Autor : Anna Gumułka
2023-05-19 08:55
Zespoły Ratownictwa Medycznego w Krakowie, wezwane do pacjentów z opornym na leczenie nagłym zatrzymaniem krążenia (NZK) będą ich zawozić do szpitala, żeby podłączyć do ECMO – to urządzenie do pozaustrojowego natlenowania krwi. Dzięki temu chorzy będą mieli znacznie większą szansę na przeżycie z dobrym wynikiem neurologicznym i powrót do pełni zdrowia.
Szpital Uniwersytecki w Krakowie wspólnie z Krakowskim Pogotowiem Ratunkowym rozpoczyna właśnie wdrożenie projektu „eCPR dla Krakowa”, czyli pozaustrojowej resuscytacji krążeniowo-oddechowej z wykorzystaniem techniki Extracorporeal Membrane Oxygenation (ECMO).
- Nasz podstawowy cel to ratowanie ludzi z opornym na leczenie zatrzymaniem krążenia. Okazuje się bowiem, że wielu pacjentów z zatrzymanym krążeniem nie doznaje powrotu spontanicznego krążenia pomimo starań zespołów ratownictwa medycznego i umierają na miejscu wezwania. Ci, którym przywraca się je poprzez standardową resuscytację krążeniowo-oddechową, mają w związku z niedotlenieniem mózgu deficyty neurologiczne, a w efekcie ich stan zdrowia jest później daleki od tego w czasie sprzed incydentu zatrzymania krążenia, a szanse na przeżycie – mniejsze – wyjaśnia w rozmowie z CowZdrowiu jeden z koordynatorów programu Andrzej Morajda, ratownik medyczny i pielęgniarz.
GUS podsumował doraźną pomoc medyczną w 2022 r. Ile osób na SOR?
Lekarze od dawna przypuszczali, że zastosowanie ECMO w trakcie resuscytacji, jak i po powrocie spontanicznego krążenia może zwiększyć przeżywalność. Potwierdzające to badania naukowe – m.in. czeskiego zespołu pod kierownictwem prof. Jana Belohlavka - ukazały się pod koniec 2022 r.
- Przeżycie pacjentów z dobrym efektem neurologicznym może sięgać ok. 20 proc., jest więc o co walczyć. Środowisko krakowskich lekarzy i ratowników zdecydowało się podnieść rękawicę – podkreśla Andrzej Morajda.
Zdecydowano się na model czeski, czyli dowożenie pacjentów do ośrodka dysponującego ECMO. Jest też drugi model, gdzie to zespół jedzie z ECMO do pacjenta. Po zakończeniu szkoleń personelu, zespoły ratownictwa medycznego wezwane na terenie Krakowa do pacjenta w trakcie nagłego zatrzymania krążenia, będą go transportować do Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie lub 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Krakowie, gdzie chorzy będą podłączani do ECMO.
Lekarze z Ochojca uratowali życie ciężarnej – matki czworga dzieci
- Program nie mógłby istnieć bez dużego zaangażowania zespołu lekarskiego i pielęgniarskiego Oddziału Klinicznego Anestezjologii i Intensywnej Terapii, kierowanego przez prof. Jerzego Wordliczka wraz z jego zastępcą dr Tomaszem Drygalskim, ratowników Systemu Wczesnej Interwencji Terapeutycznej oraz zespołu Oddziału Klinicznego Kardiologii i Interwencji Sercowo-Naczyniowych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie kierowanego przez prof. Stanisława Bartusia.
Zespół pod kierownictwem prof. Wojciecha Szczeklika ze Szpitala Wojskowego dysponuje drugim ośrodkiem z ECMO. Jeden zlokalizowany jest w centrum, a drugi na obrzeżach Krakowa, a to ma ogromne znaczenie, bo pacjent musi trafić do szpitala i być podłączony do ECMO w ciągu godziny od wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia. Jeśli przekroczy się 60 minut, szansa na przeżycie z dobrym wynikiem neurologicznym chorego drastycznie spadają – relacjonuje Andrzej Morajda.
Do projektu "eCPR dla Krakowa" mogą zostać zakwalifikowani pacjenci w wieku od 18 do 65 lat, u których po wystąpieniu NZK rozpoczęto bezzwłocznie uciskanie klatki piersiowej – badania potwierdzają, że właśnie tacy pacjenci odnoszą największe korzyści z zastosowania ECMO w trakcie nagłego zatrzymania krążenia. – Liczymy na to, że dzięki naszym działaniom wrócą do pełnej sprawności fizycznej, intelektualnej, społecznej – podsumował Andrzej Morajda.
Koordynatorami projektu "eCPR dla Krakowa" w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie są: Andrzej Morajda, lek. med. spec. anestezjologii i intensywnej terapii Anna Kwinta i lek. med. spec. chorób wewnętrznych Piotr Bielański.
ECMO jest techniką pozaustrojowego utlenowania krwi. Ze względu na to, że system ten można wykorzystać również do wspomagania krążenia, zamiennie używany jest skrót ECLS - ExtraCorporeal Life Support. System ECLS/ECMO to pozaustrojowy układ zawierający pompę oraz oksygenator, pozwalający zastąpić przez pewien czas pracę płuc i/lub serca.
Wmurowano kamień węgielny pod Kampus Medyczny Kraków - Prokocim
Dziennikarka z blisko 25-letnim doświadczeniem. W latach 1999-2022 w PAP relacjonowała wydarzenia na Śląsku i w kraju, specjalizując się w tematyce zdrowotnej, społecznej, naukowej i kulturalnej. W 2004 była korespondentką PAP w Londynie. Kontakt: anna.gumulka@cowzdrowiu.pl