Autor : Anna Gumułka
2024-03-25 10:44
We krwi pacjentów z niektórymi z chorobami układu krwiotwórczego oraz w trakcie terapii przeciwnowotworowej może występować obniżona liczba granulocytów, białych krwinek pełniących ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Powstająca na Uniwersytecie Jagiellońskim metoda pozwala przyspieszyć ich produkcję, skutkując zwiększeniem ich ilości we krwi – poinformowała w poniedziałek krakowska uczelnia.
Jak przypomina w komunikacie, w zdrowym organizmie prawidłowo funkcjonujący szpik kostny jest odpowiedzialny za produkcję i różnicowanie komórek krwi z krwiotwórczych komórek macierzystych, następnie dojrzałe i funkcjonalne komórki są uwalniane do krwioobiegu.
Czasem te procesy zostają jednak zaburzone. U pacjentów w trakcie terapii antynowotworowej lub z niektórymi chorobami układu krwiotwórczego obserwuje się obniżoną liczbę granulocytów obojętnych (neutrofili) - to neutropenia. W takim przypadku organizm jest pozbawiony naturalnych mechanizmów obronnych i narażony na bardzo niebezpieczne infekcje.
Standardowo pacjentowi z neutropenią podawane jest rekombinowane białko G-CSF (ang. granulocyte colony-stimulating factor), które nasila produkcję komórek progenitorowych i granulocytów w szpiku kostnym oraz ich uwalnianie do krwioobiegu. Terapia ta ma na celu przywrócenie prawidłowej liczby komórek we krwi.
Poza leczeniem neutropenii, G-CSF jest także używany do pozyskiwania krwiotwórczych komórek macierzystych do przeszczepienia. Obecnie izolacja takich komórek z krwi obwodowej dawcy jest bardzo często stosowana zamiast pobierania ich bezpośrednio ze szpiku.
Prof. Jaroszewicz: parwowirus B16 – są analogie do COVID-19
U niektórych pacjentów zastosowanie rekombinowanego białka G-CSF nie daje oczekiwanego efektu. Opracowane przez naukowców Uniwersytetu Jagiellońskiego rozwiązanie zakłada zastosowanie porfirynu kobaltu, szczególnie protoporfiryny IX kobaltu (CoPP), zamiast samego białka G-CSF. Podanie tego związku podnosi poziom endogennego G-CSF oraz innych czynników mobilizujących we krwi, wskutek czego komórki są uwalniane do krwioobiegu.
Wynalazek jest chroniony patentami. Dalsze prace nad jego rozwojem prowadzą naukowcy Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ w ramach projektu "Opracowanie nowej strategii mobilizacji komórek ze szpiku kostnego do krwi w celu terapii chorób układu krwiotwórczego" realizowanego w ramach programu "Lider", finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Projekt ma na celu podniesienie gotowości technologicznej wynalazku m.in. zoptymalizowanie dawki i długość terapii za pomocą CoPP, jak również porównanie efektywności zabijania patogenów przez granulocyty mobilizowane za pomocą CoPP oraz standardowo używanego leku, rekombinowanego G-CSF.
Centrum Transferu Technologii CITTRU poszukuje podmiotów zainteresowanych współpracą przy dalszej pracy nad innowacją.
Wartość projektu to 1,5 mln zł - tyle wynosiło wsparcie z budżetu państwa.
Polecamy także:
Jak przeliczać osocze i płytki na krew? Szykują się zmiany dla dawców
Zmiana dla 573 szpitali z sieci - jak ma być wyceniana akredytacja?
Rejestracja leków: jakie zmiany mają nastąpić w URPL?
Dziennikarka z blisko 25-letnim doświadczeniem. W latach 1999-2022 w PAP relacjonowała wydarzenia na Śląsku i w kraju, specjalizując się w tematyce zdrowotnej, społecznej, naukowej i kulturalnej. W 2004 była korespondentką PAP w Londynie. Kontakt: anna.gumulka@cowzdrowiu.pl