Autor : Agata Szczepańska
2023-12-12 17:20
Wzrośnie stawka za sporządzenie leku w aptece, tzw. taksa laborum. Nie będzie już określona kwotowo, ale zależeć będzie od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Farmaceuci od dawna czekali na tę zmianę, bowiem kwota ta nie była podwyższana od 11 lat.
Zmiany wprowadzić ma konsultowany właśnie projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Do końca tygodnia można zgłaszać do niego uwagi.
Podstawową wprowadzaną nim zmianą jest określenie nowego sposobu ustalania stawki taksy laborum jako kosztu wykonania leku recepturowego, przez ustalenie jej jako równowartości określonego procentu (0,75 proc. albo 1,5 proc.) od stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Taksa (taxa) laborum to opłata stanowiąca wynagrodzenie za wykonanie leku recepturowego.
Jak podkreślają autorzy projektu, koszt wykonania leku ma wiele składowych, a ustalenie optymalnej stawki taksy laborum wymaga uwzględnienia czasu niezbędnego do sporządzenia leku, kosztu zużytych materiałów niepodlegających wycenie, kosztów eksploatacyjnych, a także kosztu samej pracy związanej z wykonaniem leku recepturowego.
Przypominamy: Leki 2024: styczniowa lista refundacyjna już opublikowana
W przypadku leków niejałowych procedury wykonania są uproszczone, natomiast w przypadku leków jałowych apteka ponosi dodatkowy koszt związany z koniecznością zachowania odpowiedniej klasy czystości. Przygotowując lek recepturowy wymagający jałowych warunków (sporządzanego w warunkach aseptycznych), farmaceuta zobowiązany jest do utrzymania odpowiednich standardów pracy gwarantujących wysoką czystość mikrobiologiczną - należy odpowiednio przygotować stanowisko pracy, zastosować środki do dezynfekcji, ścierki bezpyłowe, rękawice jałowe czy przeprowadzać sterylizację stanowiska lampą UV przez minimum 30 minut.
Wykonanie leku wymaga również użycia utensyliów, takich jak mieszadła jednorazowe czy tuby, a także sączki jednorazowe, igły lub strzykawki, które nie są uwzględniane w wycenie leku. Jeśli nie jest możliwe wykorzystanie jednorazowego sprzętu, stosuje się sterylizację suchym gorącym powietrzem (przy temperaturze 160°C – 120 minut), a także jednorazową odzież ochronną (np. fartuch, czepek, rękawiczki). Ponadto użytkowany sprzęt wymaga regularnych przeglądów i badań sprzętu, zaś samo jego użytkowanie, np. loży laminarnej, czy sterylizatora, generuje podwyższone zużycie energii elektrycznej.
- Co natomiast najważniejsze, podstawowy koszt w analizowanym procesie generuje czas poświęcony przez pracownika apteki na wykonanie leku recepturowego. Wszystkie wymienione wyżej elementy powinny być rekompensowane taksą laborum, stąd jest w najwyższym stopniu uzasadnione, aby jej stawka została zdecydowanie podwyższona względem jej dotychczasowej wysokości – przekonują projektodawcy.
Przypominamy: Nowa lista darmowych leków 65 plus: co się zmieni od 1 stycznia 2024?
Tymczasem obowiązujące stawki taksy laborum (wynoszące 12,33 zł i 24,66 zł w przypadku leku jałowego) nie były waloryzowane od przeszło 11 lat. Powiązanie ich z kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę pozwoli na dynamiczne, a przede wszystkim automatyczne (niewymagające zmian w przepisach), waloryzowanie stawek.
- Docelowa stawka brutto (31,2 zł i 63,64 zł dla leku jałowego) już w momencie wejścia rozporządzenia w życie przekroczy 2,5-krotność stawki dotychczasowej, co w ocenie projektodawcy będzie zmianą odczuwalną w sposób znaczący przez podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne – czytamy w uzasadnieniu projektu.
W myśl zaproponowanych przepisów przejściowych recepta na lek recepturowy dostarczona aptece przed wejściem w życie projektowanych zmian, zostanie zrealizowana z uwzględnieniem taksy laborum obowiązującej dotychczas – w momencie dostarczenia recepty.
Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia za 2022 r. wynika, że uzysk aptek z tytułu taksy laborum wyniósł 38,24 mln zł (24,42 mln zł taksa za leki jałowe i 13,82 mln zł taksa za leki niejałowe). Liczba zrealizowanych ryczałtów na leki recepturowe wyniosła 626 tys. 842 (dla leków jałowych) i 1 mln 980 tys. 578 (dla leków niejałowych). Daje to średnią wartość taksy za jeden ryczałt leku na poziomie ok. 15 zł.
Marża apteczna za lek recepturowy (będąca zyskiem apteki i liczona od kosztów składników i taksy) wyniosła w 2022 r. 113,16 mln zł, z czego wysokość tej kwoty wynika przede wszystkim z cen surowców farmaceutycznych.
Przypominamy: Recepty wystawiane przez lekarzy weterynarii - NIA wydała komunikat
- W wyniku braku waloryzowania od lat stawki taksy laborum wytworzył się negatywny mechanizm kompensowania tego wielkością uzysku z marży aptecznej, poprzez kupowanie składników po zawyżonych cenach, co tylko napędzało wydatki płatnika publicznego na recepturę – czytamy w ocenie skutków regulacji. W 2022 r. refundacja kosztów surowców farmaceutycznych wyniosła 437,60 mln zł, czyli 79,45 proc. wartości całkowitej refundacji związanej z recepturą (550,76 mln zł).
W ocenie projektodawców wprowadzenie od 1 stycznia 2024 r. limitu finansowania dla surowców farmaceutycznych oraz zmienionej stawki taksy laborum przyczyni się do wyeliminowania negatywnych zjawisk zauważanych w latach poprzednich. - W kolejnych działaniach będzie wymagane również dostosowanie marży aptecznej, której górny limit zależny jest obecnie od wysokości taksy laborum dla leków sporządzanych w warunkach aseptycznych (24,66 zł) i stanowi średnią wartość marży w przypadku refundowanych leków gotowych – wskazano w OSR.
Zakładając, że liczba ryczałtów wykonanych leków recepturowych byłaby taka sama jak w 2022 r., to wpływ proponowanych zmian taksy laborum będzie wyglądał następująco:
1 ryczałt | całość | |
taksa niejałowe | 31,82 zł | 63 mln zł |
taksa jałowe | 63,64 zł | 40 mln zł |
marża max | 63,64 zł | 166 mln zł |
Polecamy także:
Nowa szczepionka przeciw COVID-19: skuteczność, działania niepożądane
NFZ: tegoroczny budżet na refundację wykorzystany w ponad 78 proc.
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl