte medycznymi” – zwraca uwagę związek.
- Ze względu na trwające prace nad projektem ustawy uważamy, że obecnie byłoby wysoce krzywdzącym pominięcie prawie 5 tysięcy już wykwalifikowanych specjalistów i instruktorów psychoterapii/terapii uzależnień w nowych regulacjach prawnych. Obserwujemy jak inne zawody medyczne uzyskują umocowanie swojej roli w aktach rangi ustawy (np. Ustawa o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie ratowników medycznych). Nam zależy jedynie na ,,dopisaniu'' w/w zawodów, które pomagają pacjentom z zaburzeniami psychicznymi i zachowania spowodowanymi alkoholem, innymi substancjami psychoaktywnymi oraz zaburzonymi popędami. To nadal grupa pacjentów, którzy są na pierwszym miejscu wśród osób z zaburzeniami psychicznymi w naszym kraju – przypomina przewodniczący związku Grzegorz Święch.
Zwraca też uwagę, że w związku z często niejasnymi i niejednoznacznymi regulacjami postulowanych zawodów jego koledzy doświadczyli w minionym roku wielu utrudnień ze strony pracodawców w kontekście zaniżonych grup wynagrodzeń w Ustawie o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Pracodawcy powoływali się właśnie na kwestię niejednoznaczności zawodu medycznego odnośnie specjalistów psychoterapii/terapii uzależnień oraz instruktora terapii uzależnień. Zdaniem Grzegorza Święcha, główną przeszkodą w tym wypadku jest brak wymienienia w tabeli zawodów specjalisty psychoterapii/terapii uzależnień oraz instruktora terapii uzależnień.
"Ujęcie wskazanych wyżej zawodów w ustawie poprawi naszym zdaniem bezpieczeństwo zawodu, jego atrakcyjność dla przyszłych wykonawców, pozostanie profesjonalistów zajmujących się leczeniem uzależnień w publicznej ochronie zdrowia. Ale przede wszystkich podniesie bezpieczeństwo pacjentów, którzy będą mieli gwarancję otrzymywania świadczeń medycznych w odpowiedniej jakości. Jednocześnie uprzejmie prosimy o spotkanie w celu rozwinięcia dialogu społecznego w temacie powyższych kwestii i przyszłości zawodów medycznych w opiece psychiatrycznej i leczeniu uzależnień" - podsumowuje w liście do resortu zdrowia ZZPLPiU.
Ministerstwo Zdrowia w korespondencji ze związkiem stoi na stanowisku, że projekt ustawy zawiera rozwiązania dla 17 zawodów medycznych nieposiadających dotychczas regulacji ustawowych, w których kwalifikacje, co do zasady, zdobywane są w toku regulowanego kształcenia w systemie oświaty – w szkole policealnej lub w ramach studiów. Projekt nie obejmuje zawodów, w których przewidziano inną ścieżkę uzyskiwania kwalifikacji.
- Mając na względzie, że psychoterapeuci, specjaliści psychoterapii uzależnień, instruktorzy terapii uzależnień, czy perfuzjoniści, którzy uprawnieni są na podstawie obowiązujących przepisów do realizacji określonych świadczeń gwarantowanych i pełnią istotną rolę w systemie ochrony zdrowia, nie zdobywają kwalifikacji w toku kształcenia w szkole policealnej lub w ramach studiów, nie zostali wymienieni w ww. projekcie – wyjaśnił w piśmie do związku wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.
Odnosząc się do kwestii ustalania wynagrodzeń specjalistów psychoterapii uzależnień wskazał, że nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy należą do zadań Państwowej Inspekcji Pracy, natomiast spory w tym zakresie rozstrzygają sądy pracy.
Polecamy także:
Reforma Leczenia Uzależnień. Związkowcy oburzeni propozycjami MZ
Dziennikarka z blisko 25-letnim doświadczeniem. W latach 1999-2022 w PAP relacjonowała wydarzenia na Śląsku i w kraju, specjalizując się w tematyce zdrowotnej, społecznej, naukowej i kulturalnej. W 2004 była korespondentką PAP w Londynie. Kontakt: anna.gumulka@cowzdrowiu.pl