Autor : Agata Szczepańska
2023-04-06 11:21
Ustawa o jakości nie objęła lecznic dla osób pozbawionych wolności – alarmuje RPO. Może być to przejaw nierównego traktowania.
- Czy planowane jest wprowadzenie mechanizmu ustanawiającego dla osób pozbawionych wolności analogiczny poziom ochrony opieki zdrowotnej, jak wobec pozostałych obywateli, z uwzględnieniem specyfiki udzielania świadczeń w warunkach penitencjarnych - pyta Rzecznik Praw Obywatelskich wiceministra zdrowia Waldemara Kraskę i zastępcę Dyrektora Generalnego Służby Więziennej płk. Krzysztofa Stefanowskiego.
Przypomnijmy, ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta czeka obecnie na ponowne rozpatrzenie przez Sejm, po tym jak odrzucił ją Senat.
Wątpliwości RPO budzi art. 1 ust. 2 ustawy, który wyłącza spod niej podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej osobom pozbawionym wolności. Do problemu nie odnosi się uzasadnienie projektu ustawy, trudno więc analizować przesłanki jej autorów. Projekt nie został też przedłożony RPO do zaopiniowania, przepis ten nie był także przedmiotem konsultacji z Rzecznikiem Praw Pacjenta.
Tymczasem zdaniem RPO przyjęte rozwiązania mogą budzić zasadnicze wątpliwości co do zgodności z konstytucyjnymi zasadami równego traktowania przez władze publiczne oraz prawem do ochrony zdrowia i obowiązkiem zapewnienia przez władze publiczne obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Również Europejskie Reguły Więzienne, jak wskazuje rzecznik, stanowią także, że więźniowie mają mieć zapewniony dostęp do opieki medycznej na poziomie porównywalnym ze standardem dotyczącym ogółu społeczeństwa, bez dyskryminacji ze względu na ich sytuację prawną. Potwierdza to także stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
RPO pisał już w tej sprawie do resortu zdrowia w styczniu, pytając o powody wprowadzenia takich regulacji. Ministerstwo wskazało na odrębność organizacyjną placówek przeznczonych dla więźniów, jednak z odpowiedzi nie wynika, dlaczego uznano, że konsekwencją tego ma być odrębność standardu jakości opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta. Nie wyjaśniono również, z jakich powodów nie przewidziano odpowiedniego stosowania choćby części rozwiązań tej ustawy do osób pozbawionych wolności (np. w zakresie rejestrowania zdarzeń niepożądanych).
Zakażenia WZW typu C w więzieniach – co z leczeniem osadzonych?
W związku z tym zastępca RPO Wojciech Brzozowski ponownie zwrócił się do MZ, pytając m.in., czy planowane jest ustanowienie w innych aktach prawnych, dotyczących opieki medycznej dla osób pozbawionych wolności, analogicznego lub zbliżonego poziomu ochrony pacjentów, z uwzględnieniem specyfiki udzielania świadczeń w warunkach penitencjarnych.
Zastępcę Dyrektora Generalnego SW rzecznik prosi zaś o informację, czy przedstawiał opinię w sprawie wyłączenia więziennych podmiotów leczniczych spod tej ustawy.
Ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta wprowadza m.in. obowiązkową autoryzację dla publicznych lecznic. Autoryzację – potwierdzenie spełnienia warunków odnośnie do miejsca udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, personelu medycznego, wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną – ma wydawać na pięć lat prezes NFZ. Ustanawia też obligatoryjny od 2025 r. wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, czyli monitorowania tzw. zdarzeń niepożądanych. Podmioty wykonujące działalność leczniczą, np. szpitale, mają mieć obowiązek ich monitorowania, identyfikowania, zgłaszania i rejestrowania oraz analizowania przyczyn. Ustawa przewiduje ponadto mechanizmy ochrony personelu medycznego w związku ze zgłoszeniem zdarzenia niepożądanego, co ma zachęcać do ujawniania możliwie jak największej liczby takich zdarzeń, bez obawy o ewentualne sankcje i działania represyjne z tym związane.
Jakość w ochronie zdrowia: brakuje dyskusji i danych
Zamiast wojewódzkich komisji ds. spraw orzekania o zdarzeniach medycznych ustawa wdrożyć ma dwuinstancyjny pozasądowy system rekompensaty szkód z tytułu zdarzeń medycznych, obsługiwanego przez Rzecznika Praw Pacjenta. Rekompensaty za szkody związane z opieką zdrowotną ma zapewniać pacjentom, powoływany ustawą, Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych.
W Sejmie wprowadzono m.in. poprawki, które zostały ocenione przez biuro legislacyjne jako wykraczające poza materię ustawy. Najwięcej kontrowersji wzbudziła ta, zgodnie z którą NFZ, na wniosek ministra zdrowia, może przekazać pieniądze z funduszu zapasowego, do 20 mln zł, na Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej, z przeznaczeniem na kreowanie postaw zdrowotnych i edukacji zdrowotnej. Pieniądze te mają zostać przeznaczone na organizowane przez samorządy półkolonie dla dzieci (współfinansowane przez resort sportu i turystyki).
Poza tym do ustawy dodano przepis, który utrzymuje dodatki za pracę zmianową dla ratowników medycznych.
Polecamy także:
Ustawa o jakości – petycja do prezydenta RP o weto
Ustawa o jakości – przełomowa czy sprzeczna z konstytucją?
Lekarze chcą leczyć bez strachu- mają projekt ustawy o jakości
RPO: Sanepid powinien przyjrzeć się problemowi insektów w więzieniach
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl