Autor : Agata Szczepańska
2023-12-18 13:29
Istnieje konieczność rozwiązania problemu zatorów w wydawaniu orzeczeń przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, jednak proponowane w projekcie rozwiązanie nie dość, że nie rozwiąże problemu, to doprowadzi do jego kumulacji, tyle że zostanie ona przesunięta w czasie – ostrzega Związek Powiatów Polskich w opinii do ustawy, która wydłużyć ma ważność orzeczeń.
Chodzi o projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Taka poselska inicjatywa wpłynęła do Sejmu i we wtorek (19 grudnia) ma być poddana pierwszemu czytaniu na posiedzeniu komisji polityki społecznej i rodziny.
W swoim stanowisku do projektu Związek Powiatów Polskich zwraca uwagę, że zgodnie z obowiązującymi przepisami (par. 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności) osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony może wystąpić z wnioskiem o wydanie kolejnego orzeczenia nie wcześniej niż 30 dni przed upływem ważności posiadanego orzeczenia. Bez zmiany tego przepisu wnioski o wydanie kolejnych orzeczeń, których ważność upłynęłaby do 30 czerwca 2024 r., a które zachowają ważność do 30 września 2024 r. będą wpływały do powiatowych zespołów masowo we wrześniu 2024 r.
- Jednocześnie zwracamy uwagę, że z przedłużenia ważności orzeczeń nie powinny korzystać osoby, które przed końcem ważności orzeczenia nie złożyły wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności – wskazuje ZPP.
Przypominamy: Świadczenia 2024: wzór formularza [świadczenie wspierające]
Powiaty proponują alternatywne rozwiązania. Po pierwsze sugerują dodanie w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w art. 6b ust. 4 i 5 w brzmieniu:
„4. Osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony może wystąpić z wnioskiem o wydanie orzeczenia o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, nie wcześniej niż na trzy miesiące przed upływem ważności posiadanego orzeczenia.
5. Orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony zachowuje ważność do czasu wydania prawomocnej decyzji w sprawach, o których mowa w ust. 4, pod warunkiem złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności nie później niż na miesiąc przed upływem ważności posiadanego orzeczenia”.
Celem przepisu jest wprowadzenie możliwości składania wniosków o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności wcześniej niż na 30 dni przed upływem terminu ważności dotychczasowego orzeczenia. Obecne regulacje nie gwarantują bowiem zachowania ciągłości uprawnień przez osobę z niepełnosprawnością. Postępowanie w sprawie orzekania jest prowadzone w trybie i zachowaniem reżimu wynikającego z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, co nie zawsze sprzyja szybkości. Zaproponowane zmiany zmierzają z jednej strony do tego żeby skutki przedłużającego się postępowania nie wpływały negatywnie na prawa osoby z niepełnosprawnością, również na gruncie innych przepisów np. o pomocy społecznej, czy świadczeń rodzinnych. Z drugiej strony jego celem jest zachęcenie osoby ubiegającej się o ponowne orzeczenie, o nieodkładanie składania wniosków na ostatnią chwilę. Jednocześnie zmienione przepisy miałyby gwarantować, że dotychczasowe orzeczenie zachowa ważność do czasu wydania nowej prawomocnej decyzji w sprawie.
Przypominamy: Świadczenie wspierające – od czego zacząć?
Kolejna propozycja ZPP zmierza do zmiany brzmienia art. 1 projektowanej ustawy na:
„Art. 1. Orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony (…), którego ważność upłynęła przed dniem wejścia w życie ustawy albo upłynie w okresie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują ważność pod warunkiem złożenia przed dniem utraty ważności dotychczasowego orzeczenia wniosku o wydanie orzeczenia o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności jednak nie dłużej niż do dnia wydania prawomocnej decyzji w tej sprawie”.
W tym przypadku celem jest ochrona tych osób, które złożyły wnioski o wydanie nowych orzeczeń lub będą je składać bezpośrednio po wejściu w życie ustawy, ale w reżimie wynikającym z obecnych przepisów, czyli nie wcześniej niż miesiąc przed wygaśnięciem ważności poprzedniego orzeczenia.
ZPP zwraca przy tym uwagę na niedoszacowanie kosztów funkcjonowania powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności przy ustalaniu dotacji na zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.
- W szczególności coraz bardziej palącym problemem jest brak lekarzy chętnych do orzekania w zespołach. W tym zakresie zespoły nie są w stanie konkurować ze stawkami wynagrodzeń dla lekarzy w sektorze ochrony zdrowia. Ponadto wysokość dotacji (w przeliczeniu na jedno orzeczenie) w poszczególnych województwach jest bardzo zróżnicowana – wskazują powiaty.
Rozbieżności te obrazuje poniższa tabela.
Polecamy także:
Polacy z niepełnosprawnością – ilu pracuje, ilu się uczy?
Świadczenie wspierające: przepisy wreszcie opublikowane. 32 czynności
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl