Autor : Lidia Raś
2023-04-26 07:11
Dziś, 26 kwietnia, wchodzi w życie kolejna w tym roku nowelizacja Kodeksu pracy. Ma dać dodatkowe uprawnienia pracującym rodzicom, zwiększyć przejrzystość zasad zatrudniania i jego przewidywalność oraz ogólnie poprawić warunki pracy
Nowy urlop opiekuńczy, niezwiązany z rodzicielstwem
Będzie to tzw. urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni roboczych w roku kalendarzowym. Będzie można z niego skorzystać, by zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie członkowi rodziny lub krewnym, pozostającym we wspólnym gospodarstwie, którzy mogą tego wymagać z poważnych względów medycznych. Urlop ten będzie można wykorzystać jednorazowo lub w częściach. Uwaga: nie będzie za niego przysługiwać wynagrodzenie.
Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej
W roku kalendarzowym pracownikowi będzie przysługiwać zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, które są spowodowane chorobą lub wypadkiem, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin. Pracownik zachowa prawo do pensji w wysokości połowy wynagrodzenia.
Dłuższy urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski zostanie wydłużony do 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 43 tygodni - w przypadku porodu mnogiego.
Pracownik będzie mógł złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy, o ile wychowuje dziecko, które nie ukończyło ósmego roku życia. Nie będzie go też można, bez jego zgody, zatrudniać w godzinach nadliczbowych czy w porze nocnej, a także w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegować poza stałe miejsce pracy.
W przypadku korzystania z urlopu rodzicielskiego oboje rodzice mają prawo do 70 proc. zasiłku. Możliwe jest też, że to kobieta złoży wniosek o wypłacanie jej 81,5 proc. zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, natomiast ojcu dziecka za okres 9-tygodniowej nieprzenoszalnej części urlopu przysługuje 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Nowe przepisy zakładają też skrócenie okresu na skorzystanie z urlopu ojcowskiego do 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.
Umowy o pracę na okres próbny będą mogły być zawierane na okres nieprzekraczający:
jednego miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy
dwóch miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 i krótszy niż 12 miesięcy
trzech miesięcy – w pozostałych przypadkach
2. W przypadku wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę, pracodawcy będą musieli wskazać przyczyny tej decyzji.
UWAGA: Do umów o pracę na czas określony, które trwają w dniu wejścia w życie ustawy, a które przed tym dniem zostały wypowiedziane, będzie się stosować przepisy dotychczasowe.
3. Informacja o warunkach zatrudnienia będzie musiała zawierać informacje o zasadach pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią. W przypadku pracy zmianowej także zasady przechodzenia ze zmiany na zmianę.
4. Ustawodawca wskazuje konieczność informowania pracowników przez pracodawcę o wolnych miejscach pracy i możliwościach awansu. Każdy pracownik, który przepracuje co najmniej sześć miesięcy u jednego pracodawcy, będzie mógł raz w roku kalendarzowym wystąpić do niego z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony.
5. Pracownicy zyskają dwie dodatkowe przerwy od pracy: trwającą co najmniej 15 minut, gdy czas pracy będzie dłuższy niż 9 godzin, i kolejne co najmniej 15 minut, jeśli czas pracy będzie dłuższy niż 16 godzin.
6. Pracodawca nie może zabronić pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. W umowie o pracę nie wolno będzie stosować zapisów zabraniających podejmowania innej pracy zarobkowej, chyba że znajdą się w niej jasno sformułowane umowy o zakazie konkurencji.
Pracodawca będzie miał obowiązek w części B dokumentacji pracowniczej (dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, w tym: umowa o pracę) zamieścić wniosek pracownika o zmianę rodzaju umowy o pracę oraz odpowiedzi pracodawcy na wnioski pracownika. Podobnym zasadom podlegać będzie przechowywanie dokumentacji zawierającej wnioski pracownika o wskazanie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę na okres próbny za wypowiedzeniem albo zastosowanie działania mającego skutek równoważny z rozwiązaniem umowy o pracę.
W części B dokumentacji znajdą się też dokumenty poświadczające stosowania elastycznej organizacji pracy oraz wnioski pracownika o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej oraz z urlopu opiekuńczego i wykorzystanie tych opcji.
W dokumentacji pracowniczej znajdą się też informacje dotyczące kontroli trzeźwości o ile kontrola wykaże, że pracownik był nietrzeźwy.
Nowe przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek informowania pracownika o wynagrodzeniu oraz wszystkich jego elementach składowych, wskazanych oddzielnie oraz częstotliwości i sposobie wypłacania wynagrodzenia, do którego pracownik jest uprawniony. Pracodawca będzie musiał też poinformować o szkoleniach oraz długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi.
Wcześniej, 21 lutego br. weszły w życie przepisy regulujące kontrolę trzeźwości pracowników, a 7 kwietnia - przepisy regulujące pracę zdalną.
Płace diagnostów laboratoryjnych w 2023: oczekiwania vs rzeczywistość
Trzeba odejść od kultury strachu. NRL wyjaśnia, czym jest no-fault
W CowZdrowiu do listopada 2023. Wcześniej od 2014 do marca 2023 r. w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, gdzie kierowała serwisem gazetaprawna.pl. Ponadto zajmowała się tematyką społeczną, ekologiczną, prawną i kulturalną oraz nagrywała podcasty i wideo. Wcześniej związana m.in. z Polska Press i Mediami Regionalnymi.