Autor : Agata Szczepańska
2023-09-08 15:46
W życie weszły ustawy o jakości oraz wprowadzająca Fundusz Kompensacyjny. Prezydent podpisał ustawę o niektórych zawodach medycznych, a przepisy uszczelniające AdA zamierza skierować do Trybunału Konstytucyjnego w ramach kontroli następczej. NFZ po raz kolejny zwiększył plan finansowy. Zapraszamy na legislacyjne podsumowanie mijającego tygodnia.
Choć nie pracuje już Sejm, a Senat zakończył ostatnie w tej kadencji posiedzenie (jednak bez punktów zdrowotnych), w legislacji zbieramy nadal plony intensywnych wakacyjnych prac parlamentu. W życie weszły ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta oraz nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która tworzy też Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawy niektórych o zawodach medycznych, szczególnej opiece geriatrycznej oraz uszczelniającą Aptekę dla Aptekarza, choć tę ostatnią miał jednocześnie skierować do TK. Resort zdrowia zaczyna wydawać akty wykonawcze do nowych ustaw.
Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw, jednak zawarte w niej przepisy zmieniające Prawo farmaceutyczne zostaną skierowane do TK w trybie kontroli następczej. Ta sejmowa wrzutka podzieliła branżę i wywołała wiele kontrowersji. Zapisy antykoncentracyjne, wprowadzone bez konsultacji ze środowiskiem na etapie komisji sejmowej, mają wyeliminować praktyki obchodzenia obowiązujących od 2017 r. regulacji „Apteka dla Aptekarza”. Przedsiębiorcy uważają jednak, że to zamach na swobodę prowadzenia działalności gospodarczej i nieuprawnione oskarżanie ich o nadużycia, z kolei aptekarze - że zmiany położą kres nadużyciom, które są powszechne. Ustawa powinna zostać ogłoszona do 14 września.
Andrzej Duda podpisał również ustawę o niektórych zawodach medycznych. Reguluje ona pracę 15 zawodów medycznych m.in. asystentki stomatologicznej, technika farmaceutycznego czy optometrysty. Termin na opublikowanie tej ustawy upływa 25 września.
Kolejna podpisana przez prezydenta regulacja to ustawa o szczególnej opiece geriatrycznej, której projekt on sam skierował do Sejmu. Określa ona cele, organizację i zasady funkcjonowania różnych form opieki zdrowotnej nad osobami powyżej 75 lat. Zakłada m.in. powstanie centrów zdrowia 75+, gdzie najstarsi pacjenci będą mieli zapewnioną opiekę lekarza oraz pielęgniarki, rehabilitację, pomoc psychologa, porady dietetyka oraz edukację zdrowotną. Została ona opublikowana 8 września. Co do zasady wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r.
Do wykazu prac legislacyjnych rządu wpisano projekt nowelizacji uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na lata 2023–2032 pod nazwą „Narodowy Program Transplantacyjny”. Zmiana ma na celu ramowe określenie zadań programu do końca jego realizacji, czyli do 2032 r. W projektowanej zmianie proponuje się, aby utrzymać coroczną weryfikację zadań NPT przez Krajową Radę Transplantacyjną, jednak zmiana uchwały następować będzie jedynie w momencie przedstawienia przez Radę propozycji w zakresie dodania lub usunięcia określonych zadań. Ostateczna decyzja w zakresie interwencji realizowanych w NPT pozostawać będzie w kompetencji ministra zdrowia, po rozważeniu propozycji i uzasadnienia Rady.
Ministerstwo Zdrowia wysłało w tym tygodniu do konsultacji:
Projekt rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań, jakie muszą spełniać analizy uwzględnione we wnioskach o objęcie refundacją i ustalenie ceny zbytu netto, o objęcie refundacją i ustalenie urzędowej ceny zbytu technologii lekowej o wysokiej wartości klinicznej oraz o podwyższenie urzędowej ceny zbytu leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobu medycznego, które nie mają odpowiednika refundowanego w danym wskazaniu. Chodzi o wymagania, jakie muszą spełniać analizy dodawane do wniosków o refundację nowych leków. Nowy kształt ustawy refundacyjnej wymusza zmiany rozporządzeń. Na zgłaszanie uwag do projektu wyznaczono 21 dni.
Projekt rozporządzenia w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych oraz Międzynarodowej Książeczki Szczepień. Rozszerza on wykaz zalecanych szczepień ochronnych. Po zmianach obejmie w sumie szczepienia przeciwko 26 chorobom. Projekt określa również wzór Międzynarodowej Książeczki Szczepień. To również akt wykonawczy związany z nowelizacją ustawy refundacyjnej, która zmieniła zakres upoważnienia ustawowego. Termin zgłaszania uwag upływa 13 września.
Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, który wprowadzić ma do koszyka trzy nowe świadczenia z obszaru kardiologii. Te świadczenia to: wszczepienie przezcewnikowe bezelektrodowego systemu do stymulacji jednojamowej, przezcewnikowa naprawa niedomykalności zastawki trójdzielnej metodą brzeg do brzegu za pomocą klipsa oraz monitorowanie zdarzeń arytmicznych przy użyciu wszczepialnych rejestratorów zdarzeń (ILR): – u chorych po kryptogennym udarze mózgu oraz – po nawracających utratach przytomności, których przyczyny nie udało się ustalić pomimo rozszerzonej diagnostyki.
Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, przewidujący m.in. rozszerzenie wykazu skal i klasyfikacji medycznych służących do oceny stanu pacjenta, doprecyzowanie kryteriów kwalifikacji do fizjoterapii czy doprecyzowanie czasu jej trwania.
Natomiast do publikacji skierowano rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie rocznych i okresowych sprawozdań z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia oraz informacji przekazywanych wojewodom i marszałkom województw. Wydłuża ono do 100 dni czas na przygotowywania przez Narodowy Fundusz Zdrowia okresowych sprawozdań z działalności. Obecnie jest na to 75 dni od zakończenia kwartału, którego dotyczy sprawozdanie. Rozporządzenie powinno zostać ogłoszone do 12 września.
6 września weszła w życie nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która m.in. tworzy Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. Pacjenci, dzięki wykorzystaniu pozasądowej ścieżki, będą mogli szybciej dochodzić roszczeń za błędy medyczne. O odszkodowania mogą się ubiegać tylko pacjenci, którzy ponieśli szkodę w trakcie leczenia szpitalnego.
Natomiast 8 września weszła w życie – co do zasady – ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Część jej artykułów zacznie jednak obowiązywać od 1 stycznia 2024 r., jeden od 1 stycznia 2025 r., a kilka wejdzie dopiero 25 sierpnia 2025 r. Celem ustawy jest wdrożenie rozwiązań prawno‑organizacyjnych, które w sposób kompleksowy i skoordynowany będą realizowały priorytety polityki zdrowotnej w obszarze jakości w ochronie zdrowia.
Obie te ustawy trafiły do Sejmu jako projekty poselskie, mające wprowadzić część rozwiązań przewidzianych w forsowanej wcześniej przez byłego już ministra zdrowia Adama Niedzielskiego ustawie o jakości i bezpieczeństwie pacjenta. Odrzucona w kwietniu przez parlament, wróciła już bez budzących największe kontrowersje zapisów (głównie dotyczących systemu no-fault, którego szczegóły ma opracować ministerialny zespół), przesądzających o jej porażce. Senat jednak i tym razem ustawę o jakości odrzucił. Sejmowi jednak w tym przypadku udało się odrzucić senackie weto, choć zdecydowało o tym zaledwie pięć głosów.
Poza tym obowiązywać zaczęły:
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Dotyczy ono stożka rogówki. Weszło w życie 8 września, z mocą od dnia 1 stycznia 2023 r.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie programu pilotażowego w zakresie koordynowanej opieki medycznej nad chorymi z neurofibromatozami oraz pokrewnymi im rasopatiami. Przesunąć ma ono termin zakończenia pilotażu na koniec 2024 r. Zmienią się także wyceny części realizowanych w nim świadczeń. Weszło w życie 5 września.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2023 r. w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego ratowników medycznych. Określa ono, że ratownicy medyczni będą mogli uczestniczyć m.in. w szkoleniu specjalizacyjnym oraz w kursach kwalifikacyjnych. Poza tym, tak jak dotąd, będą mogli się dokształcać np. na kongresach, warsztatach, czy w ramach wolontariatu, a także biorąc udział w mistrzostwach lub zawodach ratownictwa medycznego. Weszło w życie 7 września.
dotyczące placówek utworzonych w ramach programu „Za życiem”. Rozporządzenie określa szczegółowo zakres zadań ośrodków powstających w ramach kompleksowego wsparcia rodzin z dziećmi, od chwili wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do podjęcia nauki w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci do 3. roku życia. Weszło w życie 7 września.
W Dzienniku Ustaw opublikowano natomiast rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2023 r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy domowej. Wejdzie w życie 23 września.
Z kolei w Monitorze Polskim opublikowano:
Zarządzenie nr 345 Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2023 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Biuru Rzecznika Praw Pacjenta. Tworzy ono Departament Świadczeń Kompensacyjnych.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 sierpnia 2023 r. nr 115.9.2023 w sprawie nadania tytułu profesora. Ustanawia ono 14 nowych profesorów w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2023 r. nr 115.8.2023 w sprawie nadania tytułu profesora. Na jego mocy przybyło 12 profesorów w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu.
W tym tygodniu minister zdrowia wydała zarządzenie w sprawie powołania Zespołu do opracowania rekomendacji w zakresie wskaźników jakości opieki zdrowotnej. Na jego czele stanie szef Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dr Bernard Waśko, będzie miał aż piątkę zastępców. Konieczność określenia wskaźników jakości nakazuje wspomniana już ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
Z kolei Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia opublikował Zarządzenie nr 130/2023/DEF w sprawie zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2023 rok. Zwiększa ono budżet NFZ o 3 mld zł – z przeznaczeniem na świadczenia opieki zdrowotnej. Pieniądze potrzebne są m.in. na zapłatę za wykonane świadczenia ponadlimitowe, przede wszystkim świadczeń w zakresach nielimitowanych. Chodzi przede wszystkim o poradnie lekarzy specjalistów i diagnostykę obrazową (np. tomografię komputerową). Zarządzenie weszło w życie 4 września.
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl