Autor : Magdalena Kopystyńska
2023-10-23 13:19
Okręgowa Rada Lekarska Wielkopolskiej Izby Lekarskiej (WIL) apeluje do MZ i innych instytucji zarządzających w ochronie zdrowia o przestrzeganie przepisów regulujących warunkowe prawo wykonywania zawodu dla osób, które uzyskały dyplom lekarski poza UE. "Przepisy wprowadzone w czasie pandemii SARS-CoV-2, a następnie przedłużone dla obywateli Ukrainy od samego początku były wadliwe i do dziś nie są należycie egzekwowane" - czytamy w apelu.
Apel jest skierowany m.in. do Ministra Zdrowia, Prokuratora Generalnego, Wojewody Wielkopolskiego, organów założycielskich placówek ochrony zdrowia i osób zarządzających tymi placówkami. WIL wyraża w nim obawę, że przepisy umożliwiające uproszczony dostęp do wykonywania zawodu m.in. lekarzom z takich państw jak Ukraina czy Białoruś są naruszane, zarówno przez samych lekarzy, jak i zatrudniające ich podmioty lecznicze.
W 2020 roku ustawodawca wprowadził dwie możliwości uzyskania uprawnień dających możliwość szybkiego rozpoczęcia pracy w Polsce medykom spoza Unii Europejskiej. Pierwszą z nich było warunkowe prawo wykonywania zawodu, drugą prawo wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dające możliwość pracy w zakresie swojej specjalizacji). Jak informuje Izba - największą popularnością cieszyło się to pierwsze, dawało jednak możliwość pracy jedynie w podmiocie leczniczym, przeznaczonym do udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom chorym na COVID-19. Po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego osoby posiadające warunkowe prawo wykonywania zawodu mogą nadal leczyć pacjentów, jednak wyłącznie jako lekarze ogólni. Obecnie o uprawnienia w tym trybie mogą się ubiegać tylko obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę po 24 lutego 2022 r.
Samorząd lekarski już w momencie uchwalania przepisów alarmował, że są one wadliwe. Ustawodawca nie wymaga egzaminu potwierdzającego znajomość języka polskiego, nie ustanowił też minimum wymaganych kwalifikacji zawodowych. Brak też precyzyjnej i jasnej regulacji określającej uprawnienia lekarzy posiadających warunkowe prawo wykonywania zawodu, co prowadzi do licznych nieprawidłowości.
Cowzdrowiu - Jak nocne uchwalenie ustawy o kadrach medycznych komentuje A. Matyja prezes NRA?
W apelu samorząd lekarski przypomina, że:
warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty nie uprawnia do pracy w charakterze lekarza specjalisty. Posługiwanie się tytułem lekarza specjalisty, a także umieszczenie informacji wprowadzających w błąd pacjentów, że lekarz posiadający warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty udziela świadczeń zdrowotnych w takim samym zakresie jak specjalista, stanowią naruszenie obowiązujących zasad wykonywania zawodu;
udzielanie specjalistycznych świadczeń zdrowotnych przez lekarzy lub lekarzy dentystów, którzy posiadają dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu specjalisty wydany poza Unią Europejską, jest dopuszczalne w przypadku uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza/ lekarza dentysty na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przyznawanego przez okręgową radę lekarską na podstawie art. 7 ust. 2e ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Z trybu uproszczonego dającego możliwość leczenia specjalistycznego (pkt. 2) skorzystało jednak znacznie mniej osób. Do dziś Wielkopolska Izba Lekarska przyznała takie prawo 50 lekarzom i 2 lekarzom dentystom. Natomiast warunkowym prawem wykonywania zawodu legitymuje się w naszym województwie 177 lekarzy i 34 lekarzy dentystów. W ich przypadku posługiwanie się tytułem lekarza specjalisty, umieszczanie takich informacji na pieczątce, a co gorsza udzielanie specjalistycznych świadczeń zdrowotnych stanowi naruszenie prawa. Niestety, nie należy to do rzadkości. Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej WIL został powiadomiony już o 9 podobnych sprawach.
W skrajnych przypadkach Wielkopolska Izba Lekarska zawiadomiła prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa. "Zawiadomienie dotyczyło m.in. lekarki posiadającej warunkowe prawo wykonywania zawodu, która pracowała w charakterze anestezjologa dziecięcego. W innym przypadku świadczeń zdrowotnych udzielali lekarze, którym izba lekarska odmówiła przyznania uprawnień ze względu na brak znajomości języka polskiego. Osoby te nie odwołały się od tych decyzji i nie mają prawa leczyć pacjentów. Pomimo tego zostały zatrudnione w jednym z wielkopolskich szpitali" - wylicza WIL.
Izba przypomina także, że warunkowe prawo wykonywania zawodu nie uprawnia także do rejestrowania prywatnej praktyki lekarskiej. "Zidentyfikowaliśmy już jednak trzy osoby w samej Wielkopolsce, które zarejestrowały działalność gospodarczą o nazwie sugerującej działalność leczniczą" - czytamy w apelu.
Zdaniem samorządu "wszystkie wymienione powyżej przykłady są wysoce naganne, a w konsekwencji stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów. Z informacji, jakie spływają do nas od lekarzy oraz pacjentów wiemy, że ich skala jest większa niż przytoczone tu liczby, jednak samorząd lekarski nie ma środków i narzędzi do szybkiej weryfikacji każdego sygnału."
Z negatywną decyzją ze strony Wielkopolskiej Izby Lekarskiej spotkały się jak dotąd 73 osoby ubiegające się o prawo wykonywania zawodu w trybie uproszczonym. Powodem najczęściej była niedostateczna znajomość języka polskiego, bez której - jak argumentuje WIL - trudno sobie wyobrazić prawidłowe zebranie wywiadu od pacjenta, prowadzenie dokumentacji medycznej czy komunikację z personelem.
Izba przypomina, że zaraz po wybuchu wojny uruchomiła darmowe kursy języka polskiego dla lekarzy i lekarzy dentystów z Ukrainy. Lekcje są kontynuowane do dziś, a udział w zajęciach wzięło ponad 100 osób. "Intensywna nauka pozwoliła wielu lekarzom z pozytywnym skutkiem ubiegać się o warunkowe prawo wykonywania zawodu. Okręgowa Rada Lekarska WIL stoi jednak na stanowisku, że kompetencje językowe powinny przysłużyć się lekarzom spoza UE do nostryfikacji dyplomu lub złożenia Lekarskiego (Lekarsko-
Dentystycznego) Egzaminu Weryfikacyjnego, a więc nabycia pełni uprawnień. Niedoskonałe rozwiązania z czasu pandemii powinny natomiast zostać zniesione" - czytamy w apelu.
magdalena.kopystynska@cowzdrowiu.pl