Autor : Magdalena Kopystyńska
2023-07-14 12:05
Kobiety, dla których ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego, mają utrudniony dostęp do zabiegów przerwania ciąży - alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Zdaniem Marcina Wiącka nieuzasadniony jest pogląd, że zagrożenie dla zdrowia psychicznego matki nie może zostać uznane za uzasadniające legalne przerwanie ciąży. O stanowisko w tej sprawie rzecznik prosi ministra zdrowia Adama Niedzielskiego oraz rzecznika praw pacjenta Bartłomieja Chmielowca.
Podczas spotkania z przedstawicielkami Zespołu Praw Kobiet Inicjatywy „Nasz Rzecznik” RPO został poinformowany o trudnościach w dostępie do legalnych zabiegów terminacji ciąży, z jakimi mierzą się kobiety, dla których ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego.
Uczestniczki spotkania wskazały, że w praktyce zdarza się, że przesłanka, o której stanowi art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, jest interpretowana jako niedająca podstawy do terminacji ciąży - w sytuacji, gdy stan zagrożenia dla zdrowia kobiety dotyczy jej zdrowia psychicznego. Art. 4a ust. 1 pkt 1 stanowi o sytuacji, w której „ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej".
Będą standardy postępowania z pacjentką wymagającą aborcji
Problem ten RPO sygnalizował w wystąpieniu do Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku w związku z odmową wykonania zabiegu terminacji ciąży u pacjentki, która miała dwie opinie wydane przez lekarzy psychiatrów potwierdzające, że donoszenie ciąży stanowi poważne zagrożenie dla jej zdrowia. Z odpowiedzi wynikało, że szpital dostrzegał trudności w interpretacji obowiązujących przepisów i widział potrzebę zwrócenia się do konsultanta wojewódzkiego ds. ginekologii i położnictwa w celu określenia, jakie przesłanki medyczne mogą uzasadniać terminację ciąży po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. (sygn. akt K 1/20).
Szefowie samorządów: czas na refleksję nad skutkami prawa aborcyjnego
W opinii RPO wskazuje to, że istnieje potrzeba upowszechnienia wiedzy wśród personelu medycznego o przesłankach pozwalających na skorzystanie przez kobietę z zabiegu legalnej aborcji. Ma to bowiem kluczowe znaczenie dla poszanowania praw pacjentek i zapewnienia im efektywnego dostępu do zabiegów terminacji ciąży.
Rzecznik podkreśla, że choć po wyroku TK w Polsce nie jest dopuszczalna terminacja ciąży z powołaniem się na tzw. przesłankę embriopatologiczną, to wciąż zgodne z prawem jest wykonywanie aborcji w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia pacjentki. Wynika to z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy. "Trudno zatem zaakceptować pogląd, zgodnie z którym zagrożenie dla zdrowia psychicznego matki w żadnym przypadku, niezależnie od okoliczności, nie może zostać uznane za stanowiące zagrożenie dla zdrowia kobiety uzasadniające legalne przerwanie ciąży. Takie stwierdzenie byłoby niezgodne z jednoznacznym brzmieniem ustawy" - czytamy w piśmie rzecznika.
Marcin Wiącek pyta także szefa resortu zdrowia i rzecznika praw pacjenta czy otrzymują skargi pacjentek dotyczące tej kwestii.
Treść pisma RPO do ministra zdrowia i rzecznika praw pacjenta.
Kilka tygodni temu rzecznik wystąpił też do Marszałek Sejmu, zwracając uwagę na potrzebę zmian legislacyjnych i doprecyzowanie przesłanek umożliwiających dokonanie legalnego zabiegu aborcji oraz konieczność zapewnienia matkom realnego wsparcia po wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
NIL publikuje wytyczne dla położników. Konkurencyjne dla resortowych?
Po śmierci ciężarnej kobiety w szpitalu w Nowym Targu minister zdrowia Adam Niedzielski podkreślał, że każda kobieta w naszym kraju ma prawo w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia do przerwania ciąży. Zaznaczył, że przesłanki te traktowane są rozłącznie, wystarczy zagrożenie zdrowia lub życia, przy czym zdrowie definiowane jest w tym przypadku bardzo szeroko, również jako zdrowie psychiczne.
- Rzeczywiście obserwujemy, że coraz częściej w sytuacjach związanych z terminacją ciąży, mamy do czynienia z powoływaniem się na zdrowie psychiczne - mówił.
Minister powołał wówczas zespół, który przygotuje szczegółowe wytyczne postępowania z pacjentką w sytuacji konieczności przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży.
Polecamy także:
Ministerialny zespół powołany po śmierci ciężarnej zainaugurował prace
Śmierć Doroty z Bochni – trwają przesłuchania w prokuraturze
magdalena.kopystynska@cowzdrowiu.pl