Autor : Agata Szczepańska
2024-02-25 15:31
Posłowie uchwalili ustawę ułatwiającą dostęp do antykoncepcji awaryjnej oraz ustawę przesuwającą wejście w życie Krajowej Sieci Onkologicznej. Do Sejmu wpłynął kolejny projekt liberalizujący prawo aborcyjne. Resort zdrowia skierował do konsultacji rozporządzenie dotyczące znaków identyfikacyjnych dla pacjentów w szpitalach. Zapraszamy na legislacyjne podsumowanie tygodnia.
W mijającym tygodniu udało się w końcu uchwalić dwie ważne ustawy zdrowotne, nad którymi prace toczyły się od kilku tygodni. To oczywiście jeszcze nie koniec prac, obie muszą jeszcze przejść przez Senat i zostać podpisane przez prezydenta. I podczas gdy w przypadku ustawy o KSO większych kontrowersji był nie powinno, tak podpis pod ustawą dotyczącą antykoncepcji awaryjnej wcale nie jest pewny.
Warto też wspomnieć o ustawach, których nie ma. W tym tygodniu bowiem odbyło się kolejne posiedzenie zespołu, który ma przygotować ustawę o zawodzie psychoterapeuty. Nie posunęło ono jednak sprawy do przodu, okazało się bowiem, że w środowisku nie ma zgody co do kształtu projektu.
O nowelizację ustawy zawodowej, która na dobre nie zaczęła jeszcze działać, upomnieli się już po raz kolejny ratownicy medyczni. Jej przepisy wiele obowiązków nałożyły na samorząd, którego powoływanie się przeciąga. Potrzebne są przepisy przejściowe, które umożliwią m.in. wejście czy powrót do zawodu ratownika. W myśl obecnych regulacji prawa wykonywania zawodu wydawać powinna Krajowa Rada Ratowników Medycznych, a tej nadal nie ma. Resort zdrowia zapowiedział właśnie, że rozwiązanie tego problemu znajdzie się w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego oraz niektórych innych ustaw.
Co jeszcze przyniósł mijający tydzień?
Prezydent podpisał ustawę z dnia 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawa stanowi następstwo przedłużenia przez Radę Unii Europejskiej tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującą wprowadzeniem tymczasowej ochrony. Nowelizacja przewiduje przedłużenie – w większości przypadków z 25 do 28 miesięcy - okresu obowiązywania szczególnych rozwiązań prawnych przewidzianych w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W tej regulacji są rozwiązania dotyczące również ukraińskich medyków. Nowela oznacza więc, że lekarze i pielęgniarki z Ukrainy nadal będą mogli podejmować w Polsce pracę w trybie uproszczonym – przez 28 miesięcy, licząc od 24 lutego 2022 r. Ustawa weszła w życie 22 lutego.
Do Sejmu wpłynęły dwa poselskie projekty Trzeciej Drogi - jeden dotyczący liberalizacji prawa aborcyjnego, drugi dostępu do bezpłatnej antykoncepcji: poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Jeśli chodzi o projekt w sprawie aborcji, ma on przywrócić stan prawny sprzed wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r., czyli umożliwić przerwanie ciąży w przypadku wad letalnych płodu. Przewiduje także uproszczone procedury w sytuacji, gdy ciąża jest następstwem gwałtu. To już czwarty projekt dotyczący aborcji, który wpłynął w tej kadencji Sejmu. Na rozpatrzenie czekają dwa projekty Lewicy oraz projekt złożony przez KO. Marszałek Szymon Hołownia zapowiadała, że Sejm będzie pracował nad wszystkimi równocześnie. Posłowie TD przekonują jednak, że jedynie ich propozycja ma szansę na uchwalanie i podpis prezydenta.
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej. Nowela ma przesunąć maksymalnie o rok - do 31 marca 2025 r. - pierwszą kwalifikację na dany poziom zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO. Tym samym dopiero od 1 kwietnia 2025 r. leczenie onkologiczne w ramach NFZ będą mogły prowadzić tylko placówki wchodzące w skład KSO (pierwotnie przepis miał wejść w życie już 1 kwietnia 2024 r.). Również do 1 kwietnia 2025 r. odroczone mają obowiązki sprawozdawcze, dotyczące przekazywania danych do systemu KSO, który jest modułem Systemu Informacji Medycznej. Opóźni się także uruchomienie centralnej infolinii dla pacjentów onkologicznych, wymaga to bowiem centralnego prowadzenia grafików. Wdrożenie tych przepisów zaplanowano najpóźniej na 1 lipca 2025 r. Ustawa przeszła przez Sejm ekspresowo: we wtorek (20 lutego) odbyło się I czytanie na posiedzeniu komisji zdrowia, w środę rano (21 lutego) - II czytanie na posiedzeniu plenarnym Sejmu i niemal od razu komisja zaopiniowała zgłoszoną wówczas poprawkę, rekomendując jej odrzucenie. Poprawkę odrzucił także Sejm podczas głosowania.
Uchwalona została także nowelizacja ustawy - Prawo farmaceutyczne, ułatwiającą dostęp do antykoncepcji awaryjnej. Zgodnie z nowymi przepisami pigułka dzień po bez recepty dostępna będzie dla osób w wieku co najmniej 15 lat. Recepty na ten rodzaj środków antykoncepcyjnych wprowadziło na początku swoich rządów PiS. Na mocy przepisów europejskich bez recepty może być sprzedawany tylko jeden taki preparat EllaOne.
Po raz pierwszy zebrała się podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Został on wniesiony do Sejmu jeszcze w poprzedniej kadencji przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych; ma powiązać wysokość płac z posiadanymi kwalifikacjami, a nie wymaganymi – to jego główny cel. W posiedzeniu wzięli udział reprezentanci niemal wszystkich grup zawodowych pracujących w placówkach medycznych. Jak się okazało, nie ma w tej sprawie jednomyślności. W większość jest zgoda dla „znaczonych” pieniędzy na podwyżki, dostosowania wynagrodzeń do kwalifikacji i podwyższania płac wraz z podnoszeniem tych kwalifikacji. Dzieli natomiast propozycja spłaszczenia siatki płacowej i wzrostu wynagrodzeń dla wybranych grup. - Nie będzie łatwo wypracować satysfakcjonujące rozwiązanie - oceniła minister zdrowia Izabela Leszczyna. Jak poinformowała, szacowany koszt wprowadzenia tej ustawy w obecnym kształcie to ok. 9,5 mld zł rocznie.
Ministerstwo Zdrowia wysłało w tym tygodniu do konsultacji projekt rozporządzenia w sprawie warunków, sposobu i trybu zaopatrywania pacjentów szpitali w znaki identyfikacyjne oraz sposobu postępowania w razie stwierdzeniach ich braku. Zakłada on m.in., że pacjenta zaopatruje się w znak identyfikacyjny przy przyjęciu do szpitala, po ustaleniu jego tożsamości. Znak ten umieszcza się na opasce zakładanej na nadgarstku albo w okolicy kostki kończyny dolnej pacjenta, a jeśli pacjentem jest noworodek - na obu nadgarstkach albo w okolicy kostek obu nóg. Konieczność wydania rozporządzenia wynika z art. 10 znowelizowanej ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym dotychczasowe przepisy dotyczące identyfikacji pacjentów tracą moc po sześciu miesiącach od dnia wejścia w życie nowej ustawy.
Z kolei Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji skierowało do zaopiniowania projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Określa on, podobnie jak analogiczny projekt ministra zdrowia, który pojawił się w zeszłym tygodniu, ramowy program kursu, kwalifikacje kadry dydaktycznej, szczegółowe wymagania dla podmiotów prowadzących kurs, skład i tryb powoływania komisji egzaminacyjnej, sposób przeprowadzania egzaminów kończących kurs oraz wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu dla ratowników medycznych w jednostkach służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych. Co do zasady, zachowane zostały rozwiązania przyjęte w poprzednim rozporządzeniu w tej sprawie; najistotniejsza różnica polega na objęciu projektowanymi przepisami ratowników medycznych wykonujących zadania w placówkach Służby Więziennej.
W Dzienniku Ustaw opublikowano natomiast:
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lutego 2024 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami kategorii 1, ich mieszaninami lub odpadami oraz produktami leczniczymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi w swoim składzie środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory kategorii 1. Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika ze zmiany upoważnienia ustawowego. Przewidziane w nim rozwiązania zasadniczo odpowiadają dotychczasowym, z tym zastrzeżeniem, że zostały dostosowane do aktualnych wymogów prawnych określonych w przepisach o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o odpadach. Wejdzie ono w życie 1 marca.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 lutego 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Przewiduje ono zmianę warunków realizacji dwóch świadczeń: "Porada specjalistyczna – diabetologia dla dzieci” oraz „Porada specjalistyczna – endokrynologia dla dzieci”. Dzięki temu poprawić ma się dostęp do porad diabetologa dziecięcego i endokrynologa dziecięcego. Wejdzie w życie 6 marca.
Natomiast w Monitorze Polskim opublikowano obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lutego 2024 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w okresie od dnia 1 kwietnia 2024 r. do dnia 31 marca 2025 r.
W tym tygodniu minister zdrowia wydała zarządzenia:
Uchylające zarządzenie w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania wytycznych dla podmiotów leczniczych w zakresie procedur związanych z zakończeniem ciąży. Zespół przedstawił już efekty swojej pracy, jednak jego ustalenia nie usatysfakcjonowały minister Leszczyny.
Uchylające zarządzenie w sprawie powołania Komitetu Dostępność Plus w ochronie zdrowia.
Z kolei Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia opublikował:
Zarządzenie nr 17/2024/DSOZ zmieniające zarządzenie w sprawie programu pilotażowego dotyczącego opieki nad świadczeniobiorcą w ramach sieci kardiologicznej. Dostosowuje ono przepisy do zmian w rozporządzeniu pilotażowym. Wprowadza kolejne produkty rozliczeniowe - zakresy skojarzone dwóch nowych produktów: Kwalifikacja do pilotażu kardiologicznego przez realizatora w innym województwie (produkt powinien być sprawozdany w przypadku udzielenie świadczenia pacjentowi, który został zakwalifikowany do pilotażu na terenie innego województwa) oraz Wszczepienie przezcewnikowe/wymiana bezelektrodowego systemu do stymulacji jednojamowej. Zawiera także przepisy porządkowe. Zarządzenie weszło w życie 22 lutego, ale zawiera przepis przejściowy, który ma na celu umożliwienie rozliczenia świadczeń z zastosowaniem znowelizowanych przepisów od 1 stycznia 2024 r.
Obwieszczenie Prezesa NFZ nr 1/2024 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.
Polecamy także:
Legislacyjny przegląd tygodnia (12-18 lutego)
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl
