Autor : Anna Jackowska
2023-07-19 14:29
Amerykańska Akademia Pediatryczna po raz pierwszy w tym roku uwzględniła leki przeciw otyłości w swoich wytycznych dotyczących leczenia otyłości u dzieci. Zgodnie z rekomendacjami, pediatrzy powinni oferować leki odchudzające młodzieży z otyłością w wieku od 12 lat, ale wraz z sugestią zmian diety i stylu życia.
Wskaźniki otyłości u dzieci nadal rosną w Stanach Zjednoczonych, dotykając prawie 1 na 5 dzieci i nastolatków w wieku od 2 do 19 lat. Eksperci wzywają do wczesnego i intensywnego leczenia, by zapobiec chorobom otyłościowym. W przypadku niektórych dzieci może to obejmować leki odchudzające. Zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej natychmiast spotkały się z kontrowersjami, zwłaszcza ze strony środowisk zaniepokojonych zaburzeniami odżywiania, które obawiają się, że włączenie leków odchudzających ostatecznie zaszkodzi dzieciom. Do stosowania u nastolatków w wieku 12 lat zatwierdzone zostały: Wegovy, Saxenda, orlistat i Qsymia. Wegovy i Saxenda należą do nowszej klasy leków zwanych agonistami GLP-1, które to zyskują na popularności od ubiegłego roku - także w Polsce.
Przypominamy:
Ozempic i Trulicity: NFZ o dostępności do leków
Saxenda tylko dla tych, którzy już stosują i potrzebują?
Lekarze, którzy leczą otyłość u dzieci, twierdzą, że jednym z najczęstszych pytań, jakie otrzymują od rodziców, jest to, jak długo ich dziecko będzie musiało przyjmować lek odchudzający.
W przypadku leków będących agonistami GLP-1, wśród ekspertów panuje coraz większa zgoda co do tego, że dorośli będą musieli stosować je przez długi czas, aby utrzymać swoją wagę. Badania wykazały, że wielu pacjentów, którzy odnieśli sukces w trakcie terapii i zrezygnowali z leków, ponownie przybiera na wadze.
- Nie mamy jeszcze danych na ten temat u nastolatków - powiedziała dr Emily Breidbart w NBCnews, endokrynolog dziecięcy z NYU Langone Health w Nowym Jorku. - Ale generalnie uprzedzamy rodziny, że jest to leczenie długoterminowe. Leki stosowane w leczeniu otyłości należy traktować podobnie jak inne leki stosowane w chorobach przewlekłych, takich jak wysokie ciśnienie krwi lub wysoki poziom cholesterolu, które należy przyjmować długoterminowo, aby utrzymać wyniki - dodała.
Potrzeba także więcej danych na temat długoterminowych skutków wczesnego rozpoczęcia przyjmowania leków. Ostatecznie potencjalne ryzyko działań niepożądanych będzie trzeba porównać z długoterminowym ryzykiem otyłości.
Wytyczne Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej mówią, że lekarze powinni oferować leki dzieciom z otyłością w wieku od 12 lat.
To, czy zalecić lek odchudzający, zależy od ciężkości przypadku i tego, czy waga dziecka zaczyna wpływać na jego zdrowie w negatywny sposób.
W przeciwieństwie do otyłości u dorosłych, która jest ogólnie klasyfikowana jako wskaźnik masy ciała wynoszący 30 lub więcej, nie ma jednej wartości granicznej BMI dla dorastających dzieci; BMI, które mieści się w zakresie otyłości dla 12-letniego chłopca, może nie być uważane za otyłość dla 16-latka. W przypadku otyłości u dzieci amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom definiuje klasyfikacje, których używają pediatrzy.
CDC klasyfikuje otyłość dziecięcą od klasy I do klasy III, przy czym klasa III wiąże się z największą liczbą powikłań zdrowotnych. Wytyczne Amerykańskiej Akademii Pediatrii nie określają większej pilności rozpoczęcia leczenia pacjentów, jeśli należą do jednej z wyższych klas otyłości, jednak lekarze zajmujący się leczeniem otyłości dziecięcej często biorą to pod uwagę.
Według raportu NFZ „Cukier, otyłość - konsekwencje”, w związku z prognozowanym wzrostem otyłości należy spodziewać się w 2025 r.( w porównaniu do 2017 r.) zwiększenia liczby pacjentów chorych na choroby z nią związane, w szczególności wzrostu liczby dorosłych pacjentów z cukrzycą (szacowany wzrost na poziomie 941 tys. pacjentów), nadciśnieniem (349 tys.) oraz zwyrodnieniem stawu kolanowego (146 tys.). Zgodnie z prognozą NCD Risk Factor Collaboration, w 2025 r. w Polsce 28 proc. dorosłych osób będzie otyłych.
Szacuje się, że w Polsce problem nadmiernych kilogramów dziś dotyczy 62 proc. mężczyzn i 46 proc. kobiet, zaś ponad 20 proc. rodaków jest otyłych - w tym 18 proc. mężczyzn i 15 proc.
Otyłość wśród dzieci w Polsce stanowi coraz większy problem. Młodsi Polacy tyją szybciej w porównaniu ze swoimi rówieśnikami z innych europejskich krajów. Szacuje się, że 18 proc. dzieci w wieku 11-12 lat ma nadwagę, a 3 proc. cierpi z powodu otyłości. Średnia dzieci, których dotyczy problem otyłości w pozostałych grupach wiekowych, wynosi ok. 13 proc. dla chłopców i ok. 5 proc. dla dziewcząt.
Obecnie w Unii Europejskiej zarejestrowane są trzy preparaty do leczenia otyłości i wszystkie dostępne są w Polsce: najstarszy, stosowany już sporadycznie orlistat (Xenical) oraz wykorzystywane częściej: chlorowodorek bupropionu i chlorowodorek naltreksonu (Mysimba) i analog ludzkiego glukagonopodobnego peptydu 1 - liraglutyd (Saxenda). Należący do grupy analogów GLP1 semaglutyd (Ozempic), który zarejestrowany jest jako lek wykorzystywany w leczeniu cukrzycy typu 2, rekomendowany jest także do wsparcia terapii otyłości. Niestety, osoby chorujące wyłącznie na otyłość nie mogą skorzystać z leków refundowanych. Natomiast kompleksowe refundowane bariatryczne leczenie otyłości jest dostępne od początku 2022 r., a program pilotażowy w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR potrwa do końca 2024 r.
Tymczasem popyt na leki na otyłość staje się tak duży, że brakuje ich w hurtowniach farmaceutycznych. Pacjenci "zapisują się na lek" w aptekach w całym kraju lub sprowadzają z zagranicy - jeśli oczywiście stać ich na to, aby zapłacić za niego z własnej kieszeni.
Przypominamy:
Otyłość: pacjenci potrzebują zrozumienia i wsparcia
Jak leczyć cukrzycę ciążową. Wyjaśnia diabetolog dr Katarzyna Cyganek
Psychiatria: pilotaż wydłużony o rok. Czy to ostatnie wydłużenie?