Autor : Magdalena Kopystyńska
2022-05-17 10:57
Nowy raport opublikowany przez federalną agencję CDC (Centers for Disease Control and Prevention) nie pozostawia złudzeń. Przedawkowanie substancji psychoaktywnych było bezpośrednią przyczyną śmierci ponad 100 tys. osób w 2021 roku w skali kraju, a tylko w XXI wieku liczba ta przekroczyła milion.
Raport, który ujrzał światło dzienne 11 maja tego roku, po raz kolejny pokazuje jak duża jest skala tego problemu. Szacunkowa liczba zgonów na skutek przedawkowania narkotyków w 2021 roku to 107,6 tys., co stanowi 15 proc. wzrost w stosunku do 93,6 tys. z roku 2020.
Aż 71,2 tys. Amerykanów zmarło na skutek przedawkowania fentanylu – niezwykle silnego opioidu, wykorzystywanego głównie przy znieczulaniu pacjentów szpitalnych. Metaamfetamina stanowiła bezpośrednią przyczynę śmierci blisko 33 tys. osób, natomiast kokaina 24,5 tys. osób.
Tegoroczne dane nie są niestety niczym nowym, ponieważ wzrost liczby ofiar przedawkowania substancji psychoaktywnych można obserwować już od wielu lat. Wedle szacunków całkowita liczba osób, które straciły w Stanach Zjednoczonych życie od początku XXI wieku, w związku z przedawkowaniem przekroczyła milion.
Na wyjątkowo tragiczne statystyki z ostatniego okresu wpływa kilka czynników. Po pierwsze fentanyl, który w postaci białego proszku jest bardzo łatwo zmieszać z innymi narkotykami, a którego dawka śmiertelna jest niska. Nielegalna produkcja oraz dystrybucja fentanylu jest dla zorganizowanych grup przestępczych, tańsza i prostsza od na przykład heroiny. Substancja ta ponadto niezwykle silnie uzależnia, co dodatkowo pogarsza sytuację.
- Znacznie więcej osób, w tym tych, które zażywają narkotyki okazjonalnie, jest narażonych na działanie tych silnych substancji, mogących powodować przedawkowanie nawet przy stosunkowo niewielkiej dawce – powiedziała Nora Volkov, szefowa Narodowego Instytutu ds. Narkomanii, będącego częścią amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia.
Drugim czynnikiem jest okres pandemiczny, który przyczynił się do zubożenia wielu osób, obniżając poziom ich życia, niejednokrotnie pozbawiając też pracy. Kryzys wywołany pandemią COVID-19 w Stanach Zjednoczonych pogłębił także procesy izolacji społecznej, pogarszając ogólną kondycję psychiczną, a część osób z problemami egzystencjalnymi dodatkowo popychając w stronę uzależnienia.
Trzeci element to brak jednolitych rozwiązań systemowych, które skutecznie zwiększyłyby zakres pomocy dla osób zmagających się z problemem.
Poniższy wykres przygotowany przez agencję CDC ukazuje dynamiczny wzrost liczby ofiar przedawkowań na przestrzeni ostatnich lat w Stanach Zjednoczonych:
Biały Dom w odpowiedzi na kryzys ogłosił krajową strategię kontroli narkotyków. Powołany niedawno przez Prezydenta Bidena dr. Rahul Gupta jest pierwszym lekarzem na stanowisku dyrektora Krajowego Biura ds. Polityki Kontroli Narkotyków, co może mieć na celu zmianę postrzegania problemu. Część obecnie przyjętej strategii to zapewnienie osobom uzależnionym sterylnego sprzętu, chociażby igieł, co ma zmniejszyć ryzyko śmierci lub nabycia chorób zakaźnych. Wprowadzone zostały do użytku specjalne paski testowe, które w prosty i szybki sposób pozwalają wykryć obecność fentanylu w zażywanych substancjach. W Nowym Jorku powstały miejsca, tzw. bezpiecznej konsumpcji, w których osoby zmagające się z uzależnieniem mogą zażywać narkotyki pod kontrolą lekarzy. Ten pomysł budzi jednak spore kontrowersje i jest w dalszym ciągu analizowany i konsultowany, by zoptymalizować efekty i finalnie przeciwdziałać, a nie powiększać skalę problemu narkomanii.
W Cleveland, w stanie Ohio toczy się postępowanie mające na celu ustalenie w jakim stopniu sieci aptek należących do olbrzymich koncernów handlowych przyczyniły się do pogłębienia kryzysu opioidowego. Badana jest przede wszystkim kwestia lekkomyślnej, nienadzorowanej dystrybucji ogromnych ilości tabletek przeciwbólowych.
Mark Lanier, prawnik reprezentujący dwa hrabstwa ze stanu Ohio powiedział, że CVS Health Corp (CVS.N), Walgreens Boots Alliance Inc (WBA.O) i Walmart Inc (WMT.N) powinny sfinansować lokalny plan walki z tamtejszym kryzysem opioidowym o wartości 878 mln dolarów.
Podobne dochodzenia miały już miejsce w przeszłości, a Ohio nie jest aktualnie jedynym stanem USA, w którym sąd bada potencjalny wpływ handlowych i farmaceutycznych gigantów na liczbę zgonów z powodu przedawkowań.
Czytaj najnowsze:
Leczenie uchodźców: nowe dane. Koszty jednak będą większe?
Zdaniem OFO 32,5 mld zł z budżetu powinno trafić do pacjentów
TYDZIEŃ W ZDROWIU: wydarzenia w ochronie zdrowia (16-22.05 2022)
magdalena.kopystynska@cowzdrowiu.pl