Autor : Aleksandra Kurowska
2022-10-02 13:59
Od października rusza pilotaż leczenia gruźlicy wielolekoopornej w warunkach ambulatoryjnych. Kto może się do niego zakwalifikować? Jakie stawki będą za porady lekarskie? U ilu osób diagnozuje się gruźlicę w Polsce?
Pilotaż, według projektu MZ, miał ruszyć 15 sierpnia, ale potrzebne do tego przepisy opublikowano dopiero w ostatni piątek. Do kogo skierowany jest ten program? Ile osób choruje w Polsce na gruźlicę, a ile np. na Ukrainie?
Ministerstwo Zdrowia przygotowało pilotaż leczenia gruźlicy wielolekoopornej w warunkach ambulatoryjnych. Celem jest standaryzacja leczenia, zgodnie z najnowszymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia. Nowe regulacje mają też ułatwić leczenie obywateli Ukrainy.
W Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2022 r. w sprawie programu pilotażowego leczenia gruźlicy wielolekoopornej w warunkach ambulatoryjnych.
Etap realizacji programu pilotażowego, potrwa od 1 października 2022 r. do 30 września 2024 r.;
etap ewaluacji programu pilotażowego trwać ma 3 miesiące od dnia zakończenia etapu realizacji programu pilotażowego.
Zapadalność na gruźlicę w Polsce w 2020 r. wyniosła 3 388 przypadków, czyli 8,8 na 100 tys. mieszkańców. Największy odsetek stanowią pacjenci w wieku 45-64 lat (44,4 proc.). W 2020 r. cudzoziemcy stanowili 3,4 proc. wszystkich chorych na gruźlicę w kraju (116 osób).
Większość polskich pacjentów choruje na gruźlicę, która może być leczona lekami pierwszej linii (DS-TB). W 2020 r. gruźlicę wielolekooporną (MDR-TB) rozpoznano u 38 chorych, w tym u 15 cudzoziemców. Dane o zachorowaniach na gruźlicę są gromadzone w Krajowym Rejestrze Gruźlicy.
Leczenie wyglądało dotychczas tak, że pacjent trafiał do szpitala i pozostawał tam aż do uzyskania ujemnych badań mikrobiologicznych plwociny (odprątkowania). Pacjenci z gruźlicą wrażliwą na leczenie typowymi lekami kontynuowali następnie leczenie w warunkach ambulatoryjnych.
Kontynuacja leczenia pacjentów z gruźlicą wielolekooporną w warunkach ambulatoryjnych była dotychczas bardzo trudna - co przyznaje MZ.
Jedną z barier był brak odpowiedniego systemu zaopatrywania w leki oraz systemu monitorowania leczenia oraz nadzoru nad przyjmowaniem leków przez chorych. W efekcie chorzy na MDR-TB zmuszeni byli do wielomiesięcznych pobytów w szpitalu.
Problemem był też ograniczony dostęp do nowych leków przeciwgruźliczych ze względu na ich wysokie ceny oraz brak odpowiedniego systemu finansowania leczenia w trybie ambulatoryjnym. Przypomnijmy, że dodatkowy lek trafił do refundacji z pieniędzy Funduszu Medycznego.
Dodatkowym impulsem by zmienić obecny system leczenia gruźlicy dała polskiemu rządowi agresja Rosji i wojna na Ukrainie. Fala uchodżców trafiła do Polski. Tymczasem Ukraina ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników zachorowań na HIV i gruźlicę.
Zachorowalność na gruźlicę w Ukrainie wynosi około 32 tys. przypadków, czyli 73 na 100 tys. mieszkańców (2020 r.). Liczba nowych zachorowań na gruźlicę w Ukrainie w 2020 r. wyniosła 19 521 przypadków, przy czym znaczna część pacjentów wciąż pozostaje niezdiagnozowana. 33 proc. pacjentów z gruźlicą płuc w Ukrainie miało gruźlicę lekooporną, czyli prawie 30 razy więcej niż w Polsce - informowało MZ.
Według szacunków Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie nie wszyscy chorzy na MDR-TB, którzy przybyli na teren naszego kraju z Ukrainy, skutecznie kontynuują leczenie. Jedną z głównych barier w kontynuowaniu przez nich leczenia są trudności w kontynuowaniu leczenia według dotychczasowego schematu.
-Dlatego istnieje pilna potrzeba wdrożenia ambulatoryjnego leczenia gruźlicy MDR-TB zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, które obejmie zarówno uchodźców ukraińskich, jak i pacjentów polskich oraz wypracowanie optymalnego modelu opieki. Istnieje również potrzeba opracowania polskiego modelu telemedycznego monitorowania leków u pacjentów z MDR-TB - uzasadniał potrzebę zmian resort zdrowia.
Szacowany koszt pełnej terapii prowadzonej w ramach programu pilotażowego na jedną osobę wynosi ok. 100 tys. zł (bez kosztów leków stosowanych w ramach terapii). Leki konieczne do leczenia MDR-TB w grupie pacjentów objętych programem pilotażowym zapewnia Ministerstwo Zdrowia, we współpracy z Instytutem Gruźlicy i Chorób Płuc. Leki pochodzą m.in. z darowizny przekazanej przez Światową Organizację Zdrowia.
Do celów finansowania i rozliczania świadczeń stosuje się następujące kwoty za ich udzielenie:
1) porada lekarska diagnostyczna i kwalifikacyjna – 150 zł;
2) porada lekarska kontrolna – 150 zł;
3) świadczenie opieki zdrowotnej z wykorzystaniem telemonitoringu, mające na celu nadzorowanie przyjmowania leków i tolerancję leczenia – 95 zł;
4) badania mikrobiologiczne plwociny (rozmazy i posiewy) oraz badania dodatkowe – według faktycznie poniesionych kosztów ich wykonania.
Produkty lecznicze są finansowane zgodnie z faktycznie poniesionymi kosztami
Wymogi wobec placówki zainteresowanej udziałem w pilotażu to:
całodobowa dostępność lekarza specjalisty w dziedzinie chorób płuc lub chorób zakaźnych;
możliwość konsultacji lekarskiej w dni robocze w godzinach od 7:00 do 14:35.
Realizatorami programu będą:
Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, jako centralny ośrodek koordynujący – szpital o najwyższym poziomie referencyjności, prowadzący diagnostykę i leczenie najtrudniejszych przypadków, który prowadzi współpracę z ośrodkami leczenia gruźlicy z innych państw, a także współpracuje ze Światową Organizacją Zdrowia, wyznaczony krajowym punktem kontaktowym w dziedzinie chorób płuc;
regionalne ośrodki koordynujące wskazane w załączniku do rozporządzenia – projektowany wykaz został przygotowany przez Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie w oparciu o informację o udzielanych przez te ośrodki świadczeniach opieki zdrowotnej z zakresu gruźlicy i chorób płuc, w tym MDR-TB.
Do programu pilotażowego chorzy będą mogli zgłaszać się bez skierowania, natomiast ostateczna kwalifikacja przez lekarza z regionalnego ośrodka koordynującego nastąpi po ocenie stanu zdrowia chorego i analizie dostępnej dokumentacji medycznej.
Do programu trafi pacjent, który spełnia łącznie następujące kryteria kwalifikacji:
posiada udokumentowane rozpoznanie wstępne MDR-TB lub udokumentowaną historię leczenia MDR-TB;
wyraził zgodę na udział w programie pilotażowym po uprzednim zapoznaniu się z: zasadami realizacji programu pilotażowego, szczegółowymi warunkami przetwarzania danych osobowych w ramach programu pilotażowego.
Polecamy także:
FDA zatwierdza nową wersję leku biopodobnego HUMIRA
Refundacja leków: wrześniowa lista opublikowana
S. Kyriakides poruszona polską pomocą dla Ukrainy. Jakie plany ma UE?
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl