Podczas dyskusji wiceminister poruszał wiele kwestii, o których wcześniej mówił w wywiadzie udzielonym naszej redakcji. Zobacz: S.Gadomski o horizon scanning, patomorfologach, hemofilii i raku płuca

Czy 2020 r. faktycznie był rokiem raka płuca?

- Rok 2020 mimo także moich zapowiedzi był rokiem pandemii - zaczął wiceminister Gadomski.- Ten rok był ekstremalnie trudny dla podmiotów i pacjentów onkologicznych [...]. Czy był to rok raka płuca? Moje zapowiedzi były przedpandemiczne, plany Ministerstwa Zdrowia też były zdecydowanie szersze niż te, które udało się zrealizować. Niektórych kwestii nie udało się [rozwiązać - przyp. red] z powodu natłoku innych zadań i priorytetów, niektórych nie udało się z naturalnego powodu. Z niektórymi działaniami np. w szerokiej profilaktyce ciężko było wyjść w okresie pandemii, kiedy wiemy, że wtedy wielu pacjentów zamknęło się w domu z powodu kwarantanny narodowej - tłumaczył Gadomski.

Co więc udało się zrealizować w 2020 r.? Wiceminister uważa, że jest kilka rzeczy, którymi można się pochwalić, które zostały lub zostaną (jak jest przekonany) dobrze odebrane przez pacjentów. Rok 2020 był pierwszym rokiem funkcjonowania Narodowej Strategii Onkologicznej, która nakreśliła ponad 90 zadań na okres kilkuletni. - Większość z zadań, które obiecaliśmy zainicjować lub zrealizować w tym roku się udało - wskazał wiceminister. Poza wejściem w życie Narodowej Strategii Onkologicznej MZ wymienia wśród sukcesów także uchwalenie ustawy o Funduszu Medycznym, w ramach którego wyodrębniono 4 filary: inwestycyjny, profilaktyczny, lekowy i świadczeń. - FM powstał po to, aby wesprzeć leczenie onkologiczne, leczenie chorób rzadkich, chorób dzieci. Ta onkologia będzie tam bardzo wyraźnie zarysowana - dodał.

Terapie lekowe

Jakie zmiany przyniósł rok 2020 w obszarze lekowym? - Ogromną zmianą, dla mnie systemową, (...) są trzy projekty. Pierwszy to zmiana RDTL (Ratunkowy Dostęp do Technologii Lekowych). Zmiana, która w maksymalny sposób upraszcza ten dostęp i daje dużą decyzyjność klinicystom, lekarzom - wymienia wiceminister. Przyznaje także, że jest przekonany, iż odejście od formalizmów, od oceny wiceministra zdrowia, od oceny AOTMiT (Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji) da nowe możliwości w postaci szybkiej reakcji. Jednak wedle znowelizowanych zasad wprowadzono także szereg ograniczeń m.in wielkość na podmiot czy też pewne wymogi konsultacyjne.

- Kolejny projekt związany jest z wyodrębnieniem listy terapii innowacyjnych, a trzeci z wyodrębnieniem listy terapii o wysokiej skuteczności klinicznej i bazowanie na listach jako na strategii rozwoju w obszarze lekowym w onkologii - wylicza Gadomski i podkreśla, że jego zdaniem ta zmiana jest przełomowa. Dodając, że innowacyjne terapie lekowe są bardzo wymagającym finansowo obszarem.

Terapie lekowe w raku płuca

Wiceminister tłumaczy, że plan w zakresie dostępu do terapii lekowych został całkowicie zrealizowany w 2020 r. - Pomimo tego, że listy refundacyjne były zawieszone przez kilka miesięcy, pomimo tego, że dwa obwieszczenia ministra zdrowia nie ukazały się w maju i lipcu, to na pozostałych czterech obwieszczeniach innowacyjne terapii w onkologii były na każdej z list - wskazuje wiceminister. Chodzi nie tylko o terapie w nowotworze raka płuca, ale także o nowotwór głowy i szyi, chłoniaków, czerniaków, raka piersi, raka jelita grubego. - W roku 2020 przynajmniej dwie duże refundacje nowe to brygatynib i niwolumab. Największe i szeroko oczekiwane zmiany weszły od stycznia tego roku, kiedy to zdecydowaliśmy się na dopuszczenie w I linii ozymertynibu i durvalumabu. Myślę, że to zmiany o tyle istotne, że nie obejmują wąskiej grupy pacjentów. Z jednej strony to oznacza potrzebę przekazania dużych środków, ale też te terapie dają znacznie większe możliwości i szanse pacjentom - powiedział wiceminister.

Niekomercyjne badania kliniczne

- Ogromna zmiana, zmiana, której nie było przez ostatnie 20-30 lat to zmiana w obszarze niekomercyjnych badań klinicznych. To środki, które udostępniamy w ramach grantów Agencji Badań Medycznych, to środki o niebagatelnej wysokości. Do onkologii w ramach dwóch dużych konkursów trafiło ćwierć mld zł - wyliczył Gadomski.

Inwestycje

Jednym z obszarów podjętych w ustawie o Funduszu Medycznym są inwestycje. Czego nowego możemy się spodziewać w tym zakresie? - Już w końcówce tego roku dość duże środki będziemy w ramach konkursu ogłaszać, w tym dla onkologii - zapowiada wiceminister, nie podając jednak szczegółów. Na inwestycje przeznaczone zostaną także nowe środki unijne w ramach programu odbudowy i REACT-UE. - To bardzo dobre informacje dla pacjentów, ale także dla zarządzających placówkami. Tworzą się nowe możliwości inwestycyjne, których wcześniej kompletnie nie było - stwierdził Gadomski.

Poprawa profilaktyki

Jak przyznaje Gadomski obszar, który najbardziej ucierpiał w dobie pandemii to profilaktyka. Wielu pacjentów nie decydowało się na badania profilaktyczne, ale też wiele ośrodków zawiesiło lub ograniczyło dostęp do badań. - Widzimy to w przypadku kolonoskopii w raku jelita grubego, widzimy to w mammografii, gdzie w marcu, kwietniu, maju, mammobusy praktycznie nie jeździły - wyliczył wiceminister.

- W raku płuca chcemy ten obraz odmienić. Ja już kilka spotkań w tej sprawie przeprowadziłem. Praktycznie podjęliśmy decyzje o tym, że w pierwszym kwartale ogłosimy konkursy w ramach tomografii niskodawkowej jako badania przesiewowego, jako profilaktyki wczesnego wykrywania raka płuca. Rozszerzając to, co zrobiliśmy pilotażowo w końcówce 2019 r. - zadeklarował Gadomski.

Sukces finansowy

W 2021 r. na zdrowie ma zostać przeznaczone blisko 121 mld zł, dla porównania w 2020 r. dla zdrowia zagospodarowano 107 mld. - Jest to ogromne zwiększenie możliwości. I terapeutycznych, i lekowych, i innowacyjnych, i inwestycyjnych. Mam nadzieję, że w jeszcze większym stopniu nadzieje pacjentów i klinicystów będziemy w stanie spełniać w tym roku - wyraził optymizm wiceminister.

Rok raka płuca trwa dalej

- Konkludując, to nie był idealny rok raka płuca, jakiego bym chciał. Nie udało nam się sfinalizować Lung Cancer Unitów, to jest jeden z wyrzutów sumienia, które mam, aczkolwiek jestem po wielu spotkaniach z ekspertami i mam nadzieję w styczniu sfinalizujemy te prace i przekażemy projekt do konsultacji publicznych [...]. Zaraz ogłaszamy konkurs myślę, że o wartości kilkudziesięciu mln na doposażenie ośrodków wczesnej diagnostyki i leczenia raka płuca. Ten rok 2020 powiedzmy trochę nam się rozciągnie na rok 2021 - dodał na koniec wiceminister Sławomir Gadomski. Więcej o problemach w organizacji Lung Cancer Unitów w wiceminister Gadomski opowiedział w grudniowym wywiadzie dla CwZ dostępnym tutaj.

Czytaj więcej:

Chorzy na nowotwory powinni być szczepieni po lekarzach
Podsumowanie zmian w refundacji leków. Co na liście od stycznia?
Onkologia: w grudniu wydano więcej kart DiLO niż rok wcześniej

S.Gadomski o horizon scanning, patomorfologach, hemofilii i raku płuca