Autor : Agata Szczepańska
2023-10-19 10:13
Jak informować o samobójstwach i w jakich sytuacjach w ogóle warto to robić? Jakich sformułowań unikać? Dlaczego nie należy używać zwrotu „samobójstwo rozszerzone”? Czym jest efekt Wertera, a czym efekt Papageno? Tego między innymi można się dowiedzieć na szkoleniach na temat roli mediów w zapobieganiu zachowaniom samobójczym, organizowanym przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w ramach Narodowego Programu Zdrowia.
Szkolenia przeznaczone są dla dziennikarzy, twórców internetowych i twórców kultury. Najbliższe zaplanowane są 25 października - webinar dla twórców internetowych i 26 października - stacjonarne szkolenie dla dziennikarzy w Poznaniu. Kolejne stacjonarne szkolenia dla dziennikarzy odbędą się w listopadzie w Warszawie i Wrocławiu.
Ich harmonogram i więcej informacji można znaleźć na stronie zapobiegajmysamobojstwom.pl.
Zachowania samobójcze są poważnym problemem społecznym: każdego roku ponad 700 tys. osób na całym świecie odbiera sobie życie, a kilkanaście milionów podejmuje próby samobójcze (według danych WHO). W Polsce dwa razy więcej osób ginie w wyniku śmierci samobójczej niż w wypadkach drogowych.
Jak przekonują organizatorzy szkoleń, dziennikarze i twórcy internetowi są grupą, która może pełnić istotną rolą w obszarze profilaktyki zachowań samobójczych. Może też narobić sporo szkód, podając informacje w niewłaściwy sposób. Media rządzą się własnymi prawami i często trudno pogodzić rolę informacyjną z rolą prewencyjną. Jak informować na temat takich zdarzeń? Czy w ogóle to robić i w jakim celu? Jakimi zwrotami się posługiwać, a jakich bezwzględnie unikać? Między innymi na takie pytania warto sobie odpowiedzieć, przed przekazaniem informacji w świat.
Podczas szkolenia dziennikarze i twórcy dowiedzą się, jak mogą włączyć się w działania prewencyjne podczas przygotowywania materiałów na temat zachowań samobójczych. Omówione zostanie zjawisko identyfikacji z ofiarami samobójstw lub z osobami po próbach samobójczych, skutkujące naśladowaniem ich (efekt Wertera), a także zasady konstruowania informacji o zachowaniach samobójczych, które wywołują jego przeciwieństwo - efekt Papageno. Uczestnicy rozprawią się z mitami dotyczącymi tej sfery, dowiedzą się, skąd czerpać rzetelne dane i jak rozmawiać na temat samobójstw - nie tylko z ekspertami.
Wiele przydatnych informacji można znaleźć na stronie i w zamieszczonych tam materiałach. Szkolenie daje jednak możliwość bezpośredniej dyskusji ze specjalistami, omówienia z nimi zawodowych doświadczeń, konkretnych przypadków i skonfrontowania własnych przekonań z ich wiedzą.
Co może być sygnałem ostrzegawczym kryzysu samobójczego? To także zostanie omówione podczas szkoleń. Prowadzący je eksperci wskazują na takie zachowania, jak:
mówienie o samobójstwie, chęci śmierci, o cierpieniu, ciężarze życia, poczuciu bezradności, beznadziejności lub braku sensu i celu w życiu, a także o byciu ciężarem dla innych, własnej bezwartościowości, osamotnieniu, niedopasowaniu i poczuciu izolacji
poszukiwanie informacji, w jaki sposób odebrać sobie życie, gromadzenie leków, potrzebnych przedmiotów, narzędzi
pożegnania, przygotowywanie listu, sporządzenie testamentu, porządkowanie i domykanie różnych spraw, rozdawanie rzeczy
długotrwałe przygnębienie, utrata spontaniczności, większa płaczliwość, wycofanie się z kontaktów, niechęć do rozmów, zabaw, spotkań, rezygnowanie z zajęć do tej pory ważnych i lubianych, odrzucanie pomocy, a także silne wahania nastroju, rozdrażnienie, większa skłonność do konfliktów, wybuchów, zachowań autoagresywnych, agresywnych, zachowania impulsywne, lekkomyślne, niespokojne, niszczycielskie
pierwsze sięganie po środki psychoaktywne (np. alkohol, narkotyki, dopalacze) lub nasilenie ich używania
problemy ze snem (np. za mało lub za dużo snu), brak dbałości o siebie, wygląd i higienę.
Jak można pomóc osobie w takim kryzysie? Pierwsza pomoc emocjonalna w trzech krokach to: zauważ, porozmawiaj, działaj. Trzeba zauważyć niepokojące zachowania, okazać zainteresowanie i troskę. Porozmawiać, aby lepiej zrozumieć trudności i ocenić bezpieczeństwo, wysłuchać bez osadzania. I działać na miarę potrzeb - od rozproszenia negatywnych myśli, po pomoc w znalezieniu specjalistycznego wsparcia.
Polecamy także:
Depresja. Kupujemy coraz więcej leków, coraz częściej chorują młodsi
Padł niechlubny rekord liczby prób samobójczych dzieci i młodzieży
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl