Autor : Redakcja
2023-08-10 09:30
W 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne będzie obowiązywać ze zmianami, wynikającymi z ustawy o świadczeniu wspierającym. W tekście opisujemy co się zmieni, kogo będą dotyczyć zmiany, czy można będzie wybierać pomiędzy świadczeniem pielęgnacyjnym a wspierającym, co ze świadczeniem pielęgnacyjnym na drugie dziecko?
26 lipca br. w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o świadczeniu wspierającym, która nie tylko reguluje wprowadzenie nowego świadczenia, ale też modyfikuje zasady świadczenia pielęgnacyjnego.
Nowy rodzaj świadczenia - wspierające - przysługiwać będzie od 1 stycznia 2024 roku pełnoletnim osobom z niepełnosprawnościami, ale początkowo będzie dostępne dla określonej grupy odbiorców, ponieważ jego wdrażanie zaplanowano na kilka lat.
Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadza także zmiany w innych przepisach już obowiązujących. Między innymi w świadczeniu pielęgnacyjnym.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego absolutnie nie oznacza końca funkcjonowania świadczenia pielęgnacyjnego.
Osoby z niepełnosprawnością oraz ich opiekunowie będą mogli zdecydować, którą z form wybrać: czy pozostać przy świadczeniu pielęgnacyjnym dla opiekuna osoby z niepełnosprawnościami, czy ubiegać się o świadczenie wspierające dla osoby z niepełnosprawnością. W CowZdrowiu opisaliśmy jak to zrobić, jakie będą zasady przyznawania świadczenia wspierającego, ile wyniesie kwota wsparcia itp.
Trzeba tylko pamiętać, że jeżeli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością wybierze świadczenie wspierające, to opiekun nie będzie mógł pobierać już świadczenia pielęgnacyjnego.
Jeśli do tej pory opiekunowie korzystali ze świadczenia pielęgnacyjnego, nadal będą mogli je otrzymywać, o ile nie postanowią inaczej.
To komu będzie przysługiwać świadczenie pielęgnacyjne reguluje Art. 43. Ustawy o świadczeniu wspierającym, wprowadzając zmiany w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390, 658 i 852).
Świadczenie pielęgnacyjne, zgodnie z zapisami, przysługiwać będzie:
1) matce albo ojcu,
2) osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3) opiekunowi faktycznemu dziecka,
4) rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego , jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.”
Zasiłek dla bezrobotnych. Jak uzyskać, komu przysługuje, co ze świadczeniem zdrowotnym
Kluczowa zmiana wprowadza możliwość podjęcia przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością pracy zarobkowej, bez ograniczeń, mimo pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, o ile osoby zainteresowane przejdą na nowe zasady.
Ustawa określa to następująco: "Pomimo podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub ustalenia opiekunowi osoby niepełnosprawnej prawa do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia" zgodnie z art. 63.13 - osoba ta nie traci prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna.
Jeszcze jedną istotną zmianą jest to, że jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. To oznacza, że od 1 stycznia, kiedy ustawa wejdzie w życie, na każde dziecko będzie wypłacane odrębne świadczenie pielęgnacyjne.
Ważną informacją dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami jest wprowadzenie ochrony praw nabytych dla opiekunów, którzy nabyli bądź nabędą na starych zasadach, czyli obowiązujących przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.) prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna. Osoby te, jeśli taka będzie ich wola, będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenia zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność lub rozpoczęcia kolejnego okresu zasiłkowego. Inaczej mówiąc: nie będą musieli spełniać wymogu posiadania przez osobę niepełnosprawną, nad którą sprawują opiekę, decyzji ustalającej potrzebę wsparcia.
Ta zasada dotyczy także tych, którzy będą ubiegać się np. o świadczenie pielęgnacyjne, a byli uprawnieni do niego do 31 grudnia 2023 r., ale utracili prawo do ŚP po wejściu w życie projektowanej ustawy w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu. Wtedy prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, ZdO i SZO będzie również przysługiwać na starych zasadach.
Ubieganie się o świadczenie pielęgnacyjne nie łączy się z koniecznością uzyskania żadnych nowych decyzji przez osobę z niepełnosprawnością - tak, jak dotychczas, istotne będzie wyłącznie posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności z odpowiednimi wskazaniami (dla dzieci) lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w stopniu znacznym (dla osób 16-18 lat).
Tak wyjaśnia to Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania CowZdrowiu : Ww. ustawa zakłada, że osoby (opiekunowie), które nabyły lub nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących przed wejściem w życie ustawy o świadczeniu wspierającym i na dzień 1 stycznia 2024 r. lub późniejszy będą uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych warunkach, będą mogły zachować na podstawie przepisów przejściowych ustawy o świadczeniu wspierającym (art. 63) prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadzie ochrony praw nabytych na dotychczasowych warunkach , tj. np. bez możliwości podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Ponadto ww. osoby, zachowują prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach określonych w zdaniu pierwszym jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności (art. 63 ust. 3 ustawy).
Aby uzyskać świadczenie, należy złożyć:
przez Internet — za pomocą rządowego portalu Emp@tia, przy wykorzystaniu Profilu Zaufanego
lub
w wersji papierowej — osobiście lub listownie — wypełniając dokumenty i składając je do odpowiedniej jednostki terenowej, odpowiedzialnej za realizację świadczeń rodzinnych w danej gminie - ośrodek pomocy społecznej lub urzędzie gminy lub miasta.
Złożenie wniosku jest bezpłatne.
"Realizacją zadań związanych z przyznawaniem oraz wypłatą przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego zajmuje się gminny organ właściwy, czyli wójt, burmistrz, prezydent miasta lub upoważniony kierownik/pracownik ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, który rozstrzyga indywidualną sprawę w drodze decyzji administracyjnej, od której stronie przysługuje odwołanie w terminie i trybie wskazanym w pouczeniu decyzji.
W związku z powyższym, w celu uzyskania szczegółowych informacji oraz wiążącego rozstrzygnięcia konkretnej i indywidualnej sprawy dotyczącej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego należy zwrócić się do ww. gminnego organu właściwego" - wyjaśnia MRiPS w odpowiedzi na pytania CowZdrowiu.