Autor : Aleksandra Kurowska
2021-07-05 09:27
Dziś rząd przedstawił szczegóły zmian w wypłacie świadczeń dla 4,3 mln rodzin z dziećmi. Obsługę wypłaty 500 plus ma przejąć ZUS. Pieniądze wypłacane będą na konto.
Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wprowadziła do polskiego systemu prawnego nowe świadczenie - świadczenie wychowawcze zwane powszechnie programem „Rodzina 500+” lub „500+”.
Rząd twierdzi, że świadczenie to w wielu przypadkach jest kluczowe, zwłaszcza dla rodzin wielodzietnych, dla zapewnienia niezbędnej pomocy finansowej w wychowywaniu dzieci.
Obecnie z programu „Rodzina 500+” korzysta ponad 6,5 mln dzieci. Od momentu uruchomienia na program wydatkowano ponad 134 mld zł (stan na grudzień 2020 r.). Łączne koszty obsługi świadczenia 500+ w latach 2016-2020, czyli od początku funkcjonowania programu, wyniosły przeszło 1,6 mld zł.
I to właśnie o obcięcie tych kosztów w projekcie głównie chodzi.
- W obecnym kształcie programu obsługą spraw związanych ze świadczeniem wychowawczym zajmują się jednostki samorządu terytorialnego, tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta, a w sprawach wymagających decyzji i rozstrzygnięć związanych z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego, instytucją właściwą jest wojewoda. Ustawa dopuszcza możliwość składania wniosków w różnych formach, m.in. w formie papierowej, a wypłata świadczenia może następować w formie przekazu pocztowego, wypłaty gotówkowej lub przekazu bankowego - czytamy w opisie projektu.
ZUS przejmie obsługę
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zdaniem rządu ma odpowiednie kadry i systemy informatyczne i może sprawnie i efektywnie obsługiwać świadczenia 500+.
- Zakłada się ponadto wykorzystanie wyłącznie elektronicznych kanałów składania wniosków (w 2018 r. procent wniosków złożonych elektronicznie wynosił 32,3%, w 2019 r. 65,8%, zaś w pierwszych 4 miesiącach 2021 r. 84%) i wypłatę świadczeń jedynie w formie bezgotówkowej (wśród osób otrzymujących świadczenia na rzecz dzieci, takie jak świadczenia rodzinne czy wychowawcze, jedynie w zakresie niespełna 2 proc. osób uprawnionych wypłata odbywa się w innej formie niż na rachunek bankowy, czyli absolutnie marginalna liczba osób nie podaje rachunku bankowego do wypłaty) - czytamy w projekcie.
Mniejsze ryzyko COVID
W projekcie wspomina się też, że zmiana w wypłatach dodatkowo ogranicza ryzyko zakażenia COVID-19 poprzez eliminację ryzyka przenoszenia koronawirusa na dokumentach papierowych oraz środkach pieniężnych. Nie będzie też bezpośrednich kontaktów przy osobistym składaniu wspomnianych wniosków.
Zmiany dla osób migrujących
Poza elektronizacją wypłat będą też zmiany dotyczące przyznawania świadczenia wychowawczego w sprawach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Świadczenie to przysługiwać będzie w Polsce w pełnej wysokości niezależnie od ustalenia pierwszeństwa w wypłacie świadczeń w innym kraju. Rozwiązanie to dąży do zapewnienia osobom migrującym największej korzyści w zakresie uprawnień do świadczeń spośród oferowanych przez system rozporządzenia unijnego i przez ustawodawstwo krajowe.
Przechodzenie do ZUS w etapach
ZUS przejmie obsługę spraw na raty:
- dotyczące prawa do świadczenia wychowawczego za okresy sprzed 1 stycznia 2022 r. nadal będą realizowane, do zakończenia postępowania, przez dotychczasowe organy. Organy te będą również kontynuować wypłacanie świadczeń wychowawczych przyznanych przed 1 stycznia 2022 r. do końca okresu, na jaki zostały przyznane, tj. do 31 maja 2022 r. w okresie styczeń – maj 2022 r.;
- od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie wypłacał na bieżąco przyznawane przez siebie świadczenia wychowawcze oraz będzie od 1 lutego 2022 r. przyjmować wnioski na kolejne okresy, począwszy od okresu rozpoczynającego się 1 czerwca 2022 r.;
- w zakresie spraw dotyczących świadczeń wychowawczych przysługujących z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, przewiduje się ich docelowe wejście w życie począwszy od świadczeń należnych za kolejny okres, rozpoczynający się 1 czerwca 2022 r. Do 31 maja 2022 r. obsługą świadczeń wychowawczych podlegających koordynacji będzie zajmować się wojewoda, a organy samorządowe będą te świadczenia nadal wypłacać, do zakończenia okresu, na jaki zostały przyznane.
Zobacz także: projekt ustawy
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl