Autor : Agata Szczepańska
2024-04-04 15:27
Będą trzy nowe świadczenia wspierające rodziców w łączeniu aktywności zawodowej z wychowywaniem małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” oraz „aktywnie w domu”. Ile wyniosą? Kto będzie do nich uprawniony? Na co będzie można je wydać? Które zyskało już potoczną nazwę "babciowe"?
W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano projekt ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka „Aktywny rodzic”, wprowadzający tzw. babciowe.
To kolejny ze 100 konkretów na 100 dni, z którymi Koalicja Obywatelska szła do wyborów.
Przypominamy: Będzie nowe świadczenie. Jest projekt ustawy o bonie senioralnym
Aktualizacja: Pojawiły się już konkrety w sprawie "babciowego":
Babciowe 2024: rząd zdecydował. Ile i dla kogo? Od kiedy?
Projekt ustawy, jak deklaruje odpowiedzialny za jego przygotowanie resort rodziny i pracy, będzie częścią programu „Aktywny Rodzic” – systemowej strategii wspierania rodziców w łączeniu ról zawodowych z rolami rodzicielskimi. Kierowany jest do rodziców dzieci w tzw. wieku żłobkowym, zapewniając im różnorodne formy wsparcia w zależności od ich potrzeb i sytuacji życiowej.
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” oraz „aktywnie w domu”.
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” jest kierowane do aktywnych zawodowo rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. W ustawie zdefiniowana zostanie aktywność zawodowa, której poziom/rodzaj będzie uprawniał do otrzymywania świadczenia. Świadczenie to będzie przysługiwać w wysokości 1500 zł miesięcznie przez okres 24 miesięcy od 12 do 35 miesiąca życia dziecka.
Od rodziców będzie zależało na co przeznaczą te środki – będą mogli np. sfinansować z nich opiekę sprawowaną przez babcię (w tym emerytkę) na podstawie umowy uaktywniającej (umowy zawieranej z nianią). W przypadku wykorzystania przez rodziców umowy uaktywniającej, składki od tej umowy będą dodatkowo finansowane. Pozwoli to na dokonywanie corocznej waloryzacji wysokości emerytury osoby zatrudnianej na te umowę.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” zastąpić ma funkcjonujące obecnie dofinansowanie w wysokości do 400 zł do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekun.
Świadczenie to wynosić będzie 1500 zł, nie więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji opieki.
Świadczenie „aktywnie w domu” będzie stanowiło wsparcie dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie z dwóch wyżej opisanych świadczeń. Będzie to w szczególności dotyczyć sytuacji, gdy rodzice pozostaną nieaktywni zawodowo i nie będą mogli uzyskać prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub ich dziecko nie będzie uczęszczało do instytucji opieki i nie będą mogli pobierać świadczenia „aktywnie w żłobku”.
Świadczenie „aktywnie w domu” będzie przysługiwało na analogicznych zasadach, jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy, z tą różnicą, że świadczenie „aktywnie w domu” będzie można uzyskać na każde, w tym na pierwsze i jedyne dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Poza tym świadczenie „aktywnie w domu” będzie przysługiwało wyłącznie w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące (nie będzie możliwości pobierania świadczenia w wysokości 1000 zł przez 12 miesięcy, jak ma to miejsce w przypadku RKO).
Rodzic będzie miał możliwość, w miarę potrzeb i indywidualnej sytuacji, zmiany, nawet wielokrotnej, jednego świadczenia na inne. Przy czym na to samo dziecko, za dany miesiąc, może być pobierane tylko jedno świadczenie z tych trzech świadczeń.
Przypominamy: Świadczenie wspierające: ZUS przyznał 228 świadczeń
Autorzy projekty zwracają uwagę, że w kontekście wyzwań demograficznych, społecznych oraz ekonomicznych, z jakimi mierzy się Polska, konieczne są ułatwienia w łączeniu aktywności zawodowej rodziców z opieką nad dziećmi, przede wszystkim w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, czyli po zakończeniu urlopu rodzicielskiego, a przed osiągnięciem przez dziecko wieku uprawniającego do korzystania z opieki przedszkolnej.
- Macierzyństwo i obowiązki opiekuńcze są jedną z głównych przyczyn nierówności płci na rynku pracy. (...) W tym okresie zdecydowana większość kobiet ma, co do zasady, roczną przerwę, często związaną z korzystaniem z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, jednak część z nich wraca do pracy dopiero po kilku latach lub staje się trwale nieaktywna zawodowo. (…) Analiza aktywności rodziców dzieci na rynku pracy wskazuje, że wśród ojców-pracowników występuje stale wysoki poziom aktywności zawodowej bez względu na liczbę posiadanych dzieci. Natomiast w przypadku kobiet widoczne jest powiązanie ich aktywności zawodowej z liczbą posiadanych dzieci oraz wiekiem najmłodszego (lub jedynego) dziecka – wskazują projektodawcy.
Według danych Eurostatu wskaźnik zatrudnienia dla kobiet w wieku 20-49 lat w 2022 r. (ostatnie dane) z dziećmi w wieku do lat 6 wyniósł 66,1 proc. Współczynnik ten dla kobiet z jednym dzieckiem wyniósł 68,9 proc., z dwójką 68,2 proc. i z trójką lub więcej dzieci 56,2 proc.
Polecamy także:
Leszczyna: pigułka „dzień po” przed osiemnastką bez zgody rodziców
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl