Autor : Aleksandra Kurowska
2022-02-28 12:25
W czasie pandemii Polacy kupili rekordową ilość leków przeciwbólowych - w zeszłym roku ponad 57 mln opakowań. I sprzedaż ta będzie nadal rosła w kolejnych latach - wynika z najnowszej analizy opublikowanej w OSOZ Polska.
- Od lat środki przeciwbólowe należą do najchętniej kupowanych produktów aptecznych. Na przestrzeni ostatnich 20 lat ich sprzedaż wzrosła o 238 proc. Ich popularność potwierdza też badanie przeprowadzone przez CBOS w 2015 roku. Aż 68 proc. ankietowanych przyznało, że zażywało środki przeciwbólowe w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie - mówi Artur Olesch z OSOZ Polska.
A to przekłada się na wzrost podaży. O ile w 2002 roku w asortymencie było 605 różnych środków z tej grupy, w 2021 r. już prawie dwukrotnie więcej - 1188. Z kolei zaostrzająca się konkurencja powoduje, że cena dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych wzrosła w analizowanym okresie zaledwie o 6,44 zł tj. 36 proc. To mniej niż inflacja w latach 2002-2021, która wyniosła ok. 42 proc.
Analitycy OSOZ Polska wzięli pod lupę leki należące do klasy ATC N02 i to zaledwie te sprzedawane w aptekach (leki przeciwbólowe można też kupić w marketach, kioskach i na stacjach benzynowych), zwracając jednocześnie uwagę, że wybrana kategoria leków nie obrazuje precyzyjnie stanu rynku. Powodem jest komplementarność leków zawierających ibuprofen i paracetamol, które pacjenci stosują zarówno jako środki przeciwbólowe, jak i przeciwgorączkowe. Dlatego celem analizy było przede wszystkim uchwycenie kluczowych trendów.
W 2021 roku wartość sprzedaży osiągnęła rekordową kwotę 1,39 mld zł i wszystko wskazuje na to, że także w tym roku kontynuowany będzie trend wzrostowy, podobnie jak w latach poprzednich.
Najchętniej kupowaną marką handlową jest Ibuprom, na drugim miejscu znalazł się Apap. Cieszą się one największym popytem w zimie podczas sezonu przeziębień i grypy. Na szczególną uwagę zasługuje marzec 2020 - w pierwszym miesiącu pandemii COVID-19 Polacy kupili ponad 9 mln opakowań leków z analizowanej grupy. Dla porównania, w porównaniu ze szczytową sprzedażą w 2019 roku (styczeń), to o 50 proc. więcej. Taka nadwyżka sprzedaży doprowadziła jednak do sporych zapasów w apteczkach domowych i ogromnego spadku sprzedaży latem. Ostatecznie, w roku pandemicznym 2020, leków przeciwbólowych sprzedano łącznie 10 proc. więcej (wartościowo).
Według dr Jarosława Frąckowiaka, socjologa i prezesa firmy analitycznej PEX PharmaSequence, początkowe miesiące pandemii były okresem paniki zakupowej. Pacjenci kupowali w aptekach wszystkie leki, które potencjalnie mogły się przydać w walce z COVID-19 lub w strachu przed ich niedoborem. Na pierwszym miejscu były też leki przeciwbólowe mające także działanie przeciwgorączkowe. - Ciekawym zjawiskiem jest wysoka dynamika wzrostu sprzedaży paracetamolu przy spadku sprzedaży preparatów opartych o ibuprofen - dodaje dr Jarosław Frąckowiak przypominając, że może to być pokłosie pojawiających się w marcu 2020 r. doniesień, że hamujący stan zapalny ibuprofen pomaga w walce z infekcją wirusem SARS-CoV-2. Zwłaszcza w pierwszych tygodniach wybuchu pandemii, w obliczu nieznanego zagrożenia, zakupy w aptekach były efektem emocji, często nie bazując na twardych dowodach naukowych.
W poprzednim roku średnia cena wszystkich dostępnych w aptekach leków przeciwbólowych oscylowała na poziomie 24,22 zł, czyli tylko 1,39 zł więcej niż rok wcześniej. Jak w żadnym innym segmencie rynku leków OTC, pacjenci są bardzo wrażliwi na zmiany cen. Przy ogromnej konkurencji, firmy farmaceutyczne unikają dużych podwyżek, aby utrzymać pozycję na rynku. Spoglądając na średnie ceny za ostatnie 20 lat łatwo dostrzec, że wzrosty cen rok do roku najczęściej nie przekraczają złotówki, czyli poziomu niezauważalnego dla przeciętnego klienta apteki.
Autorzy raportu sugerują, że jeżeli utrzymają się długoletnie trendy, wówczas w kolejnych dwóch latach ilość sprzedaży leków przeciwbólowych będzie nadal rosnąć - w bieżącym roku o ok. 3,5 proc, a w roku 2023 - o prawie 5 proc. Zagadką pozostaje, czy w związku z rekordową inflacją po raz pierwszy proporcjonalnie wzrośnie także średnia ich cena.
Pełny raport na temat sprzedaży leków przeciwbólowych w aptekach dostępny jest w nowym numerze czasopisma OSOZ Polska: https://blog.osoz.pl/czytaj-numer-osoz-polska/
Rys. Wartość sprzedaży leków przeciwbólowych w aptekach w latach 2002–2021 oraz prognoza na lata 2022–2023
Rys. Liczba sprzedanych opakowań leków przeciwbólowych w aptekach w latach 2002–2021 oraz prognoza na lata 2022–2023
Polecamy także:
MBA szefów szpitali do kosza? Odgórny wybór uczelni przez MZ
Dodatki covidowe w POZ, AOS, DPS i stacjach dializ?
Ukraina - w szpitalach kończą się zapasy tlenu
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl