Autor : Magdalena Kopystyńska
2021-04-27 11:26
- Johnson & Johnson poinformował, że New England Journal of Medicine[i] opublikował dane z badania klinicznego ENSEMBLE fazy 3 dla jednodawkowej szczepionki przeciwko COVID-19, opracowanej przez Janssen Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson (Janssen). Pojedyncza dawka szczepionki zapobiegała hospitalizacji i zgonom u wszystkich uczestników badania, już po 28 dniach od szczepienia. Wykazano, że szczepionka jest skuteczna w zapobieganiu ciężkiej postaci choroby COVID-19 już po siedmiu dniach od szczepienia, a jej skuteczność wzrasta po ośmiu tygodniach od szczepienia. Wykazano również stałą skuteczność szczepionki przeciwko zakażeniom objawowym, w tym w RPA i Brazylii, gdzie występowały nowe warianty SARS-CoV-2.
Publikacja analizy pierwotnej następuje po ogłoszonych w styczniu ogólnych danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa, które wykazały, że badanie osiągnęło wszystkie pierwszo- i drugorzędowe punkty końcowe oraz, że jednodawkowa szczepionka COVID-19 firmy Johnson & Johnson zapobiegła hospitalizacji i zgonom wszystkich uczestników badania już po 28 dniach od szczepienia[ii]. Dane te wykazały, że pomimo dużej częstości występowania nowych wariantów SARS-CoV-2 wśród przypadków COVID-19 w tym badaniu, w tym południowoafrykańskiego wariantu linii B.1.351 i wariantu linii P2 wykrytego w Brazylii, szczepionka wykazała niezmienną skuteczność przeciwko zakażeniu objawowemu, a także ochronę przed hospitalizacją i zgonem związanymi z COVID-19 już po 28 dniach od szczepienia.
Dane z badania potwierdzają początek skuteczności po 7 dniach, zapobieganie hospitalizacji i zgonom
Dane z badania ENSEMBLE wykazały, że pojedyncza dawka szczepionki COVID-19 firmy Johnson & Johnson była w 85% skuteczna w zapobieganiu ciężkiej postaci choroby. Ponadto, w badaniu osiągnięto pozostałe punkty końcowe, dotyczące ochrony przed umiarkowaną lub ciężką postacią COVID-19 w 14. i 28. dniu po szczepieniu, osiągając 67 proc. skuteczności w 14. dniu po szczepieniu i 66 proc. skuteczności w 28. dniu po szczepieniu, z zapobieganiem hospitalizacji i zgonom związanym z COVID-19 u wszystkich uczestników (N=44 325). Poziom ochrony był ogólnie niezależny od rasy i grupy wiekowej, w tym u dorosłych w wieku powyżej 60 lat (N=14 672) oraz u osób z chorobami współistniejącymi i bez nich.
Początek skuteczności był widoczny siedem dni po szczepieniu w przypadku choroby ciężkiej i 14 dni po szczepieniu w przypadku choroby umiarkowanej do ciężkiej. Co ważne, skuteczność szczepionki nadal rosła po około ośmiu tygodniach od szczepienia, co stanowi medianę czasu trwania obserwacji wymaganą przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA).[iii] Dodatkowe dane zebrane po ogłoszeniu wstępnych wyników nie wykazały spadku ochrony w miarę upływu czasu, po obserwacji około 3 tys. uczestników przez 11 tygodni i 1 tys. uczestników przez 15 tygodni. Reaktogenność (reakcja na szczepienie) była większa w przypadku szczepionki Johnson & Johnson przeciwko COVID-19 w porównaniu z placebo, ale reakcje były na ogół łagodne do umiarkowanych i przemijające.
Zaobserwowano skuteczność szczepionki przeciwko nowopowstającym wariantom
Warianty obserwowane w trwającej analizie w badaniu ENSEMBLE obejmowały wariant B.1.351 (20H/501Y.V2), który zidentyfikowano w 95 proc. przypadków COVID-19 w Afryce Południowej, oraz wariant z linii P2, który zidentyfikowano w 69 proc. przypadków COVID-19 w Brazylii. W Afryce Południowej skuteczność szczepionki została utrzymana, z 64 proc. skutecznością przeciwko umiarkowanej do ciężkiej chorobie i 81,7 proc. przeciwko ciężkiej chorobie w 28. dniu po szczepieniu. Skuteczność została również utrzymana u uczestników w Brazylii, z 68,1 proc. skutecznością przeciwko umiarkowanej do ciężkiej chorobie i 87,6 proc. skutecznością przeciwko ciężkiej/krytycznej chorobie.
Przegląd i dopuszczenie do obrotu szczepionki COVID-19
Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (PRAC) Europejskiej Agencji Leków (EMA) przedstawił zaktualizowane wytyczne dotyczące stosowania szczepionki COVID-19 i potwierdził, że ogólny stosunek korzyści do ryzyka pozostaje pozytywny[iv]. W związku z tym firma Johnson & Johnson zaktualizuje charakterystykę produktu leczniczego i ulotkę dołączoną do opakowania szczepionki COVID-19, aby uwzględnić ważne informacje dotyczące diagnostyki i postępowania w przypadku tego bardzo rzadkiego zdarzenia niepożądanego. Po uzyskaniu rekomendacji PRAC, firma wznowi dystrybucję szczepionki Janssen COVID-19 w Unii Europejskiej (UE), Norwegii i Islandii. Jednodawkowa szczepionka COVID-19 firmy Johnson & Johnson otrzymała pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w trybie nadzwyczajnym (Emergency Use Authorization) w Stanach Zjednoczonych 27 lutego oraz warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu (Conditional Marketing Authorisation) przez Komisję Europejską 11 marca 2021 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała Wykaz zastosowań nadzwyczajnych 12 marca 2021 r., a Spółka otrzymała tymczasową rekomendację Strategicznej Doradczej Grupy Ekspertów (SAGE) ds. szczepień ochronnych dla WHO 17 marca 2021 r. Dodatkowe pozwolenia zostały przyznane w kilku krajach na całym świecie, a zgłoszenia są w toku.
Konstrukcja badania ENSEMBLE fazy 3
Badanie fazy 3 ENSEMBLE jest wielonarodowym, randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniem klinicznym z udziałem osób w wieku 18 lat i starszych. Badanie zostało zaprojektowane w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności szczepionki w ochronie przed umiarkowaną i ciężką postacią COVID-19, z oceną skuteczności w 14. i 28. dniu jako pierwszorzędowymi punktami końcowymi. Skumulowana częstość występowania ciężkich przypadków COVID-19 jest monitorowana przez cały czas trwania badania i zaczęła się różnić pomiędzy ramionami szczepionki i placebo w około siedem dni po szczepieniu. W badaniu wzięło udział łącznie 43 783 uczestników. Opublikowane w styczniu br. wstępne wyniki badania ENSEMBLE wykazały, że badanie spełniło wszystkie pierwszorzędowe i drugorzędowe punkty końcowe. Firma dąży do tego, aby wszyscy, którzy uczestniczą w badaniach klinicznych szczepionki przeciwko COVID-19, mogli uzyskać dostęp do szczepionki. Uczestnicy badania fazy 3 ENSEMBLE są nadal obserwowani przez okres do dwóch lat w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności. Dane mogą być aktualizowane w oparciu o bieżące analizy w celu określenia długoterminowego profilu bezpieczeństwa szczepionki oraz pełnego czasu trwania ochrony zapewnianej przez szczepionkę przeciwko COVID-19.
Dane demograficzne badania ENSEMBLE fazy 3
Badanie, prowadzone w ośmiu krajach na trzech kontynentach, obejmuje zróżnicowaną i szeroką populację, w tym 34 proc. (N= 14 672) uczestników w wieku powyżej 60 lat. W badaniu wzięło udział 44 proc. (N=19,302) uczestników w Stanach Zjednoczonych, 41 proc. (N=17,905) w Ameryce Środkowej i Południowej (Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru) i 15 proc. (N=6,576) w Afryce Południowej. Wśród uczestników na całym świecie 59 proc.to osoby rasy białej; 45 proc.to Latynosi i/lub Latynoski; 19 proc. to osoby rasy czarnej/afrykańskiej; 9 proc.to rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej/ amerykańscy Indianie/ rdzenni mieszkańcy Wysp Alaskańskich, a 3 proc. to Azjaci. W Stanach Zjednoczonych 74 proc. jest rasy białej; 14 proc. to Latynosi i/ lub Latynoski; 12 proc. to Czarni/ Afroamerykanie; 6 proc. to Azjaci, a 1 proc. to rdzenni Amerykanie. 41 proc. uczestników badania miało choroby współistniejące związane ze zwiększonym ryzykiem progresji do ciężkiego/ krytycznego COVID-19 (ogólnie 41 proc.), otyłość (28,5 proc.), cukrzyca typu 2 (7,3 proc.), nadciśnienie (10,3 proc.) lub HIV (2,8 proc.). Badaniem objęci byli również uczestnicy z innymi postaciami obniżonej odporności.
Informacje na temat dostępu do szczepionek i łańcucha dostaw
Firma dąży do zapewnienia globalnego dostępu do swojej szczepionki przeciwko COVID-19 w postaci pojedynczej iniekcji, na zasadzie non-profit, do wykorzystania w sytuacji pandemii. Jednodawkowa szczepionka Johnson & Johnson przeciwko COVID-19 może być przechowywana i dystrybuowana standardowymi kanałami właściwymi dla szczepionek i można ją z łatwością dostarczać do odległych miejsc. Szacuje się, że szczepionka zachowuje stabilność przez dwa lata w temperaturze -20°C i maksymalnie trzy miesiące w temperaturach chłodniczych od 2 do 8°C. Firma będzie dostarczać szczepionkę przy użyciu standardowego zimnego łańcucha dostaw, który stosowany jest w przypadku innych leków. Szczepionka przeciwko COVID-19 nie powinna być ponownie zamrażana, jeśli będzie dystrybuowana w temperaturze od 2 do 8°C.13.
Szczepionka Janssen przeciwko COVID-19
Szczepionka Johnson & Johnson przeciwko COVID-19 wykorzystuje platformę szczepionkową AdVac®, zastrzeżoną technologię, która została również wykorzystana do opracowania i produkcji zatwierdzonego przez Komisję Europejską schematu szczepionki przeciwko Ebola firmy Janssen oraz do skonstruowania badanych szczepionek przeciwko wirusowi Zika, RSV i HIV. Badania i rozwój szczepionki przeciwko COVID-19, w tym badanie kliniczne ENSEMBLE oraz dostawa dawek dla USA, były częściowo finansowane przy użyciu funduszy federalnych z U.S. Department of Health and Human Services, Office of the Assistant Secretary for Preparedness and Response, Biomedical Advanced Research and Development Authority (BARDA), w ramach umowy nr HHSO100201700018C, oraz we współpracy z National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), będącego częścią National Institutes of Health (NIH) w Departamencie Zdrowia i Usług Społecznych USA (HHS). Johnson & Johnson współpracuje z BARDA od 2015 r. nad innowacyjnymi rozwiązaniami dotyczącymi grypy, zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych oraz pojawiających się chorób zakaźnych, takich jak Ebola.
Źródło: Janssen-Cilag Polska
[i] Sadoff J., Gray, G., et al. Safety and Efficacy of Single-Dose Ad26.COV2.S Vaccine Against COVID-19. New England Journal of Medicine. 2021. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2021.
[ii] Janssen. Johnson & Johnson Announces Single-Shot Janssen COVID-19 Vaccine Candidate Met Primary Endpoints in Interim Analysis of its Phase 3 ENSEMBLE Trial. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2021.
[iii] FDA. Emergency Use Authorization for Vaccines to Prevent COVID-19 Guidance for Industry. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2021.
[iv] European Medicines Agency. COVID-19 Vaccine Janssen: EMA finds possible link to very rare cases of unusual blood clots with low blood platelets. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2021.
magdalena.kopystynska@cowzdrowiu.pl