Marta Markiewicz: Czy to, co zaproponowało ministerstwo zdrowia, odzwierciedla potrzeby i oczekiwania środowiska?

Tomasz Dybek: Fizjoterapeuta w Polsce w ostatnich latach był niedoceniany, a jego praca niedoszacowana. Pierwsza podwyżka systemowa, która miała realny wpływ na poprawę sytuacji ekonomicznej fizjoterapeutów i ich rodzin, miała miejsce dopiero 1 lipca 2022 r. Wcześniej zdarzało się, że fizjoterapeuci nie byli traktowani jak osoby wykonujące zawód medyczny, a po 2015 r., kiedy nasz zawód został usankcjonowany ustawowo, byliśmy na samym końcu drabinki wynagrodzeń w grupie zawodów medycznych. 

Doceniając to, co zostało do tej pory wprowadzone w życie, nadal walczymy o nasze miejsce w systemie i uznanie ważnej roli w terapii pacjenta.

Chcemy przy tym wyraźnie i bezdyskusyjnie podkreślić, że jako fizjoterapeuci obecnie wykonujemy samodzielny zawód medyczny. Biorąc udział w leczeniu zdiagnozowanego pacjenta, jesteśmy odpowiedzialni za jego zdrowie i życie. Niejednokrotnie wykonujemy zadania dotyczące wielu aspektów terapii. Nasza wiedza i umiejętności pozwalają nam samodzielnie prowadzić diagnostykę funkcjonalną i badania dla potrzeb fizjoterapii. Prowadzimy również sprawozdawczość w tym zakresie. To my kwalifikujemy, planujemy i prowadzimy fizykoterapię, kinezyterapię i masaż. Posiadamy uprawnienia do zlecania wyrobów medycznych. Jesteśmy zaangażowani w działalność fizjoprofilaktyczną, polegającą na popularyzowaniu zachowań prozdrowotnych oraz kształtowaniu i podtrzymywaniu sprawności i wydolności osób w różnym wieku, w celu zapobiegania niepełnosprawności. Mamy uprawnienia do wydawania opinii i orzeczeń odnośnie do stanu funkcjonalnego osób poddawanych fizjoterapii oraz jej przebiegu. Wreszcie - jako jedni z nielicznych spośród przedstawicieli zawodów medycznych - posiadamy wiedzę i umiejętności niezbędne w dobieraniu wyrobów medycznych zgodnie z potrzebami pacjenta oraz w edukowaniu pacjentów, jak się nimi posługiwać. 

Często mawiamy, że jesteśmy z pacjentem od narodzin do później starości, towarzysząc mu w profilaktyce i dochodzeniu do lepszej sprawności i lepszego poziomu funkcjonowania. Niestety, „system” w wielu aspektach jakby nie chciał tego zauważać, że nasza praca poprawia jakość życia ludzi.

Czy widzicie Państwo problemy związane z realizacją zapisów ustawy znowelizowanej 1 lipca 2022?

Tomasz Dybek: Doświadczenia ostatnich miesięcy pokazały, że problemów związanych z realizacją ustawy jest wiele. Zdajemy sobie sprawę, że wprowadzone podwyżki ustaliły wynagrodzenie minimalne. Jednak od 1 lipca 2022 r., gdy wynagrodzenia są finansowane wyłącznie w podwyższonych wycenach świadczeń, część placówek dysponuje pieniędzmi, które miały być przeznaczone na podwyżki i pokrywa nimi inne zobowiązania. Dlatego apelujemy o przywrócenie dotychczasowego sposobu wypłacania środków przeznaczonych na zwiększone wynagrodzenia, w których środki idą za zatrudnionym.

Uważamy, że po 1 lipca 2022 r. zabrakło wyraźnego zaznaczenia przez NFZ, że zwiększone środki na wycenę procedur leczniczych są dedykowane na podwyżki, związane ze wspomnianą ustawą. W wielu placówkach pracodawcy tłumaczyli się tym, że w związku ze wzrostem kosztów utrzymania (energia elektryczna, ogrzewanie, woda, posiłki, inflacja itp.), nie stać ich na realizację ustawy i podwyżki. Odbywało się to różnymi metodami. Znamy miejsca, np. wojewódzki szpital w Częstochowie, w których wszyscy magistrowie fizjoterapii (około 40 osób) zostali przeniesieni na stanowisko licencjata i w ten sposób dyrektor zaoszczędził ok. 500 zł na pojedynczym etacie. Taka jest, mniej więcej, różnica pomiędzy fizjoterapeutą zatrudnionym na stanowisku z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim, a stanowiskiem z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie studiów I stopnia lub technika fizjoterapii. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która z jednej strony dezawuuje edukację na poziomie akademickim, a z drugiej pokazuje ułomność systemu. 

Innym zagrożeniem dla pacjentów i fizjoterapii jest nierespektowanie przez pracodawców zapisów dotyczących specjalistów fizjoterapii. Są placówki, gdzie nagle specjalista fizjoterapii przestał być potrzebny. Z drugiej strony ten sam pracodawca, który nie uznaje specjalizacji fizjoterapeuty, wykazuje tego samego pracownika do NFZ jako specjalistę, aby dostać większy kontrakt. Są też sytuacje, w których specjalista fizjoterapii jest kierownikiem specjalizacji innego fizjoterapeuty, bo dana placówka posiada status ośrodka akredytowanego i wtedy jest uznany za specjalistę, ale na co dzień pracodawca nie uznaje swojego pracownika jako specjalisty fizjoterapii. To swoiste kuriozum. 

Przywołane sytuacje pokazują, że istnieje duża dowolność interpretacji przepisów ustawy przez pracodawców i tak naprawdę wszystko zależy od ich dobrej woli. Dlatego jeszcze raz podkreślamy, że dla dobra pacjenta, fizjoterapeuty i fizjoterapii, pieniądze powinny iść za fizjoterapeutą, a nie wpadać do koszyka, gdzie zostaną wydatkowane na inne cele.

Jakich płac realnie oczekiwałoby środowisko fizjoterapeutów?

Tomasz Dybek: Uważamy, że obecnie magister fizjoterapii powinien otrzymać wynagrodzenie minimalne na poziomie 1,5 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej i do tego będziemy dążyć.

Zupełnie osobny, ale najpilniejszy temat, to fizjoterapeuci zatrudnieni w Domach Pomocy Społecznych (DPS). W tych placówkach przedstawiciele naszego zawodu znajdują się w sytuacji wręcz dramatycznej. Nie obowiązuje tam ustawa o najniższym wynagrodzeniu. Fizjoterapeuci pracują tam z bardzo trudnym i wymagającym pacjentem, a mimo tego dostają skandalicznie niskie wynagrodzenia. Jako prezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów, ale jednocześnie jako przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Fizjoterapii (OZZPF) deklaruję, że w najbliższych tygodniach szczególnie chcemy zająć się tą sprawą. Pracownicy grożą akcją protestacyjną w DPS-ach, a nawet odejściem z pracy. Sytuacja jest bardzo poważna i dlatego apeluję do przedstawicieli MZ i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej o dialog, aby rozwiązać ten problem. Fizjoterapia to ważna dziedzina. Pozwala pacjentowi lepiej funkcjonować. Nasza praca, to nie koszt, to inwestycja w zdrowie i sprawność Polaków.

Polecamy także:

K. Ptok o wynagrodzeniach pielęgniarek i położnych: jest chaos

ZUS: 27 mln zwolnień w 2022 r., co wśród przyczyn?

Prof. Jankowski: co dziesiąty Polak po zawale umiera w ciągu roku