Autor : Magdalena Kopystyńska
2022-10-20 16:58
Przesiewowe badania profilaktyczna w kierunku raka płuca wśród osób z grup ryzyka redukują ryzyko zgonu o nawet 30 proc. Niestety, z programu bezpłatnej niskodawkowej tomografii komputerowej skorzystało zaledwie ponad 2 tysiące osób, choć pali 8 mln Polaków. Tymczasem rak płuca jest jednym z najczęściej diagnozowanych i najgorzej rokujących nowotworów, i nadal stanowi główną przyczynę zgonów z przyczyn onkologicznych w Polsce.
Podczas konferencji (17 X br.) poświęconej świadomości Raka Płuca w ramach ogólnopolskiej kampanii „Pogoń Raka! Skojarz Fakty!” eksperci podkreślali, że odpowiednia profilaktyka i wczesne wykrycie choroby, a także zastosowanie nowoczesnego leczenia mają kluczowy wpływ na rokowania chorego. Zaznaczyli, że badań przesiewowych nie należy się bać, bo ratują życie.
Z badań niskodawkową tomografią komputerową mogą skorzystać osoby z grupy ryzyka – czyli po 50. roku życia, które od 20 lat palą co najmniej paczkę papierosów dziennie albo rzuciły palenie w ciągu ostatnich 15 lat lub spełniają kryteria określone w ramach Ogólnopolskiego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca zawarte na stronach Fundacji To się leczy. W Polsce prowadzi je 31 ośrodków.
Co ważne, na badanie przesiewowe nie jest wymagane skierowanie od lekarza. Także osoby, które zauważyły u siebie niepokojące objawy powinny zwrócić się niezwłocznie do lekarza rodzinnego lub pulmonologa. Wśród takich symptomów wymienia się przewlekły kaszel lub zmiany jego charakteru, nawracające zapalenia płuc i oskrzeli, odkrztuszanie wydzieliny z zabarwieniem krwi, długotrwałą chrypkę, bóle kostne, np. barku, biodra, żeber czy kręgosłupa, znaczną utratę wagi, częste pocenie się oraz stany podgorączkowe.
- Kluczowe jest wykrycie raka płuca we wczesnym stadium choroby. Dlatego tak ważne jest badanie przesiewowe, wykonane za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej, które pozwala wykryć nawet bardzo małe zmiany w płucach, niezauważalne na zdjęciu rentgenowskim, przy jednoczesnym użyciu niższej dawki promieniowania- podkreślał prof. Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
Objawy raka płuca na początku choroby są dość niespecyficzne, dlatego bywają bagatelizowane przez samych pacjentów i pomijane w wywiadzie lekarskim. Zazwyczaj guz wykrywany jest przypadkowo, przy okazji innych zleconych badań. Rak płuca jest w 80 proc. rozpoznawany w zaawansowanym stadium choroby, kiedy pacjent ma już ograniczone możliwości leczenia.
Prof. Tadeusz Orłowski wspomniał, że jeszcze do niedawna pacjent, u którego wykryto już rozsianego raka płuca nie miał żadnych opcji terapeutycznych. Tymczasem dziś rak płuca staje się nawet chorobą przewlekłą. Prof. Dariusz M. Kowalski, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca poinformował, że w wybranych grupach pacjentów z rozsianym nowotworem w zaawansowanym stadium, dzięki nowoczesnej diagnostyce i celowanemu leczeniu 5 -letnie przeżycia uzyskuje się nawet u 32 proc. chorych.
- Obecnie coraz częściej, również w przypadku raka płuca, podstawą podejmowania decyzji terapeutycznych jest podłoże molekularne nowotworu, dlatego wykonanie zaawansowanej diagnostyki molekularnej już na samym początku jest kluczowym i niezbędnym elementem wyznaczającym kierunek procesu terapeutycznego – dodał. - Ministerstwo Zdrowia sukcesywnie poszerza wachlarz terapii, jednak nadal czekamy na możliwość wdrożenia terapii podwójną immunoterapią, połączoną ze zmniejszoną liczbą cykli chemioterapii, jak też na włączenie immunoterapii w leczeniu międzybłoniaka opłucnej oraz kilku innych ważnych terapii, w tym adjuwantowej pooperacyjnej – wskazała Aleksandra Wilk, koordynator Sekcji Raka Płuca Fundacji To się Leczy.
Główną przyczyną rozwoju raka płuca jest wieloletnie palenie lub narażenie na dym papierosowy.
- Gdybyśmy wyeliminowali nikotynizm, rak płuca stanowiłby niewielki odsetek wśród nowotworów – zauważył prof. Tadeusz Orłowski.
Dr Paweł Koczkodaj z Narodowego Instytutu Onkologii-Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie poinformował, że Polska jest w czołówce krajów o największym odsetku młodzieży korzystających z e-papierosów. - Wiemy, jak trudno jest wyjść z nałogu, dlatego wspieramy inicjatywy, które edukują i zmieniają świadomość otoczenia, a przede wszystkim palaczy - bo to nie jest droga jednokierunkowa. Każdy może zrobić krok ku zdrowiu - dodała Magdalena Cedzyńska, psycholog i kierownik Poradni Pomocy Palącym. Ubolewała, że ze względu na słabe finansowanie w Polsce działa tylko kilka poradni. Pacjent może dostać tam leki pomagające rzucić palenie oraz wsparcie psychologiczne.
Zdarza się jednak, że osoby, które nigdy nie paliły chorują na tego typu nowotwór. Czynnikami, które również wpływają na możliwość rozwinięcia się nowotworu płuca są: zanieczyszczenie powietrza, obciążenia genetyczne i wiek.