Autor : Anna Rokicińska
2020-11-25 11:58
Scentralizowanie systemu raportowania danych o liczbie zakażeń Sars-CoV-2 sprzeczne z konstytucyjnym prawem do informacji publicznej – stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar w piśmie do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego. Powiatowe sanepidy i tak będą miały obowiązek podawania tych danych na każdy wniosek obywatela.
Już wczoraj pisaliśmy o tym, że nowy, centralny model raportowania danych o zakażeniach koronawirusem nie służy wiarygodności tych danych, a powiatowe sanepidy nie powinny otrzymywać zakazów publikacji swoich danych na stronach internetowych.
Jakie wątpliwości w sprawie centralnego raportowania ma RPO?
Jak pisze RPO, scentralizowanie podawania danych o liczbie zakażeń koronawirusem jest sprzeczne z konstytucyjnym prawem do informacji publicznej, które zakłada jak najszerszy i jak najłatwiejszy dostęp do publicznych danych. Dotychczas dane te podawały lokalne sanepidy
Zmiana modelu raportowania może jednak dodatkowo je obciążyć - wskazuje Bodnar.
Będą one bowiem musiały udzielać informacji publicznej o liczbie zakażeń na każdy wniosek obywatela. Według informacji mediów od 24 listopada 2020 r. sanepidy zaprzestają publikowania na swoich stronach internetowych danych na temat koronawirusa. Mają być one teraz być prezentowane na szczeblu centralnym.
Jak pisze RPO, według 19-letniego Michała Rogalskiego, który stworzył i wraz z wolontariuszami prowadził taką obywatelską bazę danych o koronawirusie, to odcinanie obywateli od podstawowych danych. A baza ta wskazywała na rozbieżności między danymi sanepidów i MZ.
Z dużym zaniepokojeniem RPO przyjął informację mediów o wprowadzeniu przez Głównego Inspektora Sanitarnego swoistego zakazu publikowania przez wojewódzkie i powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne danych o liczbie zakażeń wirusem SARS-CoV-2, potwierdzonych w danym województwie i powiecie.
Jak wynika z informacji MZ w serwisach społecznościowych, ma to związek ze scentralizowaniem podawania tych danych (mają być publikowane "do poziomu powiatu" na stronach rządowych).
Centralizacja nie wyklucza publikowania danych na stronach powiatowych sanepidów
Jak pisze RPO, inicjatywa podawania tego rodzaju danych w jednym miejscu jest niezwykle cenna. Jako strażnik konstytucyjnych wolności i praw jednostki, RPO nie może jednak przejść do porządku dziennego nad tą sprawą. „Zakaz taki jest bowiem nie do pogodzenia z aksjologią konstytucyjnego prawa do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji). Zakłada ono jak najszerszy i jak najłatwiejszy dostęp do publicznych danych. Jest to jeden z najistotniejszych środków sprawowania przez obywateli kontroli nad sposobem wykonywania władzy publicznej. W odniesieniu do danych na temat liczby zakażeń okazał on skuteczność, skoro pozwolił na identyfikację i naprawienie nieprawidłowości, które – biorąc pod uwagę okoliczności – mogą mieć miejsce” - pisze Rzecznik.
Czy powiatowe sanepidy będą dodatkowo obciążone?
Adam Bodnar obawia się również, że przyjęty model raportowania może spowodować dodatkowe obciążenie pracowników poszczególnych powiatowych i wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych. Informacja sanepidu o liczbie zakażeń w danym powiecie (województwie) stanowi bowiem informację publiczną w rozumieniu ustawy z 6 września 2001 r. Nieudostępnienie jej przez dany podmiot na stronach BIP - czego będziemy świadkami – zrodzi obowiązek udostępniania jej indywidualnie na każdy wniosek (art. 10 ust. 1 ustawy). W obecnych, powszechnie znanych warunkach funkcjonowania sanepidu, wydaje się to zbędnym, acz wymaganym przez prawo, obciążeniem. Dlatego Adam Bodnar zwraca się do ministra zdrowia Adam Niedzielskiego o stanowisko. Prosi też o podanie szczegółów zapowiadanej centralizacji informowania o liczbie zakażeń koronawirusem.
Co na to Ministerstwo Zdrowia?
Ministerstwo Zdrowia w tej sprawie dyskutuje z Rzecznikiem w mediach społecznościowych. „Obywatele nie dowiedzą się już od sanepidów o skali zakażeń w ich regionie. To koniec bazy prowadzonej przez 19-letniego M. Rogalskiego @micalrg - powinniśmy mu dziękować za dotychczasową działalność obywatelską, a nie utrudniać pracę. Wyst. do @MZGOVPL” - napisał RPO.
Resort odpowiedział „Panie Rzeczniku, wszyscy dowiedzą się na bieżąco, jak wygląda sytuacja zakażeń w powiatach, ze strony: http://gov.pl/raport-zakazen. Polecamy zapoznać się ze stroną” - napisało MZ.
Źródło: RPO
Polecamy także:
Ruszyło raportowanie zakażeń na poziomie powiatów na jednej www
Ponad 15 tys. nowych zakażeń, zmarły 674 osoby