Autor : Anna Jackowska
2023-09-28 10:26
Fundacja Watch Health Care opublikowała dziś Barometr WHC - raport dotyczący długości kolejek w ochronie zdrowia. Jak się okazuje, kolejki - w porównaniu z zeszłym rokiem, nie wydłużyły się. O ile dostępność do świadczeń zdrowotnych ogółem zmieniła się z 3,6 mies. do 3,5 mies., czyli w niemal niezauwżalny sposób dla pacjentów, o tyle do lekarza specjalisty poczekamy kilkanaście dni krócej - nie ponad 4 mies. a 3,7 mies. W przypadku badań diagnostycznych sytuacja pozostała bez zmian, czekamy na nie średnio 2,5 mies.
Raport fundacji przedstawia zmiany w zakresie dostępu do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce. Opublikowany dziś Barometr WHC przedstawia analizę danych zebranych w lipcu i sierpniu 2023 r. - Pokazujemy sytuację w ochronie zdrowia widzianą oczami pacjenta, a nie sprawozdawczością Narodowego Funduszu Zdrowia. Dzwonimy do placówek jako pacjenci z konkretnymi dolegliwościami, badaniami i skierowaniami - tłumaczy Milena Kruszewska, prezes Fundacji WHC.
Fundacja podkreśla, że termin publikacji raportu - w trakcie kampanii wyborczej - wynika z zobowiązań zawodowych założyciela Fundacji, a nie chęci opowiadania się po którejkolwiek ze stron w walce politycznej. Po raz pierwszy w 11-letniej historii publikacji raportu jego premiera wypadła w takim terminie (wybory 9 października 2011 r. - pierwszy Barometr ukazał się w kwietniu 2012; wybory 25 października 2015 - Barometr ukazał się trzy miesiące przed i dwa po wyborach; wybory 13 października 2019 - Barometr ukazał się pół roku przed wyborami i potem w 2021 r.).
Tegoroczny raport Barometr WHC 2023 do pobrania dostepny jest TUTAJ.
Polecamy także:
Wyniki kobiecego Barometru WHC 2023
Średni czas oczekiwania pacjentów:
na świadczenia zdrowotne (świadczenia zdrowotne to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia, w Barometrze to łącznie porada lekarska, badanie, zabieg, operacja) - 3,5 mies. (rok temu było 3,6 mies.)
do lekarza specjalisty - 3,7 mies. (rok temu było 4,1 mies.)
na badania diagnostyczne - 2,5 mies. (rok temu było 2,5 mies.)
Fundacja pierwszy Barometr WHC opublikowała w 2012 r. Jak widać na poniższej ilustracji, przez 11 lat czas oczekiwania na świadczenia zdrowotne wydłużył się o ponad miesiąc.
Przypominamy także:
Prezes NFZ na czele zespołu, który sprawdzi długość kolejek
Największe wyzwanie polskiej ochrony zdrowia? RPP: dostępność
Kolejki do lekarzy są tym, co najbardziej niepokoi pacjentów
DOSTĘP DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
(Świadczenia zdrowotne to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia: np. porada lekarska, badanie, zabieg, operacja).
Czas oczekiwania na pojedyncze świadczenie zdrowotne wynosi średnio 3,5 mies. W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC odnotowano skrócenie czasu oczekiwania o 0,1 mies. (stan na listopad 2022 r. - 3,6 mies.).
Najdłużej pacjenci muszą czekać na świadczenia w dziedzinie neurochirurgii, gdzie średni czas oczekiwania wyniósł ok. 9,8 miesiąca. Długo w kolejce również będziemy czekać do świadczeń z zakresu chirurgii plastycznej (8,7 mies.) oraz ortopedii i traumatologii ruchu (8,3 mies.).
Najkrócej pacjenci zaczekają na realizację świadczeń z zakresu neonatologii (0,5 mies.) oraz radioterapii onkologicznej, gdzie średni czas oczekiwania nie przekracza pół miesiąca.
Wśród 216 analizowanych świadczeń zdrowotnych, w 71 odnotowano poprawę dostępności, w przypadku 65 dostępność uległa pogorszeniu, natomiast w przypadku 80 świadczeń czas oczekiwania uległ w zmianie w zakresie +/-0,5 mies.
Najbardziej wydłużyły się kolejki do świadczeń w dziedzinach:
rehabilitacja medyczna - o 2,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7 mies.;
reumatologia - o 2,1 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 4,2 mies.;
choroby płuc - o 1,4 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 2,9 mies.
Najbardziej skróciły się kolejki do świadczeń w dziedzinach:
neurologia dziecięca - o 2,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 2,7 mies.;
ortopedia i traumatologia narządu ruchu - o 1,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 8,3 mies.;
stomatologia o 1,3 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7,1 mies.
DOSTĘP DO LEKARZA SPECJALISTY
Aby uzyskać poradę lekarza specjalisty, trzeba poczekać średnio 3,7 mies. W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC odnotowano skrócenie czasu oczekiwania do lekarzy specjalistów o 0,4 mies. (stan na listopad 2022 r. - 4,1 mies.).
Najdłuższy czas oczekiwania dotyczy wizyt: u chirurga naczyniowego (11,0 mies.), angiologa (10,3 mies.) oraz endokrynologa (9,6 mies.).
Z kolei specjaliści, do których czas oczekiwania jest najkrótszy to neonatolodzy (0,2 mies.), ginekolodzy-położnicy (0,4 mies.), ginekolodzy (0,5 mies.), pediatrzy (0,5 mies.).
Wśród analizowanego dostępu do lekarzy specjalistów z 40 dziedzin medycyny, w przypadku 21 odnotowano poprawę w dostępności, w przypadku 10 dostępność uległa pogorszeniu, natomiast w przypadku 9 specjalistów czas oczekiwania uległ w zmianie w zakresie +/-0,5 mies.
Najbardziej wydłużyły się kolejki do specjalistów:
chirurga plastycznego - o 4,9 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 7,5 mies.;
endokrynologa - o 3,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 9,6 mies.;
otolaryngologa - o 3,0 mies. obecnie trzeba poczekać w kolejce 3,7 mies.
Najbardziej skróciły się kolejki do specjalistów:
neurolog dziecięcy - o 8,4 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 2,6 mies.;
okulista - o 4,1 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 4,7 mies.;
ortodonta - o 3,1 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 8,7 mies.
DOSTĘP DO BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH
Na badanie diagnostyczne trzeba poczekać średnio 2,5 mies. W porównaniu do poprzedniego Barometru WHC nie odnotowano zmian w czasie oczekiwania na badania diagnostyczne (stan na listopad 2022 r. - 2,5 mies.).
Najdłuższy czas oczekiwania odnotowano w odniesieniu do badania audiologicznego metodą elektrofizjologiczną (6,5 mies.), jak również biopsji guzków tarczycy (5,6 mies.) oraz USG tarczycy (5,2 mies.).
Badaniami diagnostycznymi wykonywanymi zazwyczaj od razu są gazometria (0,1 mies.) oraz badanie cytogenetyczne (0,2 mies.). Niewiele dłużej poczekamy na wykonanie testu na boreliozę/badanie krwi za pomocą testu ELISA (0,3 mies.).
Wśród analizowanego dostępu do badań diagnostycznych spośród 56 świadczeń w 20 z nich odnotowano poprawę w dostępności, w przypadku 16 z nich dostępność uległa pogorszeniu, natomiast w przypadku 20 badań czas oczekiwania uległ w zmianie w zakresie +/-0,5 mies.
Najbardziej wydłużyły się kolejki do badań:
uroflowmetria - o 3 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 3,7 mies.;
bronchoskopia - o 2,7 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 3,7 mies.;
tomografia klatki piersiowej - o 2,4 mies., obecnie trzeba poczekać w kolejce 4 mies.
Najbardziej skróciły się kolejki do badań:
USG gałki ocznej - o 3,5 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 4,2 mies.
USG Doppler kończyn dolnych - o 3,0 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 2,9 mies.
sigmoidoskopia (badanie endoskopowe jelita grubego) - o 2,9 mies.; obecnie trzeba poczekać w kolejce 4,1 mies.
ETAPOWOŚĆ ŚWIADCZEŃ
Wynik raportu pokazuje, że wyraźnie widoczny jest problem ograniczonego dostępu do lekarzy specjalistów oraz długi czas oczekiwania na świadczenia, do których kierują, co przekłada się na wydłużoną etapowość leczenia.
Od wizyty dziecka u stomatologa do rozpoczęcia leczenia aparatem ortodontycznym mijają 22 mies. (stan na listopad 2022 r. - 28,2 mies.). Warto zaznaczyć, że leczenie z użyciem ruchomego aparatu ortodontycznego refundowane jest wyłącznie dzieciom do 12 roku życia, dlatego też wydłużony czas oczekiwania stanowić może o dyskwalifikacji pacjenta z leczenia.
Od wizyty pacjenta u lekarza pierwszego kontaktu do przeprowadzenia operacji endoprotezoplastyki stawu kolanowego mijają ponad 2 lata (stan na listopad 2022 r. - 26,3 mies.).
Od wizyty pacjenta u lekarza pierwszego kontaktu do operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych mija 31,1 mies. czyli ponad 2,5 roku (stan na listopad 2022 r. - 30,8 mies.).
Od wizyty pacjenta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej do przeprowadzenia operacji wymiany zastawki serca mija ponad 20 miesięcy (stan na listopad 2022 r. - 12,3 mies.).
Z NOTATEK ANKIETERÓW
Poniżej przytoczone wypowiedzi są informacjami, które otrzymuje pacjent od pierwszych osób, z którymi kontaktuje się, szukając pomocy.
Trudności wynikające z braku możliwości dodzwonienia się do niektórych placówek oraz często braku umiejętności odnalezienia informacji o placówkach udzielających konkretnych świadczeń, pogłębiają stan zagubienia polskiego pacjenta w systemie opieki zdrowotnej.
W jednej z placówek osoba rejestrująca oceniła, że przypadek kobiety, u której stwierdzono obecność dwóch zmian w obrębie sutków oraz u której w wywiadzie jest rak piersi w historii rodziny, jest przypadkiem niepilnym, a tym samym wizyta u chirurga onkologicznego może odbyć się w lutym 2024 r.
W placówce prywatnej, ale posiadającej kontrakt z NFZ na realizację zabiegów operacyjnych, ankieter został poinformowany, że konsultacje lekarskie nie są realizowane w ramach kontraktu z NFZ i wiążą się z opłatą, i że jednocześnie to właśnie ta konsultacja warunkuje przyszłe przeprowadzenie zabiegu.
Ankieter, dzwoniąc do placówki pod koniec lipca w sprawie chirurgicznego usunięcia zęba mądrości, uzyskał informację, że kontrakt na ten rok już się wyczerpał.
Ankieter otrzymał informację o braku miejsc w ośrodku - chodziło o rozpoczęcie pobytu w hospicjum stacjonarnym - jednak podkreślił zaangażowanie personelu, który deklarował chęć pomocy w odnalezieniu miejsca w innych ośrodkach.
Ankieter, chcąc umówić się na wizytę u ortodonty usłyszał, że „nie ma terminów na ten rok, a żeby się zarejestrować na przyszły rok, trzeba dzwonić po Trzech Królach”.