Szpitale, podobnie jak kilkadziesiąt tysięcy przedsiębiorców, będą od 25 września mieć obowiązek posiadania wewnętrznych procedur dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa oraz podejmowania działań następczych. Głównym celem ustawy o sygnalistach jest stworzenie systemu ochrony prawnej dla osób zgłaszających nieprawidłowości np. w zakresie korupcji. Ustawa ma zapewnić im bezpieczeństwo oraz chronić przed represjami np. w formie zwolnienia z pracy.

Więcej na ten temat: Sygnaliści z ochroną: przetargi, zdrowie publiczne, prawa pacjentów

Ustawowy obowiązek przygotowania procedur dla sygnalistów dotyczy tych podmiotów, które na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku zatrudniały co najmniej 50 osób. Nie obejmie więc np. mniejszych przychodni, aptek czy gabinetów lekarskich.

Przedstawiciele niektórych szpitali nieoficjalnie mówią, że z przygotowaniami czekali na uchwalenie ustawy. Inne podmioty już część procedur wcześniej opracowały m.in. dzięki udziałowi w projekcie MedKompas. Jego celem jest wdrożenie w placówkach ochrony zdrowia systemu compliance, który zapewnia zgodność działania placówki ochrony zdrowia z obowiązującym prawem.

Zakopane gotowe

- Uchwalenie ustawy o sygnalistach i jej wdrożenie jest dla naszego szpitala naturalną konsekwencją wcześniej podejmowanych działań, a nowe, związane z tą ustawą obowiązki, nie stanowią dodatkowego obciążenia - mówi Krystyna Walendowicz, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr S. Jasińskiego w Zakopanem. Wyjaśnia, że już w 2010 r. placówka wdrożyła System Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym (od 2017 r. ma System Zarządzania Działaniami Antykorupcyjnymi).

- Co prawda korupcja nie stanowiła problemu w życiu szpitala, ale chcieliśmy, by wiedzę na temat związanych z nią zagrożeń posiadali także pacjenci przybywający do nas na leczenie. Gdy pojawiła się ze strony MedKompas propozycja udziału w projekcie i uzyskania certyfikatu compliance, już byliśmy do niego przygotowani - wspomina dyrektor Walendowicz. - Wcześniej wprowadziliśmy, oprócz systemu zarządzania antykorupcją,  także Kodeks Pracownika Szpitala, powołaliśmy też Doradcę Etycznego. Ale chcieliśmy być właścicielami certyfikatu, który potwierdzałby, że funkcjonowanie szpitala odbywa się zgodnie z przepisami i normami etycznymi - dodaje.

Więcej na ten temat: Sygnaliści w szpitalu: perspektywa urzędu marszałkowskiego i placówek

Certyfikat ma od 2015 r. i - jak chwali się dyrektor - dostali go jako pierwszy szpital w Polsce.

- Mając takie doświadczenia i „zahartowaną w boju” kadrę, ustawę o ochronie sygnalistów i określone tam obowiązki dla pracodawcy przyjęliśmy jako naturalną kolej rzeczy na drodze do zapewnienia pełnej przejrzystości funkcjonowania naszej placówki - mówi dyrektor.

Już w lipcu przekazano do konsultacji związkowych regulamin wewnętrzny ochrony osób zgłaszających naruszenie prawa (sygnalistów). Wyznaczone są także osoby, które będą zaangażowane w przyjmowanie zgłoszeń i opracowywanie działań następczych. Zaplanowano także, przed wejściem w życie ustawy, cykl szkoleń dla wszystkich pracowników. - Tak więc po dacie wejścia w życie ustawy, stanie się ona kolejnym elementem obecnym w codziennym życiu szpitala - mówi szefowa zakopiańskiej placówki.

Zamość dostosowuje dokumenty

Mariusz Paszko, szef Zamojskiego Szpitala Niepublicznego podkreśla, że przed jego placówką jest jeszcze trochę pracy.

- Ze względu na nową ustawę o sygnalistach musimy trochę zmodyfikować dotychczasowy projekt. Należy stworzyć regulamin i uzgodnić go ze związkami, bo to już nieco inna procedura - wyjaśnia. - Procedura, którą mieliśmy dotychczas, czyli zgłaszania zaistniałych naruszeń, powstała po szkoleniach organizowanych przez MedKompas i odnosiła się do unijnej dyrektywy. Nowy regulamin, stworzony pod polską ustawę, tę procedurę będzie musiał zastąpić, ale tu też wykorzystamy wiedzę wyniesioną z projektu MedKompas - dodaje.

Więcej na ten temat: MedKompas: lepiej zapobiegać niż leczyć [WYWIAD]

- Szkolenia organizowane przez MedKompas były pomocne. Została wyznaczona osoba odpowiedzialna za zgłaszanie naruszeń, powstał specjalny adres mailowy, jednakże nigdy takie zgłoszenia nie napłynęły. Natomiast w tej chwili to wszystko jest na szeroką skalę. Stało się to obowiązkiem, który każdy od 25 września będzie musiał spełnić - mówi dyrektor Paszko. I przyznaje, że trudno przewidzieć, jak zachowywać będą się ludzie po wejściu w życie przepisów o sygnalistach.

Materiał powstał we współpracy z Izbą POLMED.

Polecamy także:

Wyroby medyczne: po co compliance medykom i szefom placówek?

A. Różalska z projektu MedKompas mówi o systemach antykorupcyjnych