Autor : Anna Rokicińska
2020-12-15 17:38
Narodowy Program Szczepień Przyjęty dziś przez rząd niewiele różni się od tego pierwotnie konsultowanego projektu. Niestety tylko jednym zdaniem wspomniano w nim o powołaniu funduszu kompensacyjnego, który nie wiadomo kiedy powstanie. Fundusz ma być skierowany do pacjentów z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi.
Program w pierwotnej wersji przeanalizowaliśmy już wcześniej. Dziś porównaliśmy oba dokumenty i wyszczególniamy zmiany w drugim w odniesieniu do pierwszego. Dokument liczy tyle samo, bo 34 strony i jest podzielony na te same rozdziały.
Wprowadzenie
Pojawiła się przedmowa co jest celem strategicznym. „Celem strategicznym jest osiągnięcie poziomu zaszczepienia społeczeństwa umożliwiającego zapanowanie nad pandemią COVID-19 do końca 2021 roku, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa”.
We wprowadzeniu nie ma informacji o tym, że mają się zmienić priorytetowe grupy szczepienne. Jest dokładnie tak, jak w pierwszym dokumencie. „Zgodnie z rekomendacjami ekspertów ustalono priorytetowe grupy społeczne na potrzeby szczepień. W pierwszej kolejności możliwość zaszczepienia przeciw COVID-19 będą miały służby medyczne, pensjonariusze Domów Pomocy Społecznej i pacjenci Zakładów Opiekuńczo-Leczniczych; osoby powyżej 60. roku życia; służby mundurowe, które wspomagają walkę z COVID-19 oraz zapewniają bezpieczeństwo państwa. Potem taką możliwość uzyskają kolejne grupy”. Nic o nauczycielach. Nowymi treściami we wstępie są te dotyczące samorządów. „Strategia została poddana szerokim konsultacjom, aby uzyskać jak największą akceptację społeczną. W porozumieniu z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego (a także m.in. Państwową Strażą Pożarną i Wojskiem Polskim) będzie opracowany system, który będzie służył pomocy w dowozie osób potrzebujących do punktu szczepień. Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego zadeklarowali wsparcie w promocji programu szczepień. Dokumenty i działania operacyjne obejmujące kwestie szczegółowe (w tym harmonogram szczepień) będą odrębnymi załącznikami oraz zostaną opracowane w duchu dialogu. Program szczepień będzie skuteczny, jeśli będzie powszechny i kiedy zaangażuje się w jego realizację całe społeczeństwo”.
Skuteczność i bezpieczeństwo szczepionek
Nie ma zmian w tym rozdziale poza drobnymi korektami językowymi. Poprawiono m.in. literówki.
Proces zakupów i finansowanie
w pierwotnym dokumencie dane dotyczyły 7 grudnia. W nowym dokumencie prezentowane są dane z dnia 12 grudnia. Wynika z nich, że Polska przystąpiła do 5 z 6 programów zakupowych szczepionek w ramach europejskiego mechanizmu zakupów. Polska ma kupić łącznie 62,06 mln dawek szczepionki (wcześniej było to 62,141 dawek). Szacowany koszt zakupu wszystkich to 2,4 mld zł czyli bez zmian w porównaniu z poprzednim dokumentem.
Dystrybucja i logistyka
Dopisano, że „na podstawie ostatecznych wymagań producentów, możliwości punktów szczepień i potwierdzonych planów dostaw szczepionek przygotowane zostaną szczegółowe plany logistyczne”. Znalazły się także zapisy, że punkty szczepień będą musiały być wyposażone w standardowe lodówki do przechowywania szczepionek w monitorowanej temperaturze 2- 8°C. „Szczepionki będą dostarczane z magazynów centralnych w partiach przewidzianych na kilka dni – tak, aby uniknąć konieczności magazynowania szczepionek w ultra niskich temperaturach w punktach szczepień” - czytamy. Uszczegółowiono, że do punktów szczepień zostaną również dostarczone szczegółowe instrukcje w języku polskim z informacjami o szczepionkach, warunkami ich przechowywania oraz sposobie przeprowadzenia szczepienia, aby cały proces przebiegał bezpiecznie dla osób szczepionych przy zachowaniu najwyższych standardów. Zamiast stwierdzenia w pierwszym dokumencie, że nie są „rekomendowane” w dzisiejszym pojawiło się stwierdzenie, że - „nie będzie możliwości szczepienia poza oficjalnym obiegiem oraz nabywania szczepionek na rynku aptecznym”.
Zalecenia medyczne i organizacja punktów szczepień
Zmieniono wstęp do tego rozdziału. Teraz mówi on o tym, że Szczepionki podawane są domięśniowo, a schemat szczepienia obejmuje podanie 2 dawek w odstępie 3 – 4 tygodni w zależności od rodzaju szczepionki lub jednej dawki w przypadku dopuszczenia przez EMA szczepionki jednodawkowej. Pełna ochrona pojawia się po 7 dniach od podania ostatniej dawki szczepionki. By szczepionka była skuteczna, konieczne jest przyjęcie dwóch dawek w przypadku dwudawkowych szczepionek lub jednej dawki przypadku dopuszczenia jednodawkowej szczepionki. W Programie podkreślono, że szczepionki będą mogły przyjmować osoby z chorobami współistniejącycmi. Szczegóły pojawia się w Charakterystyce Produktu Leczniczego dla lekarza oraz ulotce informacyjnej dla pacjenta po dopuszczeniu produktu do obrotu. Doprecyzowano, że dodatni wynik na obecność przeciwciał przeciw SARS-CoV-2 nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Zapisano także, że przed szczepieniem zalecane jest wypełnienie przez pacjenta kwestionariusza kwalifikacyjnego. Na jego podstawie i po badaniu lekarskim ma nastąpić kwalifikacja do szczepienia. Skrócono też czas przebywania w przychodni po szczepieniu z 30 do 15 min. z możliwością wydłużenia jeśli będzie taka potrzeba. Zapisano także, że szczepienia przeciwko COVID-19 należy wykonać z zachowaniem 2-tygodniowego odstępu od innych szczepień, aby uniknąć ewentualnego nałożenia się niepożądanych odczynów poszczepiennych. Przeciwwskazaniem do szczepienia ma być reakcja anafilaktyczna, która wystąpiła w przeszłości po podaniu leku, szczepionki lub pokarmu (we wcześniejszym dokumencie było o reakcji anafilaktycznej na podanie pierwszej dawki lub reakcji alergicznej na substancję czynną lub inny składnik szczepionki), w tym ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki.
Wyraźnie określono, że: przebycie COVID-19 nie jest przeciwwskazaniem do szczepień przeciw COVID-19, a także, że kwalifikacja do szczepienia przeciw COVID-19 nie wymaga wcześniejszej oceny poziomu przeciwciał przeciw SARS-CoV-2. Dodatni wynik poziomu przeciwciał nie stanowi przeciwwskazania do szczepień przeciw COVID-19. W Programie przyjętym przez rząd doprecyzowano, że nie zaleca się szczepienia w trakcie leczenia immunosupresyjnego, z uwagi na to, że nie prowadzono badań klinicznych w tej grupie pacjentów. Nie zaleca się również szczepienia w okresie ciąży i karmienia piersią, z uwagi na to, że nie prowadzono badań klinicznych w tej grupie pacjentów. Dopisano, że w ramach realizacji strategii szczepień mobilnych przewiduje się szczepienie dokonywane przez zespoły wyjazdowe (organizowane również przez inne instytucje np. Wojsko Polskie) w miejscu zamieszkania lub przebywania pacjenta. Zaznaczono, że kwalifikacji do szczepień nie można przeprowadzić w trybie teleporady. W grupie szczepień zbiorowych nie pojawia się grupa nauczycieli.
Kolejność szczepień
Nowością jest to, że zapisano zasadniczy wyjątek od normy kolejności. „Poniższe etapy wskazują na pierwszeństwo pacjentów danych grup, jednak w przypadku dostępności szczepionek ponad zainteresowanie, ze szczepienia będą mogły korzystać osoby z kolejnych grup” - czytamy w dokumencie. To odpowiedź na pytania w sprawie ewentualnego zmarnowania się szczepionek, gdyby osoby z danej grupy pierwszeństwa, nie były chętne do szczepień.
Na etapie „0” szczepień doprecyzowano, że znajdują się w nim także także pracownicy prywatnego sektora ochrony zdrowia. „W ramach szczepień pracowników sektora ochrony zdrowia możliwość zaszczepienia się otrzymają osoby m.in. wykonujące zawody medyczne, czyli udzielające świadczeń zdrowotnych, w tym diagności laboratoryjni, farmaceuci, psycholodzy kliniczni i inni, włącznie z pracownikami prywatnych podmiotów świadczących usługi zdrowotne” - napisano. Szczepieniami objęci zostaną również pracownicy techniczni i administracyjni podmiotów leczniczych, laboratoriów diagnostycznych, transportu medycznego a także nauczyciele akademiccy uczelni i studenci kierunków medycznych. Dotyczy to też pracowników DPS, ZOL, ZPO. Do etapu I dopisano pracowników sektora edukacji.
W związku z tymi zmianami zmienia się także grupa osób, która będzie szczepiona w etapie II. Tutaj jak w poprzednim dokumencie przewidziano osoby w wieku poniżej 60 roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia, wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia. Zmiany dotyczą osób bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne. Chodzi o pracowników sektora infrastruktury krytycznej, dostaw wody, gazu, prądu, usług teleinformatycznych, poczty, bezpieczeństwa żywności i leków, transportu publicznego, urzędnicy odpowiedzialni za zwalczanie pandemii, pracownicy wymiaru sprawiedliwości, funkcjonariusze służb celno-skarbowych. Infrastruktura krytyczna wyznaczana jest na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2020 r. Poz. 1856).
Natomiast w etapie III doprecyzowano, że będą szczepieni także obcokrajowcy (osoby posiadające prawo do stałego lub czasowego pobytu) ze względu na wykonywaną w Polsce pracę w grupach wskazanych w etapach 0-III.
Komunikacja i Edukacja Publiczna
Tu jedyną zmianą jest zapis, że działania komunikacyjne będą prowadzone także we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego odpowiednich szczebli.
Monitorowanie przebiegu Programu
Nowością jest zaangażowanie do monitorowania Programu Szczepień systemu GIS COVID-19, wdrażanego przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Podejrzenie lub rozpoznanie wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego ma podlegać obowiązkowemu zgłoszeniu przez lekarzy za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl z wykorzystaniem e-formularza i platformy SEPIS do Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W Programie zapisano także, że wszystkie osoby mogą zgłaszać niepożądane odczyny poszczepienne bezpośrednio za pośrednictwem Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Jednym zdaniem dopisano do tego rozdziału sprawę powołania funduszu kompensacyjnego. „Planowane jest stworzenie funduszu kompensacyjnego dla osób, u których wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). Szczegółowe zasady tego funduszu zostaną określone w ustawie” - kiedy ta ustawa powstanie? Na co mogą liczyć pacjenci? Tego w Programie nie napisano i to z pewnością będzie budziło emocje.
Całość Programu w linku na tej stronie
Polecamy także:
Będą dwa nowe uzdrowiska - Latoszyn i Podgrodzie
Prof. T. Pieńkowski: program badań mammograficznych
Wnioski z konferencji "Opieka długoterminowa w Polsce"
Adam Niedzielski: jest szansa, że szczepionki będą wcześniej