Autor : Anna Gumułka
2023-11-30 13:09
2,3 mln osób z niepełnosprawnością mieszkało w Polsce pod koniec ubiegłego roku – wynika z opublikowanych w czwartek danych Głównego Urzędu Statystycznego. W tej grupie nieznacznie przeważali mężczyźni, stanowiąc 51,1 proc.
- W grudniu 2022 r. w Polsce było 2,3 mln osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe lub zgłoszonych do ubezpieczenia przez płatników składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), które posiadały orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (wydane przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności) albo orzeczenie o stopniu niezdolności do pracy (wydane przez ZUS) – podał GUS.
Wśród osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub stopniu niezdolności do pracy 17,4 proc. miało ustalone prawo do renty, a 11,8 proc. – do emerytury. Pozostałe osoby (70,8 proc.) nie miały ustalonego prawa do emerytury lub renty. Osoby przeważnie podlegały ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy o pracę - 55,3 proc. W przypadku 16,2 proc. osób składki na ubezpieczenie zostały opłacone przez jednostkę organizacyjną pomocy społecznej albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Ponadto 6,9 proc. stanowiły osoby bezrobotne, które nie pobierały ani zasiłku, ani stypendium. Dodatkowo 6,7 proc. osób ubezpieczonych wykonywało umowę agencyjną, umowę zlecenie lub umowę o świadczenie usług.
Będzie jednolita europejska karta osoby z niepełnosprawnością
W roku szkolnym 2022/23 działało 350 przedszkoli specjalnych, do których uczęszczało 7,5 tys. dzieci z niepełnosprawnościami - informuje GUS. Najwięcej dzieci uczęszczających do przedszkoli specjalnych miało ukończone 7 lat (26,7 proc.), przeważali chłopcy (70,8 proc.). W pozostałych przedszkolach i innych placówkach wychowania przedszkolnego przebywało 47,8 tys. dzieci z niepełnosprawnościami, które stanowiły 3,1 proc. ogólnej liczby dzieci. Większość dzieci z niepełnosprawnościami uczęszczała do przedszkoli ogólnodostępnych (78,7 proc.), w tym do przedszkoli z oddziałami integracyjnymi (11,6 proc.) oraz przedszkoli integracyjnych (11,8 proc.).
W roku szkolnym 2022/23 7,5 tys. dzieci z niepełnosprawnościami uczęszczało do przedszkoli specjalnych, a 47,8 tys. dzieci z niepełnosprawnościami przebywało w innych placówkach wychowania przedszkolnego.
Według danych GUS w specjalnych szkołach podstawowych uczyło się 51,8 tys. dzieci. Ponadto do oddziałów przy szkołach podstawowych ogólnodostępnych uczęszczało 113,8 tys. uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Łączna liczba dzieci z niepełnosprawnościami, które zostały objęte kształceniem specjalnym na poziomie podstawowym, wynosiła 165,6 tys., tj. 5,3 proc. ogólnej liczby dzieci. Wśród 3,6 tys. dzieci nauczanych indywidualnie było 43,8 proc. dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Rusza wypożyczalnia sprzętu dla niepełnosprawnych. „To ważny dzień”
Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze i specjalne ośrodki wychowawcze były prowadzone dla uczniów, którzy posiadali orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane ze względu na niepełnosprawność, ale z jej powodu nie mogli uczęszczać do przedszkola lub szkoły w miejscu zamieszkania. W roku szkolnym 2022/23 funkcjonowały 354 takie placówki. Spośród 18,8 tys. dostępnych miejsc wykorzystano 53,7 proc. Większość uczęszczających tam osób - 55,7 proc. - stanowiły osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
Ośrodki te zapewniały opiekę dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi (26,5 proc.), niesłyszącej i słabosłyszącej (5,7 proc.) oraz niewidomej i słabowidzącej (3,2 proc.). Ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiały realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, posiadającym orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności była niepełnosprawność intelektualna, posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
W dniu 30 września 2022 r. 191 ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych udostępniało 7 tys. miejsc, z których 88,4 proc. było wykorzystanych. Osoby z niepełnosprawnościami doskonalą tam swoje niezaburzone funkcje i usprawniają się w zakresie posiadanych dysfunkcji.
Placówki zapewniały udział w zajęciach wychowankom z niepełnosprawnościami sprzężonymi (3,3 tys.) oraz wychowankom z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim (2,6 tys.).
Edukacja młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na poziomie ponadpodstawowym była realizowana przede wszystkim w szkołach specjalnych. Największą część specjalnych szkół stanowiły te, których celem było nabycie umiejętności w konkretnym zawodzie: specjalne szkoły przysposabiające do pracy i specjalne szkoły branżowe I stopnia. Wszystkie szkoły specjalne kształciły 29,2 tys. osób. Ponadto w oddziałach uczyło się 26,6 tys. uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym 42,2 proc. osób w oddziałach przy liceach ogólnokształcących, 33,5 proc. osób w oddziałach przy technikach oraz 23,5 proc. osób w oddziałach przy branżowych szkołach I stopnia. Łączna liczba dzieci i młodzieży objętej kształceniem specjalnym na poziomie ponadpodstawowym wynosiła 55,7 tys. osób i stanowiła 3,2 proc. ogólnej jej liczby.
NIK: rehabilitacja osób z niepełnosprawnościami nieskuteczna
Do szkół policealnych uczęszczało 280 uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym głównie do szkół specjalnych (88,9 proc). W roku akademickim 2022/23 w uczelniach kształciło się 20,9 tys. osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności4 - to 1,7 proc. ogólnej liczby studentów, a ukończyło je 5 5,4 tys. osób - 1,8 proc. ogólnej liczby absolwentów. Wśród doktorantów 6,6 proc. – 600 osób - stanowiły osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności.
Polecamy także:
Była, były i potencjalna - kto dołączył do Komisji Zdrowia Sejmu RP?
Dziennikarka z blisko 25-letnim doświadczeniem. W latach 1999-2022 w PAP relacjonowała wydarzenia na Śląsku i w kraju, specjalizując się w tematyce zdrowotnej, społecznej, naukowej i kulturalnej. W 2004 była korespondentką PAP w Londynie. Kontakt: anna.gumulka@cowzdrowiu.pl