Autor : Aleksandra Kurowska
2021-04-15 09:21
Od 16 kwietnia liczba farmaceutów pracujących w szpitalnych aptekach i działach farmacji będzie uzależniona od liczby łóżek i stanowisk dializacyjnych wykorzystywanych w danym szpitalu, a sami farmaceuci będą mieli obowiązek niezwłocznego przedstawienia poświadczeń podnoszenia kwalifikacji zawodowych - przypomina NIK. Podkreśla, że zmiany wchodzą po kontrolach organizowanych przez tę instytucję.
To, że Najwyższa Izba Kontroli, swymi działaniami nie raz mobilizowała ministerstwa i posłów do działań w obszarze ochrony zdrowia nie ulega wątpliwości. Raporty i kontrole - bardziej lub mniej trafne - mają ten walor, że są realizowane w pewnym sensie z zewnątrz systemu i wychwytują np. rzeczy, do których w środowisku się przyzwyczajono.
W przypadku zmian w prawie farmaceutycznym NIK podkreśla, że są one de lege ferenda, zgłoszonych przez kontrolerów NIK po kontroli działania aptek szpitalnych i działów farmacji szpitalnej. Warto przypomnieć, że zabiegał o to samo od lat samorząd zawodowy aptekarzy, choć z dużo mniejszym zaangażowaniem patrząc na skalę działań, niż np. o rozwiązanie Apteka dla Aptekarza.
Co wynikało z kontroli?
W 2017 r. poznańska Delegatura Najwyższej Izby Kontroli przeprowadziła kontrolę „Funkcjonowanie aptek szpitalnych oraz działów farmacji szpitalnej”, której celem była m.in. ocena realizacji usług farmaceutycznych w szpitalach. Wyniki tej kontroli wykazały, że gospodarowanie lekami w szpitalach oraz funkcjonowanie w nich aptek i działów farmacji nie zapewniało bezpiecznego procesu leczenia. Część nieprawidłowości zagrażało wręcz życiu pacjentów.
Nie zawsze w ogóle w placówce leczniczej był farmaceuta. Wtedy w aptekach/ działach farmacji dochodziło do realizowania usług farmaceutycznych przez osoby do tego nieuprawnione. -Był to istotny czynnik, obniżający poziom bezpieczeństwa farmakoterapii szpitalnej. Praktyka ta, wynikająca najczęściej ze zbyt małej obsady kadrowej, naruszała obowiązek zawarty w przepisie art. 92 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne - zwraca uwagę NIK.
Jakie wnioski miał NIK?
Najwyższa Izba wskazała, że potrzebne jest ustawowe ustalenie minimalnych norm zatrudnienia farmaceutów w aptekach szpitalnych i działach farmacji. I tak się stało. Wprowadzono zapisy uzależniające wymagany poziom zatrudnienia farmaceutów w aptekach i działach farmacji od liczby wykorzystywanych w szpitalu łóżek i stanowisk dializacyjnych.
Farmaceuta musi spełnić warunki
-Ustalenia kontroli wykazały także, iż w większości skontrolowanych szpitali, ich dyrektorzy nie pozyskiwali od farmaceutów zatrudnionych w aptekach i działach farmacji informacji o odbyciu przez nich wymaganych szkoleń. Kierownictwo podmiotów leczniczych nie miało zatem informacji, czy w szpitalach usługi farmaceutyczne świadczone były przez osoby spełniające odpowiednie wymagania dot. kwalifikacji i wiedzy zawodowej. Główną przyczyną tego stanu rzeczy był brak odpowiedniej regulacji w obowiązujących przepisach, dlatego Izba zwróciła się do Ministra Zdrowia o podjęcie działań legislacyjnych w celu wprowadzenia do Prawa farmaceutycznego wymogu monitorowania przez dyrektorów szpitali odbywania przez farmaceutów obowiązkowych szkoleń - przypomina NIK.
Teraz farmaceuci zostali zobowiązani do niezwłocznego przedstawienia pracodawcy, dokumentu poświadczającego udział w formach podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Zarówno obowiązek zapewnienia przez dyrektorów szpitali minimalnej normy zatrudnienia farmaceutów jak i wymóg informowania przez nich dyrektorów szpitali o odbyciu wymaganych szkoleń, wejdą w życie z dniem 16 kwietnia 2021 r.
Nie wszystko takie proste
Sam zapis o liczbie farmaceutów jako pomysł jest dobry. Ale szefowie różnych typów placówek podkreślają, że w ogóle nie uwzględnia specyfiki ich działania. Te same wymogi obejmują placówki, gdzie jest duża rotacja pacjentów, w różnym wieku, często w stanach nagłych jak i te, które tygodniami czy wręcz latami zajmują się pacjentami chorymi przewlekle, o ustalonej i bardzo rzadko zmienianej farmakoterapii.
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl